Genç Kimdir veya Kime Genç Denir?

Doğum yılının gösterdiği yaş kaç olursa olsun; karşılığını âhirette göreceği bir hizmet ve iş teklif olunduğunda, tereddüt etmeden “Yaparım İnşeallah” diyen kimse gençtir. Cinsiyet yani erkek veya hanım oluş hükmü değiştirmez.
Genç:
Hizmetten kaçmaz, mazeret üretmez ve yüksünmez.
Hizmet için dünyalık düşünmez.
Bir yapan bulunur, bana mı düştü, ben miyim vatan kurtaran aslan, gibi kaytarma bahaneler aramaz.
“İnşallah yaparım” deyip, bütün samimiyeti ve gücüyle varını yoğun ortaya koyar. Hizmeti bizzat yapar, yaptırır ve bu uğurda yıpranmayı, yorulmayı ve hatta gerekirse canını feda etmeyi göze alır. Hizmet esnasında çektiği sıkıntıları ve karşılaştığı müşkilleri; günahlarına kefaret, sağlık ve dinçliğine vesile ve yüksek manevi derecelere ulaşma sebepleri olarak kabul eder.
İşte bu anlayışla hareket eden herkes; nüfus cüzdanındaki “yaş” hanesine bakılmaksızın gençtir.

ADAM kime denir?

İman, millî kültür ve tarih şuurunun oluşturduğu şahsiyet ve kimliğe sahip insana; “adam” veya “adam gibi adam” denir. Adamlık bir şahsiyet konusu olup, cinsiyet aranmaz.
Hizmete ön şartsız ve pazarlıksız talip, şahsiyeti kıvamında insana; genç adam diyoruz. Genç adamda aranan ve görülmek istenilen iki ana vasıf vardır:
Allah korkusu
Mahlukat / yaratıklara şefkat ve hizmet.

Allah’tan korkan ve yarattıklarına şefkat ve hizmetle yaklaşan “genç adam” bunları nasıl ve ne şekilde kazanacak ve ortaya koyacak?

Genç adam okur.
a. Kur’an’ı okur ve yeri geldiğinde ehline de danışarak mesajını anlamaya gayret eder.
b. Sünneti öğrenmek için gerekli kaynakları okur.
c. Peygamber dostlarının hayatlarını okur.
d. İlm-i hâl kitabı okur.
e. Allah dostlarının hayatlarını okur.
f. Diğer dinî, sosyal ve tarihi eserleri o konularda ehliyetli insanların tavsiyelerine göre okur.
g. Dergi ve gazetelerdeki ilmî ve fikrî yazıları da aşırı zaman kaybına yol açmayacak tarzda takip eder.
Genç adam, okuma faaliyetlerini bir program dahilinde yürütür.
Allah’ın adıyla yani “besmele” ile başlayıp okuduklarımız, öğrenip uygulamak için okunanlardır. Besmele çekerek okumaya lâyık görmediklerimiz, bilgilenmek ve bilgi edinmek içindir.

Genç adam ibadetlerine düşkündür.

Genç adam mükellef olduğu ibadetleri itinayla yerine getirir.
h. Namazı, itinalı bir abdestle, vaktinde, mümkün mertebe cemaatle ve tâdil-i erkâna riayet ederek kılar. Nafile namazlara itina gösterir.
i. Ramazan orucu dışında, belli günlerde tutulan nafile oruçlara ilgi duyar. Orucun terbiye edici fonksiyonu bilir.
j. Namaz sonrası veya günlük olarak yapılması tavsiye edilen, istiğfar, zikir, salavatlar, çeşitli tesbihatlar vb. faaliyetleri iştahla yapar.

Genç adam haram ve günahtan korunur.

Kesin haramlardan korunduğu gibi, şüphelilerden ve mekruhlardan da korunur.
k. Yolda, okulda, televizyonda ve her yerde göz zinasından korunur.
l. Kadın-erkek münasebetlerinde ölçüyü korur.
m. Sigaradan uzak durur.
n. Gevezelik, gıybet, dedikodu ve kaynağı belirsiz haberlerle asla alışverişi yoktur.

Genç adam sorumluluğunun idrakindedir.
Nefsinden başlayarak, en yakınlarından devam edip, Türkiyeden ve dünyadan sorumlu bir ağır yük hamalı olduğunu müdriktir. (Halifelik şuuru)
Yük ağır, zaman sınırlı ve ömür kısadır. Boş geçirilecek vakte, işin tahammülü yoktur. İnce düşünüldüğünde, vazifenin hakkıyla ifası için uyku ve yeme içme için ayrılan zamanlardan bile tasarruf etmek gerekecektir.

Genç adam muntazamdır.
Disiplinli bir hayatı vardır. Günü planlıdır. Düzeni bozacak müdahalelere direnir. Fevkaladelikler dışında program disiplininden taviz vermez. Randevularına itina gösterir. (Vaktinde yemek, vaktinde uyumak, vaktinde kalkmak, vaktinde traş olmak vb.)



Genç adamın hizmet programı vardır.
Genç adam hizmetini bir program dahilinde yürütür. Bunu yazılı hale getirmeye özen gösterir. Özel ve önemli günleri önceden bilir ve ona göre program yapar. Genç adam hizmet programını içinde bulunduğu şartlara göre yapar (öğrencinin hizmet programı, esnafın hizmet programı…)
Allah için yapacaklarımız, zaman ve zeminle sınırlı olmayan vazgeçilmezlerimizdir. Bunların hatıra geldikçe ve elimiz erdikçe değil, plan-program dahilinde sürekli ve ihmale uğramaksızın yapılması; rahmet ve bereketi ziyadeleştirecek ve bizi çok yüksek bir manevi tatmine ulaştıracaktır.

Genç adam hayra motor, şerre kalkandır.
Öğrendiklerini başkalarına da ulaştırır, güzel şeyler yapanlara takdirlerini bildirir (yüz yüze sözle, mektupla, faksla, e-maille, telefonla vb.). Yanlış ve hatalı davranışları da anı vasıtalarla ikaz eder, gerekirse tel’in eder (duyarlılık). “İyiliği emretmek, kötülükten sakındırmak”la vazifeli olduğu şuurundadır. “Kim bir kötülük görürse onu eliyle düzeltsin. Buna gücü yetmezse diliyle düzeltsin. Buna da gücü yetmezse kalbiyle buğzetsin. Dikkat edin bu imanın en zayıfıdır.” (Hadis-i Şerif)
Yakın ve uzak çevresindeki, hatta bütün dünyadaki; zulüm, hukuk dışılık, terslik, düzensizlik, yamukluk ve kötülükler genç adamı ilgilendirir. En yakınından başlayarak, elle ve dille temizlik ameliyesine girişir. En gelişmiş teknolojileri bu hususta kullanır.
“Adam aldırma da geç git…” “Bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın.” “Benim sorumluluk alanıma girmiyor, başkası ilgilensin.” vb. yaklaşımlar genç adama yakışma.
Genç adam yaşadığı çevreyi kendi anlayışına, duyarlılıklarına uygun hâle getirir. Çevreyi kendine uydurur.

Genç adam dinî heyecana sahiptir.
Yaptığı işten hislenmek ve heyecan duymak; külfetin hazza ve zevke dönüşmesine vesile olur. Din haz ve heyecanla yaşanır. (Musab’ı maldan, mülkten, vatandan hatta ailesinden vazgeçiren ruh)
Soğuk su ile abdest aldığında, stadyumda devre arası namaz kıldığında, şehirlerarası yolculukta namaz için otobüsü durdurduğunda, hostesi çağırıp uçakta namaz kılacak yer istediğinde yüksek bir dinî heyecan duyar. Ayak üstü açtığı oruç ve vasıtada yaptığı iftar sonrasında duyduğu manevi hazz sebebiyle âdetâ kanatlanır.


Genç adam vara yoğa aldırmaz.
İmanı ve gereğini ifa etmesi sebebiyle ayıplanmak gibi bir endişesi yoktur. “Kınayıcının kınamasına aldırmaz.” (Maide/54)
Dindar olarak tanınıp bu sebeple mevkiinden olacağına, ticari bakımdan kayba uğrayacağına, resmî makamlar ve şahıslar nezdinde itibarını yitireceğine asla inanmaz.
Namaz kıldığını, oruç tuttuğunu, İHL mezunu olduğunu, eşinin ve kızının tesettürlü olduğunu, içki içmediğini ve karşı cinsle münasebetinde ölçülü olduğunun bilinmesini ve duyulmasını istememek şöyle dursun, bunları gerekli yerlerde iftiharla anlatır.
Şahsiyet ve kimliğin saklanması, bir müddet sonra eziklik ve silikliğe götürür. Sonra da ne gençlik kalır ne de adamlık… (Genç adam ölçülüdür. Yaşantısını şov için değil ibadet gayesiyle orta koyar.)
Genç adamın sözlüğünde
o. Yorulmak
p. Dinlenmek
q. Usanmak
r. İhmâl
s. Adam sendecilik
t. Ümitsizlik
u. Taviz vb yoktur.



Genç adam ülfet ehlidir.
Peygamber Efendimiz, “Münmin ülfet eder ve kendisiyle ülfet olunur. Ülfet etmeyen ve kendisiyle ülfet olunur. Ülfet etmeyen ve kendisiyle ülfet olunmayanda hayır yoktur.” buyurur.
Müteşebbis, girişken olmak ve insanî münasebetleri geliştirmekle emrolunduk. Ülfet, selam ve tebessümle başlar.
Ülfette dikkat edilmesi gereken bazı hususlar: Çıtkırıldım (nane molla) olmamak, geçimsizlik tavrı sergilememek, söz ve davranışlarında haşin ve kırıcı olmamak, güler yüzlü olmak, hazımlı olmak… “Şart-ı ülfet, terk-i külfettir.” Kaynaşmayı temin için külfetin ortadan kaldırılması gerekir. “Kolaylaştırın, güçleştirmeyin; müjdeleyin nefret ettirmeyin.” (Hadis-i Şerif)
Ülfet rahmettir. Dostluklara ve müşterek çalışmalara vesile olur. Müşterek çalışmalar “cemaat rahmettir” sırrına ermeye ve berekete vesile olur.
Genç adam başa güreşir.
Bir Müslüman için; yaptığı her işin mükemmel olmasını hedeflemesi, dinî bir kaçınılmazlıktır. Allah’ın Resûlü, “Kul bir iş yaptığında Allah onu mükemmel yapmasını ister” buyurur.
Genç adam, öğrenciliğinde, meslekî hayatında, iş hayatında ve hizmette daima en iyisini olmak ve yapmak gayesini güder. Vasatı ve kıl payı kurtulmayı asla hedeflemez.
Genç adam lisan bilir.
Dil bilmek milletlerarası bir hüviyet kazandırır. Lisan alettir, vasıtadır. Erken yaşta halledilmiş olursa; vesileden hedefe intikal edilmiş olunur. Böylece esasa ve gayeye daha fazla zaman ayrılmış ve verimlilik yakalanmış olur.
Günümüzde lisan bilmek hem hizmet hem de meslekî açıdan bir zaruret halini almıştır. Şahsiyet oturduğunda bir yıl süreli yurt dışı eğitimi tavsiye edilir.
Genç adam hakikati nezâkete kurban etmez.
Naziklik, kibarlık ve centilmenlik; hiçbir zaman gerçeklerin kâtili olmamalıdır. Örneğin bir imânı hakikati nezaket gösterisi uğruna inkar eder tavır takınmak, birine centilmen davranma sevdası uğrunda “Fikirlerinize saygı gösteriyorum” edasıyla şahsiyetsizlik ve eziklik ifadesi laflar genç adama yakışmaz. Bu hakikatin nezakete kurban edilmesidir. Hangi düşünceyle olursa olusun, lâyık olmayanlara iltifat edip, referans olmak da böyledir.
“Hak söz” dâima ve her yerde söylenecektir. Ancak ölçüyü kaçırmadan, üsluba dikkat edilerek ve hakaret edilmeden.
Mesela, bayan eli sıkmayan bir Müslüman, nezle olduğunu bayan ederek el sıkmayışını izah yerine, dinî inancı gereği bu işi yaptığını güzel kelimelerle ve mütebessim bir yüzle ifade etmesi, hem kendisi hem de muhatabı açısından daha uygun bir hareket olur.
“İmanımın icabını yaptım, şeklinde özetlenebilecek bir iç huzuru ise; genç adam için ömre bedel bir hadisedir.”




Genç adam varlığını hissettirir.
Genç adam, bulunduğu her vasata uyum sağlayan bir şahsiyet değildir. O girdiği kabın şeklini almak yerine girdiği kaba şekil verir.
Böylece bulunduğu yerde varlığı hâliyle, sözüyle kendini belli eder. Çekim merkezidir. Örnektir. Çevresini etkiler, yönlendirir. Gereksiz konuşmaz, diline sahiptir. Bir mecliste konuşursa sözü itibar görür.
Genç adam kabına sığmaz.
Vurup kırıcı olmak, keskin sirke olup küpüne zarar vermek ayrı, kabına sığmamak ayrıdır. Buradan kastımız, delikanlılıktır. Delikanlıca kalkış, delikanlıca davranış ve delikanlıca duruştur.
Hareketlilik, atik davranış, koşturmaya doymayış, “daha yapılacak iş var mı, bu ne ki” ifadesi, heyecan, açlığa susuzluğa meydan okuyuş, merdâne davranışlar, tek başına vatan kurtarma sevdası ve benzerleri… kabına sığmamak işte budur.
Genç adam, bu hasletlere sahip diğer genç adamlarla güç birliği yaptığında, nice nice rahmet ve bereketlere vesile olacaktır. (Biz kabına sığmazlık deyimini, “hayır konusunda doyumsuzluk ve hayırda yarışmak” manasına kullanıyoruz.)
Genç adam sözünün eridir.
Genç adam tuttuğunu koparır.
Netice almadan başladığı işi, üzerine aldığı hizmeti bırakmaz. Netice alma hususunda sabır ve sebat, ısrar ve takipçilik vazgeçilmez unsurlardır.
Sabır, ne zaman, nerede ve ne kadar bekleyeceğini bilerek yapılırsa sabır olur. Konu üzerinde ısrarla fakat tacize varmayan bir takipçilik netice almayı kolaylaştırır. (Taşı delen suyun kuvveti değil damlaların sürekliliğidir.)
Gen adam hak-hürriyet savunucudur.
Kıymeti şeyler zor elde edilir. Külfetsiz nimet olmaz. Bütün kıymetli şeyler gibi özgürlükler de kolay elde edilmemektedir. Bu uğurda; akıllı, hesaplı, ısrarlı ve kararlı bir mücadele vermek gerekir. Beşerî sistemlerde haklar ve hürriyetler insanlara peşinen ve güzellikle değil, nice mücadelelerden sonra verilmektedir




Genç adam önce kendi hak ve özgürlüklerine sahip çıkmayı öğrenecek ki başkalarınınkine de cesaretle sahip çıksın. Ondan beklenen, ecdadı gibi yetmiş iki milletin hak ve hürriyetine sahip çıkmak olduğu gibi kurdun kuşun hak ve özgürlüklerini de sahiplenmektir.
Hak ve özgürlük arayışında genç adam ölçüyü kaçırmaz. Dengeli davranır. Kırıp döken değil yapan olur. Bu uğurda Don Kişotluk yapmaz. Netice alamayacağı işe burnunu sokmaz.
Genç adam bu uğurda eğilmez, ezilmez. “Genç adama zillet değil izzet yakışır” (Münafikûn
“Yumuşak başlı isem kim demiş uysal koyunum
Kesilir belki fakat çekmeğe gelmez boynum” mısralarında ifadesini bulan izzetli ve şahsiyetli duruşu temsil eder.
Genç adam yaygaracı değildir.
Genç adam kavgadan hoşlanmaz.
“Sulh, sükunet ve barış hayırlıdır.” (Nisa 128)
Genç adam, mücadeleci olup, kavgacı değildir.




Mücadeleyle gönül de kazanılabilir, zafer de… Kavganın kazandıracakları; kin, nefret, kopuş ve kırıp dökmedir.
Genç adam rahat düşkünü olamaz.
“Bir mümin için rahat ve huzur, gelip çatacağı muhakkak olan Ahiret hayatında olacaktır.” (Hacc 7 ve Mü’min 39) “İnsanoğlu garet ve çabasının karşılığını görecektir.” (Necm 39)
Dünya bizim için istirahat mekânı değildir. Dünyada, Allah için son nefese kadar yorulmak esastır. Müminin istirahatı musallâ taşında başlayıp sonsuza kadar devam eder.
Genç adam hak-hukuk bilir.

Genç adamın özü, sözü doğrudur.
Doğruluk zor, fakat karşılığı her iki dünyada da saadettir. Şüphe yok ki nefislerin en zorlandığı konu dürüstlüktür. Dürüst insanın dünyada alnı ak, başı dik olacağı gibi, Âhiret durağı da Cennet bahçeleri olacaktır.
Söz ve öz mutabakatını sağlamak, bir Müslüman için olmazsa olmazlar içerisinde yer alır.
Müslüman söz ve va’dine güvenilir kimse olduğunda her zaman ve her zeminde izzeti yaşayacaktır.
Mehmet Akif, İran büyükelçisinin oğluna elini öptürdükten sonra söyledikleri kulağa küpe edilecek ifadeler:
İhtiyar amcanı dinler misin, oğlum Nevruz:
Ne çok söyle, ne büyük söyle, yiğit işde gerek
Lâfı bol, karnı geniş soyları taklit etme;
Sözü sağlam, özü sağlam adam ol, ırkına çek”[/COLOR]
Genç adam edep ve hayâ timsâlidir.
Edep, hayâ, nezâket, kibarlık, efendilik, hanımefendilik, çelebilik, zerâfet, hürmetkârlık herkesi hayran bırakan özellikler ve güzelliklerdir.
Edeb bir tâc imiş nûr-ı Hüdâ’dan
Giy ol tâcı, emin ol her belâdan
“Hayâ imandandır.” (Hadis-i Şerif)



Genç adamın idealleri ve hayalleri vardır.
İdeal, gelecekle alakalı, gerçekleşmesi ve hayali heyecan veren, ulvî tedâî / çağrışımlar yapan yüce bir hedeftir. Dünyalık hedef, uhrevî hedef. Genç adamın dünyalık hedefleri uhrevî hedeflerini kazanmaya yöneliktir.
İdeallerin tükenişi veya yokluğu durumunda, hayatın anlamı kalmaz. Müslüman hedefi olandır.
Genç adam sevgilerinde ölçülüdür.
Sevgi, rahmettir. Kime ne zaman ne kadar olacağı iyi ayarlanmalı. Denge muhafaza edilmeli. Sevgi meşru olmalı ve kalıcı hedeflere yönelik olmalı.
“Allah ve Resûlünü annenizden, babanızdan ve kardeşlerinizden daha fazla sevmedikçe kâmil manada iman etmiş sayılmazsınız.” (Hadis-i Şerif)
“Sevgide de nefrette de aşırılıklardan sakınınız.” (Hadis-i Şerif)
Sevmemek, hayranlık duymamak nasıl bir zaaf ve noksanlıksa aşırı sevgi ve hayranlık da bir cins zaaf ve yanlışlıktır.
“İmanımızın düşmanları; babalarımız, çocuklarımız, kardeşlerimiz ve diğer yakınlarımız da olsa sevemeyiz.” (Mücadele 22)
“Anne-babalarınız, kardeşleriniz ve evlatlarınız iman üzerine küfrü tercih ederlerse onları dost edinmeyiniz.” (Ayet)
Genç adamın sevgisi de nefreti de itidallidir.
Genç adam büyük küçük tanır.
“Büyüklerimize hürmet göstermeyen, küçüklerimize şefkatle davranmayan bizden değildir.” (Hadis-i Şerif)
Genç adam kadirşinastır, vefalıdır.
Genç adam kılıf kıyafetine özen gösterir.
Genç adam sağlığına dikkat eder.
Dengeli beslenir. Spor yapar. Daima zinde kalmaya özen gösterir.
Genç adam istişare eder.
Genç adam gönül sohbetlerine devam eder.

Genç adam! Ezberle, Tekrarla ve Yay!

“Ey iman edenler! Allah’a itaat edin. Peygamberine ve sizden olan emir sahiplerine itaat edin. Sonra bir şeyde ihtilafa düşerseniz, Allah’a ve ahiret gününe gerçekten inanan müminlerseniz hemen onu Allah’a ve Resûlüne arz edin. Bu hem hayırlı hem netice itibariyle daha güzeldir.” (Nisa 59)

“Kim Peygambere itaat ederse Allah’a itaat etmiş olur.” (Nisa 80)

“Biliniz ki dünya hayatı bir oyun, bir eğlence, bir süs, aranızda bir öğünme, mal ve evlatta bir çokluk yanışından ibarettir.” (Hadid 20)
“Her kim de zikrimden yüz çevirirse ona dar bir geçim vardır. Ve onu kıyamet günü kör olarak mahşere çıkarırız.” (Ta-hâ 124)
“Ey iman edenler, Allah’ın dinine yardım ederseniz o da size yardım eder ve ayaklarınızı sabit kılar.” (Muhammed 7)
“Ey iman edenler şayet gerçek müminlerseniz gevşemeyin ve mahzun da olmayın. Şüphesiz düşmanlarınıza galipsiniz ve onlardan çok üstünsünüz.” Âl-i İmrân 139)
“Eğer Allah size yardım ederse artık sizi yenecek kuvvet yoktur ve eğer sizi yardımsız bırakırsa ondan sonra size yardım etmek kimin haddine düşmüştür? Müminler ancak Allah’a dayanıp güvensinler.” (Âl-i İmran 160)
“Ey iman edenler! Yahudileri ve Hıristiyanları dost edinmeyin. Onlar ancak birbirlerinin dostlarıdır. İçinizden her kim onlara yardaklık ederse muhakkak onlardandır. Allah ise zalimlere hidayet etmez. ” (Mâide 51)
“Sizin dostunuz Allah, Resûlü ve iman etmiş olanlardır ki onlar namaza devam ederler, zekâtı verirler ve onlar rükû edicidirler.” (Mâide 55)
“Ey iman edenler, ne sizden önce kitap verilenlerden dininizi eğlence ve oyuncak yerine tutanları ne de kâfirleri dostlar edinin. Eğer müminlerseniz Allah’tan korkun.” Maide 57)
“Ben şüphesiz Müslümanlardanım, deyip iyi amel işleyerek Allah’a davet eden kimseden daha güzel sözlü kim olabilir?” (Fussilet 33)