GEBELİK ÖNCESİ

Bebek sahibi olmaya karar verdiğinizde ya da gebe olduğunuzu öğrendiğinizde aşağıdaki soruların cevaplarını vermelisiniz.

1. KIZAMIK AŞISI OLDUNUZ MU?

Kızamık hastalığı bebeğin iç organlarının oluştuğu ilk döneme rast gelirse, bebek önemli bozukluklara sahip olabilir. Doktorunuza başvurarak kızamığa karşı bağışıklığınız var mı, yok mu öğrenmek için kan testi yaptırın. Bağışıklığınız yoksa kızamık aşısı yaptırın.

2. KRONİK BİR HASTALIĞINIZ VAR MI?

Şeker, kalp yada sara gibi hastalığınız olup olmadığını doktorunuzla görüşün. Eğer var ise doktorunuz değişik tedaviler önerebilir.

3. YAŞINIZ KAÇ ?


Gebelik için en uygun yaşlar 20-30 yaş arasıdır. Doğum aralıkları en az 2 yıl olmalıdır. 35 yaşın üzerinde annelerde riskli doğun oranı yüksektir. İleri yaşlarda mongol çocuk riski fazladır. 18 yaşından küçük annelerde ise özürlü doğum veya düşük kilolu bebek ihtimali yüksektir.

4. DOĞUM KONTROL HAPI

Eğer doğum kontrol hapı kullanıyorsanız bunu en az 3 adet dönemi öncesi bırakınız.

5. ÇALIŞAN BİR KADIN MISINIZ ?

Siz yada eşinizin içi, radyasyon, kimyasal maddeler, kurşun, narkoz vb. ile ilgiliyse gebelik öncesi daha az riskli bir işe geçmelisiniz. Ayrıca ağır yük kaldırmayı gerektiren bir iş ise, işyerinizden görev değişikliği isteyebilirsiniz.

6. KİLONUZ NE DURUMDA ?

Gebelik başlangıcından en az 6 ay öncesinden kilonuzu boyunuzla doğru orantılı hale getirin.

7. İÇKİ & SİGARA

Gebeliği düşündüğünüzden itibaren bu iki düşmanı terk edin. Bebeğe en çok zarar verebilecek iki unsur; alkol ve sigaradır.

GEBELİĞE BAŞLANGIÇ

Hamileliği düşünüyorsanız, yaşam düzenizi, bebeğe zarar verecek etkilerden uzak durma üzerine kurun. Unutmayın; bebeğin tüm önemli organları hamileliğin ilk 3 ayında oluşur. Bu dönem gebelikte en kritik süre olarak kabul edilir.

GEBELİĞİN İLK BELİRTİLERİ
Aşağıdaki değişikliklerin bir yada birkaçı gebe olabileceğinizin göstergesidir. İlk başta bunların hiçbirini hissetmeyebilirsiniz, ama içgüdüsel olarak bazı şeyleri farklı duyumsadığınız için gebe olduğunuzu tahmin edebilirsiniz.

Adet gecikmesi, adetiniz düzensizse, sinirler açısından gergin, hasta ya da yoğun çalışma içerisinde iseniz adet gecikmesi gebe kalıp kalmadığınız hakkında pek bilgi vermez. Ayrıca gebe kaldıktan sonraki ayda da adet dönemine gelen günlerde hafif bir kanama görülebilir. Buna halk arasında “üstün görme” adı verilir.
Göğüslerde hafif büyüme, duyarlılık, bazen karıncalanma görülebilir.
Ağızda güçlü bir metalik tat.
Sürekli yorgunluk, halsizlik.
Normal vajinal akıntıda görülen artış.
Günün her saatinde görülebilen bulantı, bazen kusma.
Alkol, kahve, sigara gibi bazı şeylere karşı tiksinti, bazı besinlere karşıda aşırı istek (aşerme)
Hormonel değişikliklere karşı bağlı olarak aşırı duygusallaşma.
Sık idrar gitme isteği görülebilir..
GEBELİĞİN KESİNLEŞMESİ

Gebe kaldığınızdan kuşkulandığınızda bunu en kısa zaman da kesinleştirmelisiniz. Bu amaçla günümüzde kullanılan en yaygın yöntem idrarla gebelik testidir. Bu test, adet gecikmesinden yaklaşık iki hafta sonra doğru bilgi verir. İki adet dönemi gecikme olduğunda ise doktorunuz vajinal muayene ile gebe kalıp kalmadığınızı söyleyebilir.

NELERDEN SAKINMALI

SİGARA KULLANIMI

Sigara içmeniz bebeğinizi oksijensiz bırakır. Sigara ayrıca düşük, ölü doğum ve anormal bebek sahibi olma riskini de artırır. Ne kadar çok sigara içerseniz risk de o kadar çok olacağından sigarayı bütünü ile bırakmalısınız. Eğer bırakamıyorsanız dumanı akciğerinize çekmemelisiniz. Pasif sigara içimi de zararlı olduğundan sigara içilen yerlerden uzak durunuz.

ALKOL

Alkol kullanımı bebeğinize ciddi zararlar verebilir. Alkolün ne kadarının güvenli olduğunu kimse bilmediğinden, en iyisi gebelik süresince hiç alkol kullanmamaktır.

İLAÇLAR

İlaçların çoğu bebeğe zararlı olabilir. Bu nedenle gebe olduğunuzu bilen bir doktor tarafından verilmemişse, gebeliğiniz süresince tüm ilaçlardan kaçınmalısınız. Buna aspirin gibi basit görünen ilaçlarda dahildir. Şeker hastalığı gibi önemli bir hastalığınız varsa doktorunuz ilacınızın dozunu gebeliğe göre ayarlayabilir.

DİĞER RİSKLER

Kedi, köpek dışkısı ve çiğ et anne karında bebeğe zararlı olabilecek toksoplazma denen bir paraziti taşıyabilir. Bahçede çalışırken eldiven kullanın, mutfakta çiğ etlere dokunduktan sonra ellerinizi iyice yıkayın. Bazı yörelerde sevilen çiğ köfte gibi yiyeceklerden uzak durun.

GEBELİKTE BESLENME

Gebelikte beslenme diğer dönemlerdeki beslenmeden çok daha önemlidir. Bebeğin tek besin kaynağı vardır. SİZ… Gebelikte ne beslenme alışkanlıklarının ne de damak zevkinin değiştirilmesi gerekmez. DENGELİ ve ÇEŞİTLİ beslenmek önemlidir. Yapacağınız tek şey doğal, taze ve bol çeşitli besinler almaktır. Ancak şu anda kadar yediklerinizin arasında bebeğe zarar verecek bir şey olup olmadığını araştırmanızda fayda var.

SAĞLIKLI BEBEK İÇİN BESLENME

KALSİYUM

Bebeğinizin gebeliğinin 8. haftasında oluşmaya başlayan kemik ve dişlerinin gelişimi için önemlidir.

Beyaz Ekmek

Yağı Alınmış Süt

Yarım Yağlı Peynir

Lor Peyniri

Taze Badem

Sardalye

C VİTAMİNİ

Plasenta için yararlıdır. Vücudun hastalık etkenlerine karşı direncini artırır ve demirin bağırsaklarda emilimini kolaylaştırır.

Lahana

Greyfurt

Domates

Karnabahar

Bürüksel Lahanası

Portakal

Patates

Çilek

FOLİK ASİT

Bebeğin merkezi sinir sisteminin gelişmesi için folik asit gereklidir. Her gün alınmalıdır. Çiğ ya da çok az haşlayarak yemelisiniz.

Ispanak

Karnabahar

Fındık

Yerfıstığı

PROTEİN

Gebelikte protein gereksinimi artığı için protein içeren besinleri almalısınız.

Tavuk eti

Yoğurt

Mercimek

Kaşar Peyniri

Yağsız Kırmızı Et

Balık

Yer Fıstığı

Fıstık Ezmesi

Yumurta

LİFLİ GIDALAR

 
Lifli (posalı) gıdalar gebelikte sık görülen kabızlığın önlenmesinde çok yararlıdır.

Kepekli Ekmek

Ahududu

Kepekli Makarna

Pırasa

Kuruyemiş

Bezelye

Kuru Kayısı

Kuru Üzüm

DEMİR

Bebeğin ve annenin ana ihtiyaçlarından biridir. Demir eksikliği yorgunluk ve saç dökülmesi gibi fiziksel belirtiler ortaya çıkar.
Gıdalar yoluyla alınan demir yeterli olmaz. Demir içeren ilaçlarında tavsiye olarak alınması gerekir.

Yağsız Kırmızı Et

Ton Balığı

Fındık

Karaciğer

GEBELİKTE ÖNERİLEN YARARLI VE ZARARLI BESİNLER

EN YARARLI BESİNLER

Süt, yoğurt, peynir
Yeşil yapraklı sebzeler
Yağsız kırmızı et
Tavuk eti
Sardalye
Portakal
Balık
Kepekli ekmek

EN ZARARLI BESİNLER

Genel olarak tatlı ve şekerlemeler
Şekerli marmelatlar
Alkol ve likörler
Gazlı ve şekerli içecekler
Aparatifler
Kızartmalar
Çok fazla kahve ve çay
2 kişilik yemek
Sigara
GEBELİKTE ÖNERİLEN GÜNLÜK BESİN MİKTARLARI

SABAH KAHVALTISI

1 Su bardağı süt (200d)

Beyaz peynir 30-60 gr.

1 Yumurta

1 Dilim ekmek

Şeker (15-30) gr

ÖĞLE YEMEĞİ

1 Porsiyon et (ızgara-haşlama 200 gr)

1 Porsiyon sebze (200 gr)

½ Su bardağı yoğurt (100 gr)

1 Porsiyon meyve (200-250 gr)

AKŞAM ÜZERİ KAHVALTISI

1 Su bardağı süt (200 cc)

AKŞAM YEMEĞİ

1 Porsiyon et veya balık (200 gr)

1 Porsiyon sebze (200 gr)

1 Dilim Ekmek

1 Su bardağı meyve suyu

GEBELİKTE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN UNSURLAR

Gebeliğiniz sırasında aldığınız besinler plasenta aracılığı ile bebeğinize de geçmektedir. O yüzden bebeğinize zararlı olabilecek besin maddelerinden korunmanız gerekir.

YAĞLAR

Dengeli bir diyette toplam enerji ihtiyacının %30’u yağlar tarafından karşılanmalıdır. Tüketilecek yağların seçimince bitkisel kökenli olanlar (zeytin ve mısırözü yağları ), hayvansal olanlara (tereyağı, iç yağı) tercih edilmelidir.

İŞLENMİŞ YİYECEKLER

Konserve gibi işlenmiş yiyeceklerden gebeliğiniz süresince uzak durmalısınız. Bu tür yiyeceklere genellikle fazladan şeker yada tuz katılmıştır; fazlaca yağ içerebilir, içlerinde gereksiz koruyucu, tatlandırıcı, renklendiriciler bulunabilir. Ürünlerin etkilerini dikkatlice okuyup yapay maddeleri içermeyen yada az içerenleri seçmelisiniz.

DONDURULMUŞ YİYECEKLER

İşyeri yemekhanelerinde verilen sıcak yemeklerden, önceden pişirilmiş süpermarket yiyeceklerinden, yeni pişirilmiş ve sıcak olmayan tavuk etinden sakınmanız gerekir. Bunlarda bebeğinize geçip tehlike yaratabilecek bakteriler bulunabilir.

SÜT VE PEYNİR

Tam mayalanmamış peynir ve pastörize edilmemiş süt de zararlı olabilir. Mutlaka pastörize edilmiş süt içilmelidir.

SIVILAR

Gebelikte böbrekleri çalıştırmak ve kabızlığı önlemek için bolca sıvı içilmesi çok yararlıdır.
En iyi içecek sudur. Bu nedenle gebelikte istediğiniz kadar bol su içebilirseniz.

ÇAY – KAHVE – KAKAO

Bunların hepsinde bulunan kafeinin sindirim sistemine bazı zararlı etkileri vardır. Kafein içeren içecekleri günde 3 fincandan fazla içmeyiniz. Hatta mümkünse gebeliğiniz boyunca
hiç yaklaşmayınız.

BİTKİ ÇAYLARI

Gebelik sırasında bitki çayları içmek istiyorsanız bunların etkilerini iyice araştırınız.

Paketlenmiş olarak satılan hazır bitki çaylarının bir bölümünde bebeği etkileyebilecek katkı maddeleri olabilir. Ancak çoğunun bebeğe zararı yoktur. Hatta ahududu yaprağından hazırlanan çayın doğumu kolaylaştırdığına inanılır.

ŞEKER

Kek, bisküvi, reçel ve meşrubat gibi şekerli yiyecek ve içecekte gerekli besin maddeleri azdır. Kilo almanıza neden olabilir. Enerjinizi ekmek gibi karbonhidratlardan almanız, şekeri azaltmanız yararlıdır.

TUZ

Gebelikte aldığınız tuzun miktarını düşürmeniz önemlidir. Fazla tuz bacaklarda şişmelere ve sonuç olarak tansiyonunuzun yükselmesine yol açar.

AŞERME

Gebelikte turşu, muz, karpuz, soğan gibi bazı yiyeceklere karşı istek doğabilir. Çok arzuladığınız bu yiyecekleri sindirim sisteminde bozukluğa neden olmuyorsa ve şişmanlamanıza yol açmıyorsa uygun miktarda yemenizde bir sakınca yoktur.