Garip Hareketi (I. Yeni) (1940-1954)

1941’de Orhan Veli Kanık, Oktay Rıfat Horozcu ve Melih Cevdet Anday’ın savundukları şiir anlayışına uygun bazı şiirlerini, Garip adıyla bir kitapta yayımlamalarıyla başlayan bir şiir hareketidir.

Bu adı seçmek istemelerinin nedeni garipsenmek istemeleridir.

Onlar geleneklerin dışında, yepyeni bir anlayışla yerleşik şiire başkaldırmışlardır.

Garip’in ön sözünde şiir anlayışlarını açıklayarak yapmak istedikleriyle büyük yankı uyandırmışlardır.

Garip şiirinin özellikleri şunlardır:

Şiirde ölçü, uyak gibi kurallar reddedilmiş; bunların, gerçek şiiri yok ettiği savunulmuştur.

Her türlü söz oyunlarından uzaklaşılmış; şairaneliğe düşman gözüyle bakılmıştır.

Şiire özgü bir dil fikrine karşı çıkılmış, günlük konuşma diliyle şiir söylenebileceği kanıtlanmaya çalışılmıştır.

Sözcükler daha çok gerçek anlamlarıyla kullanılmıştır.

Halk şiirinin anlatım ve söyleyiş özelliklerinden yararlanılmıştır.

Sıradan insanın duyguları, problemleri, günlük yaşam, yaşama sevinci işlenmiştir.

Biçimden çok anlamı, duygudan çok akıl öne çıkarılmaya başlanmıştır.

Her sözcüğün şiire girebileceğini savunmuşlardır.

Espriden, nükteli söyleyişlerden, şaşırtmacalardan yararlanılmıştır.

Basitlik, sadelik, aleladelik anlayışıyla eserler vermişlerdir.

Şiiri, politik bir araç görenlere karşı çıkılmıştır.

Sürrealizm ve dadaizmden etkilenilmiştir.

Garip hareketi; şiiri herkesin konuştuğu bir konu haline getirmesi, günlük tartışmalar arasına sokması yönüyle önemlidir.

Orhan Veli’nin 1950’li yılların başında ölmesiyle ve Oktay Rıfat’la Melih Cevdet’in Garip şiirinden uzaklaşmasıyla fazla uzun sürmemiştir.

Diğer sanatçılar tarafından sığ olarak nitelendirilen bu şiir, taklitçilerin elinde kalmış ve yozlaşmıştır.