Özürlü çocuk aile üzerinde etki yaptığı gibi ailenin tepkisi de çocuğun duygusal gelişimini etkiler.Bu nedenle aileye yapılacak psikolojik destek çocuğun gelişimine yardımcı olur ve aileyi olumlu yönde etkiler.
 

Özürlü çocuğa sahip olan anne babalar hayal kırıklığı yaşarlar.Özürlü çocuğu olduğunu öğrenen anne baba da ilk haber şok etkisi yaratır.Önce kabullenmek istemezler.Şokun etkisi ve kabullenme süreci geçtikten sonra depresyon,hayal kırıklığı,üzüntü,özre geçmişte yapılan bir hatanın yol açabileceği düşüncesinden kaynaklanan suçluluk duyguları gibi duygular ortaya çıkar.
 

Çocuğun özürlü olmasına karşı anne babalar 3 şekilde tepki göstermektedir. Kabullenme,reddetme ve gizlemedir.
 
Kabul eden anne baba çocuğun potansiyelini doğru olarak algılayabilir;çocuğun özrünü gerçekçi bir şekilde görür;mümkün olan en iyi tıbbi,eğitsel ve yeniden kazandırma servislerine baş vurur;diğer çocuklarına gösterdiği sevgiyi özürlü çocuğuna da gösterir;çocuğu reddetmez ya da sevgiye boğmaz.Hem rasyonel hem de duygusal anlamda kabullenir.Bu kabullenme ile çocuk anne baba ile ilişkisinde kendini daha güvenli hisseder.İki tarafta daha rahat sosyal ilişkiler kurar ve evlilikteki anlaşmazlıklar daha az görülür.
 
Reddeten anne baba çocuğun özrünü kabul etmez ve doktor doktor gezdirip mucize arar.
 
Gizleyen anne babalar çocuklarının özürlerini hem çevreden hem de kendilerinden saklamaya çalışırlar.Çocuğunu hatalı görür,kapasitesini görmezden gelir.
 
Çocuğun özürlü olmasının doğurduğu stres durumu bu 3 tepkiden başka anne baba da narsistik duygular,topluma karşı reaksiyon,suçluluk duyguları ve aşırı koruma gibi tepkiler ortaya çıkarır.
 
Anne baba çocuğu ile o kadar özdeşleşmiştir ki çocuğun ayrı bir var oluşunu kabul etmez.Kendine başarısızlığa uğradığından üzüntü ve kızgınlık duyar.Kendi imajı ile çocuğununkini karşılaştırır.
 
Aile kendini toplumdan soyutlar.Utanç ve suçluluk duyguları artar,çocuğa karşı aşırı koruma ya da reddetme duyguları gelişir.
 
Çocuğun özrünü daha önce kendisinin yapmış olduğu bir davranışa bağlı olduğunu hisseder.Suçluluk duyan anne babanın kendisine öz saygısı azalır.Allah’ın kendilerine verdiği bir ceza olarak görürler.
 
Pek çok aile de özürlü çocuğa sahip oldukları için değil çocuklara gösterdikleri reaksiyonlardan dolayı suçluluk duyarlar.Ara sıra çocuklarına kızgınlık ve olumsuz duygular besledikleri için suçluluk duyarlar.Suçluluk duyan anne babalar telafi edici davranışlara girebilirler.Çocuğa aşırı koruyucu davranabilir;çocuğa gerekli gereksiz her şeyde yardım eder;çocuğu her şeyin merkezi olarak görür;devamlı çocuğun başındadır,her işine müdahale eder.
 
Özürlü çocuğun varlığı diğer kardeşleri etkileyebileceği gibi anne babaların evliliklerinde kopmalar meydana getirebilir.Her anne ya da baba çocuğun durumu yüzünden diğerini bilinçli ya da bilinçsiz suçlarlar.Çocuğa karşı olan duygularını birbirlerine yansıtırlar.Sosyal ilişkilerinde kısıtlama daha fazla anksiyete yaratır.
 
Kardeşler, anne babalarının özürlü çocuğa daha fazla ilgi göstermesinden dolayı duygusal ihtiyaçlarının göz ardı edildiğini düşünerek kıskançlık duyabilirler.İlerde de nefrete dönüşebilir.
 
Özürlü çocukların anne babalarındaki duygusal problemler o kadar yaygındır ki,tüm özürlü çocuklar anne babaların kendi problemleri ile uğraşabilmeleri için yardıma ihtiyacı vardır.İnsanlar bilinmeyenden korkarlar ve anlamayla birlikte rahatlarlar.Bu tür çocuklara sahip anne babalara doğru bilgi vermek,yanlış bilgiyi düzeltmek yaşanan stresi azaltır.
 
Psikolog Füsun Budak

Mevlam bu insanların yar ve yardımcısı olsun