Dansın Tarihcesi

Dansın geçmişi, en az insanlık tarihi kadar eskidir. Yeryüzünün en eski sanat dalı olan dans, ilk çağdan yana duyguları, düşünceleri ve coşkuları ifade etmenin en büyülü yolu oldu. Yaklaşık 9.000 yıl öncesi uygarlıklar, sözün yerine kendi anlatım biçimleri olarak dansı tercih ettiler. Yani sözden önce dans vardı.

M.S. 1.yüzyılda yaşamış Yunan filozoflarından biri, dansı şu sözlerle tarif ediyor: Dans, hareketlerle canlandırılan bir duygu, bir ihtiras veya bir heyecandır.

İlk insanlar önceleri kendi başlarına, içgüdülerine uyarak dans ettiler. Yinelenen ritmik hareketlerin doğaüstü duygular çağrıştıran güçlü etkileri olduğunu fark ettiler. Buradan, dansta büyülü bir gücün var olduğu düşüncesi doğdu. Her dans esnasında bu gizemli gücü yeniden yarattıkları duygusuna kapıldılar.

Uygarlıklar geliştikçe, ilkel büyü danslarından dinsel törenler ve ayinler doğdu. Dansta kurallar ortaya çıktı ve dans çok tanrılı dinlerde tapınmanın önemli biçimlerinden biri oldu. Tapınaklarda rahipler, zengin evlerinde ise köleler doğum, evlilik, cenaze ya da sarayla ilgili tüm törenlerde dans ederlerdi.

Bunların yanı sıra eğlence için dans etme ilk olarak Mısır'da başladı.

Dansın sanat olarak ortaya çıkışı ise, Rönesans döneminde gerçekleşmiştir. 20. yüzyıl, sınıfsal farklılıkların giderek ortadan kalktığı bir çağ olmuş ve 1920'lerden sonra ortaya çıkan müzik ve dans akımları, gramafon, radyo ve sinema gibi iletişim araçlarının icadı ile yaygınlaşmıştır.

Anadolu'da Dansın Gelişimi

Anadolu'da yaşayan Türkler'de dans, temelde üç ayrı kültürün etkisinde kalmıştır. Bunlar eski Anadolu uygarlıkları, Orta Asya Kültürü (özellikle Şamanizm) ve Müslümanlıktır.

Anadolu'da binlerce yıl önce yaşamış Hitit, Eski Yunan, Frig, Lidya gibi eski uygarlıkların etkileri günümüzde halk danslarında yaşamaktadır. Konya'nın güneyinde Çatalhöyük'te bulunan duvar resimlerinde, İÖ. 6.500-5.650 arasında bu yörede yaşamış bir uygarlığın dansları ve dinsel törenleri görülmektedir. Resimlerdeki danslarda, davulun ve tokmağın kıvrık ucunun günümüzdekilere benzerliği dikkat çekicidir. Ayrıca bu resimler, Hitit, Frig gibi uygarlıklardan çok, daha öncekilerin katkılarını göstermesi açısından da ilginçtir.