Ceza: Rap Müzikte Kimseyi Rakip Görmüyorum

Dördüncü solo albümü 'Onuncu Köy'e on beş parça sıkıştıran Türkçe Rap müziğin yıldızı Ceza, geçmişteki hatalarından ders aldığını ve bu yüzden iyi yerlere gelebildiğini söylüyor.

Dünyadaki rap müziğini yönlendiren sistemin gençlere cinsellik ve dünyevî zevk pompaladığını ve onlarla arasında kalın bir çizgi olduğunu belirten Ceza, "Şarkı sözlerim aklımda ama telefon numaramı hâlâ ezberleyemiyorum" diyor.

Onuncu Köy, 4. solo albümünüz. 'Dokuz köyden kovuldum ama onuncu köyde de bildiğimi söylemeye devam ediyor, on birinci köyü arıyorum mu' diyorsunuz? (Gülüşmeler)

Kimsenin bizi bir yerden kovduğu yok Allah'a şükür, ama çok fazla şey anlattığımız için göze batıyoruz. Bazen anlaşılmıyorsunuz, bazen anlattığınız şeyler insanları rahatsız edebiliyor. Her zaman içimden geçen duygularımın, kalbimin elverdiği şekilde dilimin döndüğünce anlatıyorum. Her zamanki gibi ciddi konular; her insanı ilgilendirebilecek şeylerden bahsediyorum. 4 sene ara verdim ama 1,5 ayda hazırladım.

Ceza denilince hemen akla polemikler geliyor. Niye?

Bitti bunlar, dinleyiciler de yemiyor artık. Yaptığımız güzel işlerin arasında hep kötü olan dikkat çekiyor. Yaptığımız hatalar daha fazla maalesef. Ama bir saldırı olduğu zaman cevap verme durumunda kalıyorsunuz.

Yine olsa kendinizi tutamazsınız yani?

İnsanlık hali! Eimden geldiğince hakim olmaya çalışıyorum kendime. Allah'tan müziğim var ki onunla cevap veriyorum. Hayatım boyunca öyle kavga eden birisi olmadım. Gençliğimde kavga ettim ama cahillik onlar. Yaşım 34, yaptığım hatalar boş geliyor. Bir yere gelebildiysem hatalardan pay çıkarabildiğim içindir.

Pişmanlık duyduklarınız var mı?

Olmuştur elbette. Ama ben durup dururken kimseye sataşmadım hayatım boyunca. Çocukluğumdan beri böyleyim, duygusal bir insanım. Amcam örnek aldığım bir insandır, 'Ne derlerse desinler sus diyor' bana. Babam benim konuşmamı, düşünce yapımı etkilemiştir ama amcam manevî anlamda çok şey kazandırmıştır bana.

Elektrik teknisyeni Bilgin ile şimdiki Ceza arasında ne fark vardır?

Müzik kariyeri açısından çok fazla tanınmışlık var. Elektrik işçiliği yaptığım dönemdeki kişiliğimle tahmin edemeyeceğim şeyler. Hâlâ heyecanlanıyorum sahneye çıkarken.

Elektrik çarpmış gibi mi oluyor?

Sahneye çıktığımda heyecanım kesinlikle gidiyor ama sahne öncesinde düşünüyorum yani. Sonuçta insanlardan farklı görmüyorum kendimi. Hâlâ çocukluk arkadaşlarımla görüşüyorum, maneviyattan uzaklaşma da olmadı. Aileler çok dinler, çünkü benim müziğimde hiçbir zaman küfür olmadı, hiçbir albümümde aksini iddia edemezler. Kötü örnek olacak davranışlarda da bulunmadım. Bazen çıkışlarım olmuştur ama o andaki kendime hakim olamama durumu o, aynı şekilde karşılık vermemem gerekirdi.

Küçükken yine bıdı bıdı konuşan bir tip miydiniz?

Yok ya, biraz içe kapanıktım okul döneminde. Çok fazla parmak kaldıran, sesini çıkaran birisi değildim. Yazmak ve söylemek kendimi ifade biçimine yansıdı demek ki!

Niye dayak yiyordunuz peki? (Gülüşmeler)

Eğitim sisteminin nimetlerinden birisiydi işte o da. Gecekonduda yaşamamız, memur çocuğu olmam benim duygularımı etkilemiştir. Ailemin yoksul olduğu dönemde farkındaydım yoksulluğumuzun, pek bir şey istemezdim. Duygusal kişiliğim ve farkındalık çok küçük yaşta gelişti bu yüzden.

Sözler, bu kadar haşır neşir olan birisi olarak Allah'a dua ederken neler söylüyorsunuz?

Amentü duasını çok okurum ben. İçimden Türkçesini de tekrarlarım.

Yine ritmik ve hızlı mı söylüyorsunuz? (Gülüşmeler)

Hızlı okuyup okumamak önemli değil doğru okumak gerekiyor. Herkes için dua ederim. Allah'tan sürekli isterim.

Sesinizi kaybetseniz ne olurdu?

İnşallah öyle bir şey olmaz, çok üzülürüm. Ekmek yediğim, birçok insana karşı sorumlu olduğum şeyi sesim sayesinde yapıyorum.

Kendinizi ozan olarak görüyorsunuz. Anadolu'da 'şakiyye' denilen bir atışma geleneği var. Bu rap midir?

Bizim sözel geleneğimiz çok gelişmiştir. Edebiyatımız Anadolu'dan çok önemli şairler çıkarmıştır. Bizi onlarla kesinlikle bir tutmuyorum ama bu dönemin bir şeyler farklı şekilde anlatan insanlarıyız. Şimdi bir edebi değeri yok ama belki yüz sene sonra ortaya çıkacak.

Türk Ceza Kanunu'na göre ceza aldın mı hiç?

Oldu. Bir atışmadan dolayı altı ay hapis cezası aldım. Bu dünya rap tarihinde bir rapçinin başına gelen bir ilktir. İyi hallerim göz önüne alınarak ceza çekmedim ama ceza kesildi.

Sadece öz Türkçe ile rap yapılabilir mi?

Denedim onu açıkçası, yapsanız bile insanın anlaması çok zor. Günlük hayatımızda o kadar yabancı kelime kullanıyoruz ki! Dilimizde olan Fransızca kelimelerle bir rap parçası yapmak istiyorum, bakalım ne diyecekler?

İngilizce rap yapar mısınız?

İngilizcem çok iyi değil zaten, bir de düşünüp hayal kurmadığınız bir dilde müzik yapmanın anlamı yok. Yurtdışında 300'den fazla konser verdim, çok sevenler var, konser teklifleri geliyor. Türkçe hayranlık uyandırıyor. Bir de yolun başında olduğumuz için, biraz sosyal içerikli ve politik tavrı var. Ama kadınları aşağılayıcı, para ve maddiyattan bahsedenler de çok maalesef. Rap'i yönlendiren bir sistem var. Cinsellik, dünyevi zevk pompalanıyor. Aramızda bayağı kalın çizgi var.

'Türkiye'de rap'in tarihini yazıyorum ve en iyisi benim' diyorsunuz. Kibir mi bu?

Bunlar çok önce söylediğim sözler. O dönem rekabet ortamı vardı, ama şu an döneme gerek kalmadı. Herkes kendi yolunda zaten. Rakip olarak kimseyi görmüyorum, olabilecek arkadaşlarla her gün beraberim. Aramızda birbirimizi ezerek bir yere varmıyoruz.

Reklamlarda oynamanız, düetler yapmanız eleştiriliyor. Bunlar rap müziğini popülerleştirdi mi?

Reklamı para için yapıyorum. Bana yüzlerce reklam teklifi geldi ama iki üç tanesini kabul ettim. Çünkü zaman zaman paraya ihtiyacım oluyor, hortumcu ya da hırsız değilim, haram kazanmadan bunu yapıyorum. Mesela bir şeker reklamı olmuştu ve kanser olan annem rahmetli olmuştu. İnanılmaz bir borç vardı, o reklamı yapmak zorundaydım. Yaptığım bu işler rap'in de tanınmasına neden oldu.

Telefon faturası size daha az mı geliyor? Birinin 250 kontörlük konuşmasını siz 100 kontörde halledebilirsiniz herhalde? (Gülüşmeler)

Birkaç yıla vurursanız, ağır konuşan insana göre zamandan kazanma durumum var tabii. Şile tarafını, Belgrat Ormanı gibi sakin ortamları tercih ederim. Albüm kapağında da bu tarz doğal dekoru kullandım zaten. Günlük hayatta çok fazla konuşmam, sosyal yaşantım da yok.

Müzik dinler misiniz ya da kendi sesinizi?

New age ve Türk Sanat Müziği'ni çok seviyorum. Kendi müziğimi de ezberleyebilmek için çok dinlerim. Egolarım yoktur.

Ezber zor mu? Hepsi aklınızda mı parçalarınızın?

9-10 kere dinlemem gerekir. Telefon numaramı hâlâ ezberleyemiyorum ama sözleri biliyorum. Sahnede unutursam seyirciden kopya çekiyorum.

Gazze'ye insani yardım götüren yardım gemisine yapılan saldırı için ne düşünüyorsunuz?

Orada yapılan zulme ve teröre karşıyım. Zulmedilenin yanındayım her zaman. Bunun çözümüne aklım sırrım ermiyor. Umarım verdiğim öğütler, ileride böyle şeyler yapmayacak gençleri artırır.

Haksızsam susarım

Ne susturabilir sizi?

Çok şey susturabilir. Haksızsam susarım. Özür dilemeyi de çok iyi bilirim.

Sözleri yazarken ağlayacak kadar duygusal biri misiniz?

Hakikaten öyleyim. Çok kolay sinirlenip hemen ağlayabiliyorum. Rahmetli annem her gün aklımdadır, acım hâlâ tazedir.

Anneniz dinler miydi sizi?

Dinlerdi. İlk başlarda 'Oğlum ne işin var, sigortan, emekliliğin var' derdi. Annem sağ olsaydı daha güzel şeyler yaşatmak isterdim. İnanıyorum ki o cennette ve beni görüyor.

Sizi hangi sözlerle karşılamasını isterdiniz?

(Düşünüyor, gözleri doluyor) Görsem yeterdi, bir şey söylemesine gerek yok.

Ekşi Sözlük'le alıp veremediğiniz ne?

Onlarla bir derdim yok. İnsanlar kendini başka şekilde tatmin edemediği zaman bir şeyler yazma gereği duyuyorlar. Pek de önemli bir şey değil benim için, herkes istediğini yazmakta özgür. Aylarca verilmiş bir emeğe üç satır yazılan bir köşe yazısının da iş hacmi olarak anlamı yoktur. Olumlu da olsa olumsuzda olsa eleştirmenlerin yazdıklarının değeri yok.

Ben Cezalet'im!

Kendinizi bir kelime ile özetlersiniz?

Ceza, Cezalet hatta. Kur'an-ı Kerim'de geçen bir ifade bu, anlamı çok derin. Hayatıma, sözlerime uyuyor, o yüzden bundan sonraki albümün adı Cezalet olacak. Rezalette insanların aklına gelen ilk kafiye olacaktır. (Gülüşmeler) Cezalet'in karşısında anlam bakımından hiçbir kelime yok.

"Yıllarca eğitsen de insanoğlu hırslanır" diyorsunuz. Siz hırslı mısınız?

İnsanın kendisini geliştirmesine bağlı bu. Buna çok şahit oldum, hırs için insanın neler yapabileceğini gördüm. Bende de var ama daha iyisini yapmak için. İlham için hırs gerekiyor işte.

"Rotam belli benim notam olmasa da gayri / Aşık Veysel'im, Neyzen'im işin piri / Nazım ve Mehmet Akif'te gördüğüm sihri / Şimdikilerde nadir bulursun aynı ritmi." diyorsunuz bir parçada. Neden böyle?

Çok nadir çıkıyor günümüzde. Hâlâ eskilerden bahsediyoruz. Hepsine Allah rahmet eylesin. Onlar gibilerin daha çok ortaya çıkması lazım. Aşık Veysel'in dediği gibi 'Nota bilgim yok ama rotam var.'

Şiir yazıyor musunuz?

Yazıyorum ama şiir bambaşka bir sanat, oradaki ölçü ve vezinleri iyice öğrenip kuralına uygun bir şekilde yazacağım. Şiir okumuyorum, çünkü etkilenmek istemiyorum. Farkında olmadan kullanabiliyorsunuz. Ansiklopedi ve sözlük okuyorum. Amerika'da rap yapanların kafiye sözlüğü var, biz de öyle bir sözlük yok. Yürürken bile aklıma çok şey geliyor, not almama hatasına düşüyorum. Bir kayıt cihazı alıp aklıma gelenleri söyleyeceğim.