Üretimin Incelenmesi Ve Irdelenmesi [ Maliyet Hesabı Kalite Kontrol Düzeni ]

GİRİŞ

Makina Mühendisliği Bölümü öğrencilerinin,üçüncü sınıf yaz stajlarında,iş hayatına atıldıktan sonra çalışacakları muhtemel iş sahalarındaki organizasyon düzenini , öğrenimleri sırasında kazandıkları mühendislik bilgilerinin pratikteki uygulamalarını tanımaları ve incelemeleri amaç edinilmiştir.
Bu stajda incelenecek konular:
-Organizasyon ve yönetim birimleri
-İş güvenliği ve işçi sağlığı
-Üretimin incelenmesi ve irdelenmesi
-Maliyet hesabı
-Kalite kontrol düzeni
-Fabrikadaki yardımcı tesislerin tanıtımı
-Bakım ve onarım sistemleridir.

TÜLOMSAŞN ÇALIŞMA KONUSU

Tülomsaş TCDDin ihtiyacı olan lokomotifleri ve bunların parçalarını üretir veya bakımını yapar.Bunların yanında dış piyasadan gelen iş teklifleri de değerlendirilir.
Motor Fabrikasıda TCDDin ihtiyacı olan tüm motor parçaları üretilmektedir.
Lokomotif cer motoru,alternatör,kumanda bloğu ve redresörlerin imalatı Elektrik Makinaları Fabrikasıda yapılır.
TCCDin lokomotif ve benzeri her türlü araç gereksinimini ve bu araçların ağır bakım ve onarımı Lokomotif Fabrikasıca yapılır.
Vagon ve Yol Gereçleri Fabrikasıda vagon üretiminin yanısıra çelik konstrüksiyon (demiryolu köprüsü,hava vinçleri vb.) ve demiryolu makası üretilmektedir

BUGÜNKÜ TÜLOMSAŞN TARİHÇESİ
(KRONOLOJİK OLARAK)

1894:Anadolu-Bağdat demiryolunun inşaası sırasında küçük çaplı bakım ve revizyon atölyesi olarak kurulur.
1919: İngilizler tarafından işgal edilir.
1920:Milli güçlerin eline geçer.Eskişehir Cer Atölyesi ismini alır
1921: Yunanlıların işgali.
1922: İkinci kez kurtarılır.
1923: 500.000 m2 açık,8000 m2 kapalı alana ulaşır.
1924: Eskişehir Cer Atölyesi TCDD Genel Müdürlüğüe bağlanır.
1925:Montaj Atölyesi,Kazanhane,Çarkhane,Marangoz evi, Köprü,Makas,Kantar ve Yol Emniyetiyle ilgili malzemeleri imal edecek atölyeler kurulur.
1946: Kuvvet santralinin ve sosyal tesislerin açılışı .Toplam çalışan 3576 işçi.
1950: Cer ve Yol Atölyeleri birleştirilerek tek elden idare edilmeye başlanılır.
1957: Ankara Gençlik Parkı için küçük tren imal edilir.Böylece imalata geçiş başlar.
1958: Eskişehir Demiryolu Fabrikası adını alır.
1961: İlk Türk otomobili evrim ve ilk Türk lokomotifi arakurt üretilir.
1967: İlk dizel manevra lokomotifi üretilir.
1968: Fransız Semt-Pielstick firmasıyla 16PA4 V-185 motor imalatı lisans anlaşması yapılır.
1970: Motor,Döküm,Vagon ve yol gereçleri fabrikaları kurulur. Eskişehir Lokomotif ve Motor Sanayi (ELMS) adını alır.
1971: Bakım ve Yardımcı Üretim,Elektrik Makinaları,Dişli Takım ve Kalıp Fabrikaları kurulur.
1975: 100. lokomotif üretilir.
1976: Yerli üretim %77e ulaşır.
1984: Kapalı alan 176.000 m2 ulaşır.General Motors firmasıyla dizel elektrikli lokomotif imalatı için anlaşma yapılır.
1986: Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi A.Ş (Tülomsaş) adını alır.
1987: 7 adet GM lokomotifi hizmete verilir.
1988: 5 adet Toshiba elektrikli lokomotif hizmete verilir.
1994: Projeleri de Tülomsaş ait olan yol ve katener bakım araçları,hafif vinçli poz otosu ve dizel hidrolik manevra lokomotifi (Yunusemre) hizmete verilir.

ÜRETİM PLANLAMASI

Üretim Planlama ve Kontrol Daire Başkanlığı (ÜPK)

ÜPK Daire Başkanlığı şirketin üretim programında yer alan çeken ve çekilen araçlarla ilgili üretim metodu ve standartlarını hazırlayarak kaynaklarının verimli rasyonel kullanımını sağlamak amacıyla toplam 13 teknik ve 1 idari personel ile çalışmalarını sürdürmektedir.
Tülomsaşn imkanlarını modern işletmecilik anlayışı içinde değerlendirerek,düzenli ve verimli çalışma önlemleri almasını sağlamak amacıyla;
Mevcut işgücü,tezgah,takım ve teçhizatı arasındaki bağlantılarını işletmenin politikaları bütçe ve programları doğrultusunda değerlendirerek kapasite sapmalarına çözüm yolları arar.
Ürünlere ait metot etütleri standart tesbitleri yaparak malzeme planlaması ile birlikte ürünlerin en erken zamanda ve yeterli kalitede olmasını sağlar.
Görevleri:
Ürünlere ait üretim metodu ve standartlarını hazırlayarak üretime almak ürünlerle ilgili yerli yapım çalışmalarına katılmak üretime esas teşkil edecek projelerin çizimini sağlamak uygulamada tesbit edilen aksaklıkları ortadan kaldırmak.
İş programında yer alan ürünlerle ilgili üretimin gerektirdiği dönemler için planlar,programlar hazırlayarak kaynakların rasyonel kullanımını sağlamak ve gerçekleşmeleri izlemek.

Ürün Ar-Ge Daire Başkanlığı:
Ürün Ar-Ge Daire Başkanlığı şirketin her türlü proje dökümantasyon ve arşiv çalışmalarını 12 mühendis,2 tekniker,10 teknik ressam,13 memur ve 12 işçi olmak üzere 39 personel ile yürütmektedir.
Görevleri:
Demiryolu çeken ve çekilen araçlara ait teknolojik gelişmeleri izleyerek,anahat ve manevra lokomotifleri ile ilgili projeleri ve bunlarla ilgili teknik bilgi ve şartnameleri hazırlar.
Demiryolu iş makinaları ve demiryol alt yapı malzemeleri ile ilgili teknolojik gelişmeleri izler,projeler teknik bilgiler ve şartnameleri hazırlar.
Çeşitli özel projeleri hazırlar.
Demiryol vagonları ve imalatla ilgili çeşitli kolaylık ve gelişmeleri izler,projeler hazırlar.
Betonarme,statik,çelik ve mukavemet hesapları ve buna bağlı olarak betonarme bina,çelik atölye,vinç,köprü projeleri hazırlar projelerin keşif,metraj ve ihale dosyaları ve hak edişlerini tamim eder.
Şirketin fotokopi ,teksir, ozalit, plan kopya, mikrofilm ve mikrofilm baskı işlerini yürütür.

Araştırma Planlama Ve Koordinasyon
Daire Başkanlığı

Genel Müdürlüğün insan gücü ile mevcut diğer kaynaklarının verimli ve rasyonel kullanımı için araştırmalar yaparak öneriler hazırlayan APK (Araştırma-Planlama-Koordinasyon) Dairesi Başkanlığıda 9 mühendis 1 tekniker,2 teknisyen,4 idari,3 programcı olmak üzere 19 personel çalışmaktadır.
Tülomsaş verilen görevlerin zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi için periyodik rapor sistemi içerisinde faaliyetleri izleyip değerlendiren APK Daire Başkanlığı gerekli gördüğü önlemleri genel müdürlüğe sunmaktadır.Merkez ve fabrikalar arasında zaman zaman işbirliği ve koordinasyon hizmetlerini yerine getiren APK Daire Başkanlığı , yatırım , proje hizmetleri , fizibilite ve mühendislik gibi faaliyetlerin yapılmasını planlamakta gerçekleşmeleri takip ederek bunlarla ilgili raporları değerlendirmektedir.Gerekli istatistiki bilgilerin toplanıp değerlendirilmesi bilgi işlem teknolojisindeki gelişmelerin izlenmesi de APK Dairesi Başkanlığıın görevleri arasında bulunmaktadır.

Planlama Müdürlüğü:

1.APK Dairesinin belirlediği miktarlar üzerinden fabrikalarca hazırlanan ve APK Dairesince konsolide edilen şirket bir yıllık bütçe ve iş programı çerçevesinde şirketin üretim faktörlerinin etkin ve verimli kullanılmasına yönelik faaliyetlerde bulunur.
2.APK Dairesi Başkanlığı tarafından son şekli verilmiş iş programı doğrultusunda fabrikalarca hazırlanan aylık iş programları,iş programında fabrikalara verilen değerlere göre kontrol eder.
Şirket genelinde kapasite-yük dengelemesini değerlendirir Gerekli hallerde iş kaydırılması suretiyle yük kapasite dengelemesini sağlatır.
3.Fabrikalarca hazırlanan aylık,haftalık ve günlük program tablolara günlük ve haftalık olarak fabrikalardan gelen gerçekleşme bilgilerini işler, raporlar hazırlar, sapmaları belirler,sapmalar konusunda gereği için ilgili birimleri uyarıcı raporlar verir,fabrikalarla görüşerek gecikmeleri önleyici tedbirler aldırılmasını sağlar.
4.Lokomotif ve Vagon imalat ve onarımlarını günlük olarak izler gerçekleşme ve aksaklıklara ilişkin raporlar alır ve makama sunar.
5.Yıllık iş programında belirtilen hedefler doğrultusunda faaliyetlerin etkin ve verimli yürütülmesinde Müdürlüğüne bağlı diğer gruplarla birlikte çalışarak stratejiler gerçekleştirir.
6.Gerektiğinde bilgi akışını ve kontrolü sağlayarak sistem ve form tasarımları yaparak inceler,öneriler ve eleştiriler getirerek sonuçlandırır.

Sipariş Müdürlüğü

Pazarlama Dairesi Başkanlığı tarafından açılan siparişleri takip eder.Hazırlanan raporu inceler,ilgili birimlerle görüşerek siparişlerin gecikmemesi için tedbirler aldırır.Siparişleri kapatır.

METOT VE STANDARTLAR BAŞMÜHENDİSLİĞİ

Şirketin üretim faaliyetleri ile ilgili olarak metot geliştirmesi yaparak her türlü operasyon için abak,nomogram ve standartlar hazırlar,uygulanabilirliği araştırır,aksaklıkları takip ve tespit eder.
Üretimi yapılacak veya devam eden ürün için belirlenen metot etütlerindeki operasyonlarda gereken talaş kaldırma,kaynak,sıcak ve soğuk şekillendirme,pres işçiliği,montaj,döküm,galvano ve ısıl işlemle ilgili standartları tespit eder.
Hazırlanan standartlara göre üretime yönelik için üretim prosedürlerini hazırlatır.
Üretimin yapılacağı masraf yerini tayin eder,operasyonu yapacak tezgah cinsini tespit eder,gerekli takım,kalıp ve kolaylığı tespit eder.
Üretimi yapılacak ürünle ilgili metod etüdünü yaparken malzeme tesbitini yapar.
Metodu tayin edilen ürünle ilgili olarak şablon,kalıp,kolaylık ve takım resimlerini Ürün Ar-Ge Daire Başkanlığıa çizdirerek bunların imalatını sağlatır.
Teklif verilecek ürünlerin yapılabilirliğini araştırır,fabrikalar arası koordinasyonu sağlayarak,gerektiğinde ilgili fabrikalarla birlikte keşif bilgilerini hazırlar.

SATINALMA VE İKMAL DAİRE BAŞKANLIĞI

Satınalma ve İkmal Daire Başkanlığı satınalma ve ikmal hizmetlerini zamanın değişen şartları ve teknolojik gelişmeleri gözönünde tutarak ekonomik ve hızlı bir şekilde yerine getirmeyi amaçlamaktadır.
Görevleri:
Yaklaşık 35.000 adet değişik malzeme niteliklerine göre uygun şekilde ambarlarda stoklanır.
Şirketin malzeme maniplasyonu,temini,dağıtımı,stok kontrolü stoklanması bu dairenin görevleri arasındadır.
Hizmetler 69 memur ve 49 işçi personel tarafından yürütülmektedir.

PERSONEL DAİRE BAŞKANLIĞI

İdari Mali Genel Müdür Yardımcılığıa bağlı olarak görev yapan Personel Daire Başkanlığıda toplam 27 personel bulunmaktadır.
Görevleri:
Personelin özlük,sicil,ücret tahakkuku ve Personel Devam Kontrol Sistemi işlemlerini yürütmek,
Eğitim hizmetleri vermek

MALİ İŞLER DAİRE BAŞKANLIĞI

Mali İşler Daire Başkanlığı ,işletme bütçesinin çalışması ile uygulamasını tek düzen muhasebe sistemi içerisinde genel muhasebe ve maliyet muhasebesi uygulanarak gerekli mali tabloların düzenlenmesi görevlerini yapmaktadır.

SAĞLIK VE SOSYAL İŞLER DAİRE BAŞKANLIĞI

İdari Mali Genel Müdür Yardımcılığıa bağlı olarak görev yapar.Sağlık ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı toplam 178 personel ile hizmet vermektedir.
Görevi:
Şirket işçi ve memur kafeteryalarında günde 1 öğün 3 kap 2000 kalorili yemek çıkartmak tüm personelin kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu bireylerin sağlık hizmetleri ile ilgili işlemlerini yapmak ve sorunlarını çözmek,
Sosyal faaliyetleri yerine getirmek,çevre düzenlemesi yapmak çalışanların çocukları için kreş faaliyetlerini organize etmek,odacılık hizmetlerini yürütmek,lojman komisyonunun almış olduğu karaların gerçekleşmesini takip etmek Sağlık ve Sosyal İşler Daire Başkanlığıın görevleridir.

ELEKTRİK MAKİNALARI FABRİKASI

Bakım ve onarım atölyesi iken 1970 yılında fabrika haline gelen Elektrik Makinaları Fabrikası 17.000 m2 kapalı alana sahiptir.Yıllık ortalama 60 kalem için yaklaşık 3200 adet loko cer yedeği siparişleri imal edilerek Ana İkmal Müdürlüğü ve diğer işletmelere gönderilmektedir.65 adet çeşitli tipte tezgaha sahip olan Elektrik Makinaları Fabrikasıda lokomotiflerin cer motoru ,alternatör, kumanda bloku ve redresörlerin imalatı ve onarımı yapılmaktadır. Emprenye tesislerinde vakum ve basınç altında vernikleme işlemi gerçekleştirilmektedir.Cer motoru ve altenatörlere F sınıfı izolasyon ve vernikleme işleminden sonra elektrik deneme merkezinde standartlara uygun şekilde testler yapılmaktadır.Elektrik Makinaları Fabrikasıda 9 mühendis,5 teknik eleman,1 memur ve 253 işçi personel görev yapmaktadır.

LOKOMOTİF FABRİKASI

Tülomsaş bugün lisanslı üretimden proje üretimi aşamasına gelmiştir.Bu çalışmaların ön ürünleri TCDD yol ve tesislerin bakımı için üretilen Poz Otosu ve Katener Bakım Araçları olmuştur. Lokomotif Fabrikasıca gerçekleştirilen bu araçlardan 13 adedi 1994 yılı içinde hizmete sunulmuştur.
Yine proje üretimi şirketin AR-GEine ait DH 7000 tipi lokomotif prototipi de Lokomotif Fabrikasıca gerçekleştirilmiştir. Prototip lokomotif deneme çalışmalarını başarı ile sürdürmektedir.Bu gün için TCDDin lokomotif ve benzeri her türlü araç gereksinimi ve bu araçların ağır bakım ve onarımlarını karşılayabilmekte olan lokomotif fabrikası;
Lokomotif yapımında 60 adet/yıl kurulu kapasiteye,
30.000 m2 kapalı alan ve 25 adet özel amaçlı tezgah ve tesise,
15 mühendis, 4 teknik eleman, 3 memur ve 349 işçi personele sahip bulunmaktadır.

VAGON VE YOL GEREÇLERİ FABRİKASI

1962 yılında kurulan Vagon ve Yol Gereçleri Fabrikası 1970 yılında bojili vagon üretimine başlamıştır.O tarihlerde standart karakterdeki bojiler üzerine ihtiyaca göre kasalar yerleştirilerek cevher,sarnıç,yük,boraks ve soğuk hava vagonları yapılmıştır.
22.000 m2 `lik kapalı alana sahip fabrikada demiryolu ve diğer sektörlerin ihtiyacı olan 50-90 ton arası yük taşıyabilen cevher platform,konteyner,sarnıç,soğuk hava,tahıl ve istenilen özelliklerde yılda 1000 vagon üretebilmektedir.150e yakın tezgaha sahip olan Vagon ve Yol Gereçleri Fabrikasıda vagon üretiminin yanısıra çelik konstrüksiyon demiryolu köprüsü,atölye inşaası,kapalı ve açık hava vinçleri,sıvı tankları ve demiryolu makası üretilmektedir.
Ortadoğu ve yakındoğu pazarına cevap verebilecek yeterlikte olan bu fabrika üretim programı ve kapasitesini değerlendirebilecek her türlü işbirliğine açıktır.
10 mühendis,2 tekniker,2 teknisyen,5 idari ve 406 işçi personel ile üretime devam eden Vagon ve Yol Gereçleri Fabrikasıda şimdiye kadar 12.526 vagon imalatı gerçekleştirilmiştir.

DİŞLİ TAKIM VE KALIP FABRİKASI

Dişli Takım ve Kalıp Fabrikasıa bağlı atölyelerin kuruluşu şirketin kuruluş yıllarına kadar uzanmaktadır.Bu fabrikada ülkemizde ilk defa kesici takım üretimi gerçekleştirilmiştir.
Günün koşullarına uygun olarak ülkemizde standart olarak üretilmeyen takımların kalıp ve fikstürlerin imalatı ile her tip lokomotif ve vagon tekerleği yapılarak şirkette üretilen ana ürünlere parça ve kesici takım üretmektedir.
Kıbrıs Barış Harekatı sırasında özverili çalışmaları ile roket ateşleme sistemi kalıpları imal edilmiş daha sonraki yıllarda uçaklara ait bomba kuyruklarının kalıpları ve fikstürleri yapılmaştır.Tusaşn talebi üzerine F16 uçaklarının parça imalatında kullanılan 17 adet işleme ve kaynak fikstürü imal edilerek teslim edilmiştir.
Dişli Takım ve Kalıp Fabrikasıda çap 1000 mme kadar DIN 3972e göre 6 ve 7 kalitede dişli imali edilmekte tüm lokomotiflerin alın dişlilerinin yanı sıra üçüncü şahıslardan gelen yüksek kaliteli dişli talepleri de karşılanmaktadır.Yüksek çekerli kantarların elektrokarların,cadde süpürme araçlarının ve sanayi kuruluşlarının çeşitli kalıp ve pres işlerini de yapmakta olan Dişli Takım ve Kalıp Fabrikasıda 8 mühendis, 3 idari ve 155 işçi personel hizmet vermektedir.

DÖKÜM VE KİMYASAL İŞLEMLER FABRİKASI

Döküm,Isıl İşlem ve Galvona Teknik gibi üç ana üniteden oluşan fabrikada 1.5 kg ile 1.5 ton arasında değişen büyüklükte alaşımlı alaşımsız pik,çelik ve diğer alaşım metal dökümleri yapılmaktadır.
Isıl İşlem Atölyesinde sertleştirme,meneviş,yumuşatma,semente nitrasyon ve indüksiyola sertleştirme işlemleri,
Galvona Teknik Atölyesinde ise krom,nikel,bakır,gümüş ve çinko kaplama ile fosfatlama işlemleri gerçekleştirilmektedir.
Yıllık 3000 ton döküm kapasitesine sahip olan fabrikada 12 mühendis,4 idari 183 işçi personel çalışmaktadır.

MOTOR FABRİKASI

1968 yılında TCDD ile MTE arasında yapılan sözleşmenin bir bölümü Chartier de Itlantigue firmasının lisansıyla PA4 185 ve PA4 200 tipi motorların Türkiyee yapımı ön görülmüştür.1970 yılından bu yana her yıl gittikçe artan yerli malzeme oranıyla 2400 BGe 16 ve 12 silindirli motorlar ELMSe üretilmeye başlanmıştır.
Daha güçlü yüksek devirli ağır dizel motorların yapımı için yılda 100 motorluk bir kapasite tahsisi öngörülmüştür ve 1970 yılında Motor Fabrikasıın yapımına geçilmiştir.
Tülomsaşn büyük ve önemli fabrikalarından biri olan Motor Fabrikası bugün 1500 m2 kapalı üretim alanına sahiptir.150e yakın çeşitli tip ve özellikte CNC ve diğer üniversal tezgahı bulunan fabrikada yılda 100 adet lokomotif motoru üretimi yapılmaktadır. Çeşitli onarım işlerinin de yapıldığı Motor Fabrikasıda TCDDin ihtiyacı olan motor parçalarıyla dış piyasadan gelen iş talepleri de karşılanmaktadır.
Motor Fabrikasıda halen 9 mühendis,3 teknik eleman,3 memur ve 215 işçi personel görev yapmaktadır.
Üretim tezgahlarının konumu ve fabrika planı Eke verilmiştir.

Gerekli Olan Malzemelerin Temini

Fabrika müdür;iş programını inceler ve malzeme temininin çalışmalarının yapılması için Teknik Büro Baş Mühendisie gönderir.
Teknik Büro Baş Mühendisi yıllık iş progr..... göre iç piyasa ve ithalden temin edilecek malzemelerin ayrı ayrı çıkartılması ve planlanması için Malzeme Planlama Şefliğie talimat verir.
Malzeme Planlama Şefi yıllık iş progr..... göre tüm üretim işlerine ait malzeme birim listelerini yerli piyasa ve ithal olarak hazırlar.
Teknik Büro Baş Mühendisi hazırlanan listeleri kontrol eder.Satınalma ve ikmal Dairesine gönderilmek üzere Fabrika Müdürüün onayına sunar.
Fabrika Müdürü yıllık iş progr..... göre hazılanmış olan malzeme listelerini inceler ve onaylayarak Satınalma ve İkmal Dairesi Başkanlığıa gönderir.
Satınalma ve İkmal Dairesi tarafından gönderilen talep modelini incelemek üzere Teknik Büro Baş Mühendisine verir.
Teknik Büro Baş Mühendisi talep edilen malzemenin şirket içindeki takibinin yapılması için Malzeme Planlama Şefliğie talimat verir.
Malzeme Planlama Şefliği Satınalma ve İkmal Dairesi ile irtibata geçerek temin edilen malzemelerin gerektikçe düzenleyerek reyondan çeker ve atölyeye intikal ettirir.

Bir Siparişin Açılmasından Kapanmasına Kadar Geçen Safhalar

Fabrika Müdürü Pazarlama Dairesiden gelen sipariş modelini inceleyerek Teknik Büro Baş Mühendisie havale eder.
Teknik Büro Baş Mühendisi sipariş emrini Üretim Planlama ve Etüt Şefliğie verir.
Üretim Planlama ve Etüt Şefliği gelen siparişe ait iş emri ve resim vs. dökümanları hazırlatır.Malzeme temini için Malzeme Planlama Şefliğie gönderir.
Malzeme Planlama Şefliği sipariş emrindeki iş için gerekli olan malzemeleri tesbit eder ve malzemelerin temin şekli ile termin programını Üretim Planlama ve Etüt Şefliğie bildirir.
Üretim Planlama ve Etüt Şefliği Malzeme Planlama Şefliğiden gelen bilgilere göre sipariş termin tarihini belirler.Siparişin imalat programını hazırlar ve yüklemesini yaparak siparişi izlemeye alır.Yüklemesini yaptığı siparişi imal edilmek üzere atölyeye indirir ve İşletme Müdürüe bilgi verir.
Atölye Şefi;sipariş emrini iş emri ve resimlere göre gerçekleştirir.İşin bitiminde Üretim Planlama Etüt ve Sipariş Şefliğie gönderilmek üzere sipariş emrini kapatarak İşletme Müdürüe gönderir.
İşletme Müdürü imalatı tamamlanan sipariş emrinin inceler ve paraflayarak Üretim Planlama Etüt ve Sipariş Şefliğie gönderir.

KALDIRMA VE TAŞIMA YÖNTEMLERİ

Fabrikada operasyonu tamamlanmış yarı mamul veya mamul malzemelerin şirket içindeki diğer birimlere nakli elektrocar veya şirket içindeki diğer taşıma araçlarıyla yapılmaktadır.
Kaldırma işlemiyse fabrika binasının kirişlerine oturtulmuş olan kapasitesi 0.5-1.5 ton arasında değişen 27 adet vinçle yapılmaktadır.
Fabrika içinde tezgahlara parça alma ve tezgahtan parça alma işlemlerinde her zaman vinçler kullanılıyor. Tezgahtan tezgaha ve holden hole parça taşıma işlemlerinde elektrocarlar ve forkliftler kullanılıyor.
Vinçlerin kullanımında aparatların da önemi büyük. Vinç ana kancalarının yük kapasitesi vincin kapasitesiyle aynıdır. Fakat bağlantı aparatları olmaksızın kancayla parça taşınması zordur. Bu amaca yönelik çelik halatlar ve daha küçük ağırlıklar için ana kancaya bağlı daha düşük kapasiteli kancalar kullanılır. Ayrıca küçük parçaları taşımakta kancaya bağlı mıknatıs kullanılır. Önemli olan aparatlara kapasitelerinin üstünde yükleme yapıp bir tehlikeye atılmamaktır. Operatörler bu tip şüpheli durumlarda imalat formenlerine danışarak, iş kağıdından parçanın ağırlığını öğrenirler.

STOKLAMA YÖNTEMLERİ

Ham madde,ara madde ve ürünler malzeme ambarına veya reyonlara konulmaktadır.
Üretim için gerekli olan malzemeler malzeme ambarından ve reyondan çekilerek üretim yapılabilmektedir.Oluşan ürünlerden fazla olanları veya başka bir işte kullanılacaklar reyona konur.Böylece diğer fabrikaların ihtiyaçları da karşılanmış olunur.
Ayrıca fabrika bünyesinde üretilmeyen ürünler de dış piyasadan malzeme ambarına veya reyona getirilerek depolanır.İhtiyaç olduğunda bu malzemeler çekilerek gerekli yerlerde kullanılır.

MALİYET ANALİZİ

Kalite Maliyetlerinin Hesap Ve Analizi İçin Gerçekleştirilen Çalışmalar

Üretim Planlama ve Etüt Şefi sistem prosedürleri gereği yapılan kalite ile ilgili tüm faaliyetler için harcanan zaman ve malzemeyi Mali İşler Dairesinin ilgili siparişine yazar.
Atölye şefi masraf yerlerinde çalışan işçilerin harcadığı zamanı ilgili masraf yerinin günlük elemeği modellerine yazarak İdari ve Mali İşler Şefliğie gönderir.
İdari ve Mali İşler Şefliği günlük icmalleri EBİM ort..... işler. Fabrikaya ait aylık gerçekleşen siparişlerin toplam saat ve malzeme listelerini masraf yeri bazında APK-EBİMen alır.
Fabrikanın aylık giderlerine göre oluşan faktör ile saatlerin çarpımından oluşan maliyetleri tespit eder.Bu maliyetlere malzeme tutarlarını da ilave eder.
İlgili tüm siparişlerin maliyetini masraf yerlerine göre hesaplar ve fabrikanın toplam maliyetini bulur.Aylık olarak fabrikanın kalite maliyetlerini içeren raporu hazırlar.Hazırladığı raporu fabrika müdürüne sunar.
Fabrika müdürü aylık ve dönemler itibarıyla oluşan kalite-maliyet raporunu inceler.Kalite maliyetlerinde önemli olan ve değerleri yüksek çıkan kalemlerin incelenmesi için ilgili üniteleri uyarır.İstenildiğinde gerekli bilgileri üst yönetime sunar.

Aylık Olarak Oluşan Maliyetlerin Analizi

İdari ve Mali İşler Şefi fabrika aylık analiz raporlarına baz olacak sapmaları:
-Direkt malzeme fiyatı ve miktar farkı analizi
-Direkt işçilik ücret ve verimlilik farkı analizi
-Genel üretim giderleri analizi neticesinde oluşturur.
Bu analizleri yaparken prosedüre göre gelen bilgileri kullanır.Bu bilgilere göre bir form hazırlar.
Tabloda hazırlanan bilgilerle ;
-Birim maliyetleri hesaplar
-İşletme faaliyetlerinin kontrol edilmesini sağlar.
-Yönetim fonksiyonlarının yürütülmesine yardımcı olacak maliyet kontrolü ve analiz raporunu düzenler ve fabrika müdürüne sunar.

MALİYET HESABI

Tülomsaşa yapılan malzemenin işçilik tutarı işçilik faktörü üzerinden hesaplanır. İşçilik faktörü 1 saatlik işçinin çalışma maliyetidir.Bu işçilik faktörü fabrikada kullanılan elektrik,yağ vb. masraflar öngörülerek Üretim Planlama Etüt Şefliği ve APK dairesi tarafından belirlenir.
Şu anki bir saatlik işçilik faktörü 4.500.000 TL dir.
Aşağıda yağ pompasının toplam maliyeti verilmiştir:

Malzeme Miktar Üretim Malzeme
Adı saati Tutarı

Pompa gövdesi 1 12.50 750.000

Kapak 1 5.45 200.000

Yatak kusuneti 1 0.59 160.000

Dişli 2 18.10 240.000

Parça İşçilik saati İşçilik tutarı

Pompa gövdesi 12.50 4.500.000 56.250.000

Kapak 5.45 4.500.000 24.525.000

Yatak kusuneti 0.59 4.500.000 2.655.000

Dişli 18.10 4.500.000 81.450.000

Malzeme Miktar İşçilik Malzeme
Adı Tutarı Tutarı

Pompa gövdesi 1 56.250.000 750.000

Kapak 1 24.525.000 200.000

Yatak kusuneti 1 2.655.000 160.000

Dişli 2 81.450.000 240.000

Malzeme Miktar Maliyet Toplam
Adı Tutarı Tutarı

Pompa gövdesi 1 57.000.000 57.000.000

Kapak 1 24.725.000 24.725.000

Yatak kusuneti 1 2.815.000 2.815.000

Dişli 2 81.690.000 163. 380.000

YAĞ POMPASI TOPLAM MALİYETİ:

57.000.000
24.725.000
2.815.000
+   163.380.000

247.920.000 TL

KALİTE KONTROL DÜZENLEMESİ

Kalite Kontrol Dairesi Başkanlığı
Kalite Kontrol Dairesi Başkanlığıda Tülomsaşn ihtiyacı olan ve piyasadan temin edilen malzemelerin teslimatından başlayıp imalat bitimine kadar her safhada test ve kontrolleri yapılmaktadır.
Tüm metal ve alaşımların kimyasal analizi en son teknolojiyi uygulayan ölçme ve test cihazlarıyla donatılan Kalite Kontrol Daire Başkanlığıda 11 mühendis toplam 15 teknik personel ve konusunda uzmanlaşmış 53 işçi personel görev yapmaktadır.
Tülomsaş ISO 9001 kalite güvence sisteminde çalışmaya ve bu sistemin tüm gereklerini yerine getirmeye devam etmektedir.

Kalite Kontrol ve Kalite Güvence Grup Şefi

Kalite Güvence ve Kalite Kontrol
Grup Şefi

Kalite Kontrol Şefi    Kalite Güvence Mühendisi

Kalite Kontrol Mühendisi

-Kalite Kontrol Teknisyenleri
-Tahribatsız Muayene Operatörü
-Kalibrasyon Teknikeri

Kalite Kontrol ve Kalite Güvence Grup Şefi, konusunda en az 8 yıl deneyimli ve en az bir yabancı dil bilen, tercihen tahribatsız muayene yöntemlerinde sertifikalı makina ya da metalurji mühendisleri arasından seçilir. İdari olarak Fabrika Müdürüe, teknik olarak İmalat ve Kalite Güvence Müdürüe bağlıdır ve Kalite Kontrol ve Kalite Güvence Grup Şefliği hizmetlerinin koordine, sevk ve idaresiyle yükümlüdür. Bu kapsamda ISO 9001 uygun olarak Kalite Güvence Sistemini tanımlamak,uygulamak ve muhafaza edilmesini sağlamakla yükümlüdür.

Kalite Kontrol Şefi
Kalite Kontrol Şefi, konusunda en az 7 yıl deneyimli, tercihen bir yabancı dil bilen ve tercihen tahribatsız muayene yöntemlerinde sertifikalı makina veya metalurji mühendisleri arasından seçilir. Kalite Kontrol ve Kalite Güvence Grup Şefie karşı sorumludur ve kalite kontrol faaliyetlerinin yapılması, sevk ve idaresi ile yükümlüdür.

Kalite Kontrol Mühendisi
Kalite Kontrol Mühendisi, tercihen bir yabancı dil bilen ve tercihen tahribatsız muayene yöntemlerinde sertifikalı makina veya metalurji mühendisleri arasından seçilir. Kalite Kontrol Şefie karşı sorumludur ve görevlendirildiği projelerle ilgili kalite kontrol faaliyetlerinin yürütülmesiyle yükümlüdür.

Kalite Güvence Mühendisi
Kalite Güvence Mühendisi, ISO 9001 konusunda eğitimli en az bir yabancı dil bilen makina ya da metalurji mühendisleri arasından seçilir. Kalite Kontrol ve Kalite Güvence Grup Şefie karşı sorumludur ve kalite güvence faaliyetlerinin yürütülmesi ve koordinasyonuyla yükümlüdür.

İmalatı Biten Ürünlerin Nihai Kontrolü

Atölye şefi fabrikada imalatı biten parçaları dökümanları ile birlikte son muayenesini Kalite Güvence Dairesi(KGD) Kalite şefine yaptırır.
KGD Kalite şefi parçaların son muayenesini yapar.İş emrini imzalayarak gerektiğinde parça yapısına göre son muayene formunu doldurup atölye şefine verir.
Son muayenesi yapılarak kabul edilen ürünleri etiket,boya damga vb. şekilde tanımlar.
Ret edilen ürünlere RET etiketi ile tanımlayarak RET raporu düzenler ve atölye şefine verir.
Son muayenesi yapılan ürünlere ait dökümantasyon Üretim Planlama Etüt ve Sipariş Şefie verir.
Uygun malzemenin sevkini yapar.
Ret malzemeleri için prosedüre göre işlem yapar.

Çatlak Muayenesi

Kontrol edilecek ürün içerisinden indüksiyon akımı geçirilebilen bir makinaya takılır ve ürün döndürülerek elektrik akımına maruz bırakılır.Bu arada ürün üzerine sıvı fosfor dökülerek fosforun elektrik akımı nedeniyle parçanın her tarafına toz şeklinde dağılması sağlanır.
Fosfor tozları parçanın her yerine dağıldıktan sonra parça mor ışık altında incelenir.Fosfor tozları sayesinde çatlak olan bölgeler mor ışık altında rahatça görülür.Çatlak olan parçalar üzerine RET etiketi yapıştırılarak geri gönderilir.

Düşük Toleranslı Parçaların Kontrolü

Hassas ölçülü parçalar üç koordinatlı ölçüm aletiyle bütün toleranslarıyla kontrol edilebilmektedir.Bu ölçme aleti sıcaklığı 20 C de klima ile sabit tutulan özel bir odada bulunmaktadır.Ayrıca atölyedeki makinaların çalışmasından dolayı oluşan titreşimden cihazın etkilenmemesi için cihazın altına hava yastıkları yerleştirilmiştir.Fabrikanın kendi işleri dışında özellikle Hava İkmal Merkezi ve Tusaşan gelen hassas toleranslı uçak parçalarının da ölçüm kontrolü yapılmaktadır.Bu cihazın bugünkü piyasa satış değeri 1.000.000 Alman markı civarındadır.

Kalite Kontrol Bölümü Tarafından Kullanılan Cihazlar

Mekanik, dijital ve saatli kumpaslar,
Mekanik, dijital iç ve dış çap, derinlik ve delik mikrometreleri ve mikrometre ayar çubukları,
Mekanik, dijital mihengir,
Mekanik, dijital komperatör saati, mekanik delik komperatörü ve delik komperatör seti,
Dereceli gönye,
Dijital yüzey pürüzlülüğü ölçüm cihazları,
Mekanik ve dijital el takometresi,
Hassas su terazisi,
Mekanik tork anahtarı,
Mekanik, dijital termometre,
Havalı, yağlı basınç manometresi,
Ultrasonik ışık şiddeti ölçme cihazı,
Isıl işlem fırını kalibrasyon ünitesi,
Kaplama, kalınlık ölçme cihazları,
Saatli tork anahtarı,
Ultrasonik test cihazları,
Termocouple,
Nem ölçer,
Voltmetre,
Ampermetre,
Densitometre,
Şeritmetre,
Civalı termometre,
Teodolid
Avometre,

Montaj Hattı Düzenlemesi

Motor Fabrikası imalat atölyesinin yanında lokomotif motorlarının montajının yapıldığı montaj bölümü mevcuttur.Bu bölümde Motor Fabrikası imalat atölyesinin üretmiş olduğu parçalar toplanıp monte edilerek motor halini almaktadır.
Montaj atölyesi imalat atölyesiyle aynı bina altında olmasına rağmen birbirinden bir duvarla ayrılmış ve sanki ayrı birer fabrikaymış izlenimi verilmiştir.
Montaj atölyesinde 2 adet 5 ton kapasiteli kiriş vinci ve 3 adet pergel vinç bulunmaktadır.

FABRİKA ARTIKLARI

Motor Fabrikasıda talaşlı imalat yapıldığından atıklar talaş ve makine yağlarıdır.Talaşlar 3 günde bir toplanıp eritilmeye gönderilir. Böylece malzeme kullanımından tasarruf edilir.
Makine yağlarıysa özel olarak açılan çukurlarda toplanır. Çukurlar belli bir seviyeye gelince vidanjörle çektirilir.

YARDIMCI TESİSLER

Bakım ve Yardımcı Üretim Fabrikası

76000 m2 kapalı alanda hizmet veren Bakım ve Yardımcı Üretim Fabrikası şirketin tüm tezgah ve tesislerinde elektrik ve mekanik arızalarını gidererek tesisin faal halde olmasını sağlar.Şirket içindeki fabrikaların bakım onarım faaliyetleriyle özellik arzeden kaynak,gazaltı,tozaltı,orgon lehim gibi işlerini yapar.Gerektiğinde bu konularda eğitim verir.
Bakım ve Yardımcı Üretim Fabrikası olarak şirketin ihtiyacı olan buhar,oksijen asetilen,basınçlı hava,elektrik ve su üretir ve dağıtır.Bunlardan ihtiyaç fazlası oksijen TCDD birimlerine ve 3. şahıslara satılmaktadır.

BAKIM VE ONARIM SİSTEMİ

Takım Tezgahlarının ve Ölçü Aletlerinin Bakımı

Kalite sorumlusu imalatın gerçekleştirileceği tezgah,tesis ve ölçü aletleri ile diğer donanımların kontrolü periyodik olarak en az yılda bir kez yapılır.
Söz konusu kontrolü;
-Kalibrasyon yönünden prosedüre göre gözden geçirir.
-Tezgahların bakım ve onarımının yapılıp yapılmadığını prosedüre göre kontrol eder.
Üretim süreci içinde hatalı ve kusurlu donanım kullanılmaması için atölye şefleri ile ilgili operatörleri ikaz eder.
Atölye şefi,imalat süreci içerisinde üretimi olumsuz yönde etkileyecek kontrol dışı donanımların kullanılmasını önler.Kontrol süresi dolmuş donanımları ve ölçü aletlerini kalite sorumlusuna bildirir.
Operatör,üretim esnasında kontrol edilmiş ve kullanılabilir onayı verilmiş donanımları ve ölçü aletlerini kullanmak zorundadır.Kontrol süresi dolmuş donanım ve ölçü aletlerini atölye şefliğine bildirir.

Genel Bakım ve Onarımla İlgili Tüm Hususlar

Bakım şefi,Üretim Planlama Etüt Şefi ile atölye şeflerinin görüşünü alarak bakım planını hazırlar.
Bakım planında;
Koruyucu bakım olarak;operatörün yapacağı günlük,haftalık bakım ve yağlama talimatlarını hazırlar.Tezgah ve cihazların görünen bir yerine asar.
Periyodik bakım olarak;bakım ekibinin arıza yapma ihtimali fazla olan tezgah ve cihazlara öncelik vererek tüm tezgah ve cihazlarda belirli zaman periyotlarında gerçekleştirilecek bakım programını hazırlar ve uygular.
Ağır bakım olarak;çalışma süreleri içerisinde toplamış olduğu istatistiki verileri analiz ederek,ağır bakım gerektiren tezgah ve cihazları tespit eder.Bu tezgah ve cihazlar için program hazırlayarak Üretim Planlama Etüt ve Atölye şefleri ile görüşerek ağır bakım tarihini ve gerekçeleri belirler.Hazırlamış olduğu listeyi Bakım ve Yardımcı Üretim Fabrikasıa bildirerek prosedüre göre işlem yapar.
Atölye şefi operatörlerin yapacağı günlük,haftalık bakım ve yağlamaların talimatlara göre yapılmasını sağlar.
Tezgah operatörü,günlük ve haftalık bakım ile tezgah ve cihazların yağlama işlemini mevcut talimata göre yapar ve yağlama föyüne işler.
Postabaşı arıza bildirim formunu atölye şefine imzalatarak bakım şefliğine iletir ve neticeyi takip eder.
Bakım şefi arıza bildirim formunu kayda aldırır ve arızanın giderilmesi için bakım postabaşısına talimat verir.
Bakım postabaşısı arızayı giderir.Arızada değiştirdiği parçaları ve yaptığı işlemleri arıza bildirim formuna doldurarak bakım şefine imzalatır ve tezgah klasöründe saklar.
Bakım şefi arızanın özelliğine göre şirket içindeki diğer fabrika bakım şeflerinden yardım ister.Şirket imkanlarıyla arızanın giderilmesi halinde arızanın özelliklerine göre uygun firmaları tespit eder ve şirket dışından malzeme talebi yapılması için Malzeme Planlama Şefine bilgi verir.
Bakım şefi şirket dışından gelen elemanlara refakat eder.Arızalarla ilgili yapılan çalışmaları kaydeder.
Teknik Büro Baş Mühendisliği bakım şefinden gelen rapora göre tezgah ve cihazların uzun süreli çalışması için varsa önerilerini Fabrika Müdürüne sunar.

İŞ GÜVENLİĞİ VE İŞÇİ SAĞLIĞI

Tülomsaş İş Güvenliği Ve İşçi Sağlığı İç Yönetmeliği

TEMEL HÜKÜMLER
Bu talimat,şirkette işçi sağlığı ve iş güvenliğinin temini kazaların en alt düzeye indirilerek can ve mal emniyetinin sağlanması,her türlü tesis ve malzemenin hassasiyetle korunması amacıyla hazırlanmıştır.
KAPSAM
Bu talimat,şirkette çalışan memur-işçi-sözleşmeli ve geçici bütün personelle mal ve malzemeyi kapsar.
TANIMLAR
KAZA:
Elde olmayan nedenlerle ortaya çıkabilecek şahıslara,bina,araç ve gereçlere zarar vermesi muhtemel olan ve olağanüstü olaylardır.
İLGİLİSİ:
İşi doğrudan yürüten personelin dışında kalan bakım,onarım ikmal,yükleme,taşıma,tevzii ve güvenlik gibi işlerde görevli olan üniteler veya kişilerdir.Örnek:Elektrik motoru arızalandığında görevli değilseniz tamire kalkışmayınız.Amirinize veya ilgilisine haber veriniz.Talimatında ilgilisi:Elektrik bakım ustası veya mütehassıs ustası yahut daha üst kademedeki elektrikçilerdir.
NEZARETÇİ:
Özel dikkat gerektiren işlerin yapılması sırasında bu işi yapan kişiye muhtemel kaza ve aksaklıklara karşı tedbir almak veya ilgililere haber vermek üzere yardımcı olan kişidir.
ÖZEL TALİMAT:
Makine,cihaz ve maddelerin emniyetli kullanılmasını veya çalıştırılmasını açıklayan yazılı talimattır.
KORUYUCU MALZEME:
Çalışanların sağlıklarını korumak veya iş kazalarına maruz kalmalarını önlemek için kullandıkları baret,gözlük,maske,eldiven gibi malzemelerdir.

SORUMLULUK VE YÜRÜTME

Şirkette görevli tüm personel bu talimatın genel emniyet bölümünün tam..... ünitesiyle ilgili bölümde belirtilen hususlara ve geçici görev veya ziyaret maksadıyla bulunacağı ünite için belirtilen emniyet kurallarına uymaktan ayrıca kullandığı her türlü makine tezgah,araç,madde ve malzemeyi mutlaka özel kullanma,çalışma talimatına uygun olarak kullanmaktan,bu emniyet ve kaza önleme talimatına aykırı göreceği hususları amirine arz etmekten sorumludur.
Bu talimatın genel olarak yürütülmesinden ve işletmenin gelişmesine göre ileride doğabilecek eksikliklerin tesbitinden işçi sağlığı ve iş güvenliği kurulu başkanı ve işçi sağlığı ve iş güvenliği şube müdürü sorumludur.
Bu talimatın fabrika ve ünitelerde uygulanmasından,işçi sağlığı ve iş güvenliği kurulunca tesbit edilen ve ayrıca ünitelerin özelliğine ve yukarıda belirtilen mevzuata göre eksikliklerin tesbit edilip giderilmesinden gerekli malzeme,teçhizat ve tesisatın yeterli miktarda ve nitelikte temin edilmesinden kullanılmasından tesisattaki eksikliklerin giderilmesinden,teçhizatın tamamlanmasından,ünite personelinin eğitilmesinden ve sağlık kontrollerinin yapılmasından ilgili fabrika ve ünite müdürleri sorumludur.
Yukarda belirtilen esaslarda işin özelliğine göre temin edilmiş olan,her türlü makine,teçhizat,işletme malzemeleriyle koruyucu malzemelerin,bu talimat ve ilgili diğer özel talimat doğrultusunda emniyetli şekilde kullanılmasından da yönetiminde personel çalıştıran her kademedeki amir derece derece sorumludur.

KİŞİSEL EMNİYET

İş hayatı ile ilgili kanun,tüzük,yönetmelik,genelge ve görev tarifleri ve yayımlanmış diğer talimata uygun olarak çalışınız.
Her türlü makine ve teçhizatın çalıştırılmadan madde ve malzemelerin kullanılmasından önce makine ve teçhizatın içinde üstünde çevresinde,veya diğer madde ve malzemelerin kullanım yerinde ve çevresinde zarar görebilecek eleman,malzeme veya makine olmadığından kesin olarak emin olunuz.
Her türlü makine,tezgah,araç,madde ve malzemeyi özel kullanma talimatına uygun olarak kullanınız ve bir arıza veya can,mal emniyeti yönünden tehlikeli bir durum tesbit ettiğinizde görevinizse derhal gideriniz,göreviniz değilse müdahale etmeyiniz,en kısa zamanda amirinize veya ilgiliye haber veriniz.
Görevli olmadığınız veya girilmesinin yasak olduğu ikaz levhaları,işaretler,çizgiler v.s ile belirlenmiş kısımlara kesinlikle girmeyiniz.
Sürekli ya da geçici görevle veya ziyaret maksadıyla bulunduğunuz yerin emniyet kurallarına uyunuz.
Kendi göreviniz olmayan ve yaptığınız takdirde kendinize veya şirkete zarar verecek işlere müdahale etmeyiniz.
Kullandığınız makine,tezgah,araç ve teçhizatta vuku bulacak arızalarda çalışıyorsa derhal durdurunuz.Göreviniz değilse arızanın giderilmesine çalışmayınız,durumu amirinize veya ilgiliye bildiriniz.
Özel dikkatle çalışılması gereken işlerde ve yerlerde mutlaka amiriniz veya iş arkadaşlarınız nezaretinde çalışınız.Gerekli hallerde bu mahallerde sıvı ve katı madde akışını sağlayan vana-vantil gibi kesicileri kapatınız.Sağlığınıza zarar verecek maddeler mevcutsa bunları temizleyiniz.Havalandırmayı çalıştırınız.İlgili ünite tarafından yapılmış uygun özellikte iskele kullanınız.Belinize emniyet kemeri veya ip bağlayınız,herhangi bir şekilde kayma ve dengenizi kaybetme halinde zarar görmeyecek şekilde tedbir alınız.
Kazalar genellikle bilgisizlik,dikkatsizlik ve ihmalkarlıktan doğar.
Her işi nasıl yapabileceğinizi iyice tetkik ederek kaza ihtimalini ortadan kaldırınız.
Emniyet ve yangınla mücadele ile ilgili çalışmaları,talimat ve bildirileri ilan tahtalarından takip ediniz.
Çalıştığınız ve bulunduğunuz yerleri özellikle sağlık,yangına karşı tedbir ve rahat çalışma ortamı sağlanması için daima temiz tutunuz.Özellikle yağ,kağıttozu,odun talaşı ve üstübü gibi yangına hassas olan maddeleri sık sık temizleyiniz.
Verilen talimatı anladığınızdan emin olunuz.Bu talimat telefon veya benzeri haberleşme cihazı ile veriliyor veya alınıyorsa,önce kendinizi ismen tanıtınız.Gerekirse talimat tekrarı yaparak doğabilecek hataları önleyiniz.
Arkadaşlarınızın kişisel emniyetini de kendi emniyetiniz kadar önemseyiniz.Özellikle şirketin yeni personeline yardımcı olunuz.
Yangın ve benzeri acil durumlarda kontrollü hareket ediniz görevinizden başka işlere karışmayınız.
Ne kadar önemsiz görünürse görünsün,yaralanmaları,ilk yardım gerektiren olayları amirinize derhal bildiriniz.
Hasta iseniz işinizi terk etmeden amirinize haber veriniz
Şirkette her iş son derece dikkat ve ciddiyet istediğinden iş başında şaka yapmayınız.
Acil durumlarda alınması gereken önlemler herkes tarafından iyice anlaşılmış ve biliniyor olmalıdır.Yangın anında ve diğer durumlarda ne yapacağınızı ne gibi önlemler alacağınızı öğreniniz.
Mesai bittiğinde iş yerinizden ayrılırken acele etmeyiniz ve emniyet kurallarını çiğnemeyiniz.
Kendinize,başkalarına,makine ve teçhizata zarar vermemek için işe ve işyerine kesinlikle sarhoş gelmeyiniz.
El aletlerini yapacağınız işe uygun olarak seçiniz,emniyetli bir şekilde ve amacına uygun olarak olarak kullanınız.
İş yerinde dolaşırken bir yere takılmamak ve kaymamak için dikkatli olunuz.Yağlı ve kaygan yerleri ilgililere bildiriniz ve temizleyiniz.Özellikle yağışlı havalarda ve ıslak mahallerde lastik ayakkabı giyiyorsanız dikkatli olunuz.
Kaygan yerlerde hareketli ve dönen kısımlarda iş görürken son derece dikkatli olunuz.Gerekli emniyet tedbirlerini almadan işe başlamayınız.
Yalnız geçit olan yerlerde yürüyünüz ve merdivenlerden çıkınız. Boruların arasından ve üzerinden geçmeyiniz.Bulunduğunuz yere nazaran yüksek yerlere ve yüksek yerlerden aşağıya atlamayınız.
Boşlukta asılı duran cisimler altında durmayınız ve yürümeyiniz. Gerilmiş teller ve hatlar üzerinden atlamayınız.
Yüksek yerlerde çalışmak sizi rahatsız ediyorsa durumdan amirinizi haberdar ediniz.Yüksek yerlerde çalışırken aşağıda çalışanlara karşı dikkatli hareket ediniz.Kullandığınız alet ve malzemeyi aşağıya atmayınız.
Platform,iskele ve benzeri yerlerin altında çalışmadan önce yukarıdan düşebilecek alet ve malzemenin yapabileceği kaza ve tahribata karşı emniyet önlemlerinin alınıp alınmadığını tesbit ediniz ve gerekli önlemleri alınız.
İş elbisesi ve iş ayakkabılarını giymeden işe başlamayınız.Bol yırtılmış kolları geniş elbise ve tokya,sandalet gibi açık ayakkabılar giymeyiniz.Ayakkabılarınızın arkasına basmayınız.
Gereken iş ve yerlerde kişisel korunma ve emniyetiniz için gözlük,maske,emniyet kemeri,baret,eldiven,kulaklık gibi gereçleri ilgililerden isteyiniz ve mutlaka kullanınız.
Çıplak vücutla çalışmak yaralanma ve yanma ihtimalini arttırdığından,bu şekilde çalışmayınız.
Hareketli makine,tezgah ve teçhizatların bakımı,ayar,kontrol veya temizlik işlemleri yapmaya başlamadan önce enerjisini keserek sistemi devre dışı bırakınız.Gerekli yerlere amirat var,Bakım var Kontrol var Çalıştırmayınızibareli uyarıcı levhalar koyunuz.Bakım ayar,kontrol ve temizlik işleri bittikten sonra,kendiniz,başkaları ve malzeme açısından emniyetli bir çalışma ortamı mevcut olduğundan emin olmadan,makine ve teçhizatı çalıştırmayınız.
Merdiven ve sahanlıklara ait korkulukları,motor,pompa gibi dönen kısımlara ait muhafazaları bakım,ayar ve temizlik gibi nedenlerle yerinden çıkardığınız zaman,çıkarma sebebi ortadan kalktığında derhal yerine takınız.
Elektrik kaynağı ve oksijen kaynağı gibi özellik arzeden işleri göreviniz değilse yapmayınız.Göreviniz ise mutlaka özel talimatına uygun olarak yapınız.
Seyyar merdivenle bir yere çıkacağınız zaman merdivenin bu iş için emniyetli olduğundan emin olduktan sonra iş arkadaşınızın nezaretinde uygun meyilde kullanınız.Kaymayacak ve devrilmeyecek şekilde önlem alınız.Merdivenden inerken ve çıkarken başka bir yük taşımayınız.Aynı anda merdiven üzerinde birden fazla kişinin bulunmamasına dikkat ediniz.
Çapak alma ,perçin yapma,taşlama gibi işlerde çalışırken gözlük perde gibi koruyucu malzeme kullanarak kendinize ve çevrenize zarar vermeyiniz.
Herhangi bir şekilde kendinize veya başkalarına zarar verebilecek olan yer ve durumlarda gerekli uyarı levhalarını koyunuz.
Çalışır haldeki makinaları işler halde nezaretsiz bırakmayınız.
Hareketli makine ve teçhizatın yakınında çalışırken yüzük bilezik,künye,kolye gibi eşya takmayınız.
İş emniyeti talimatına rağmen yapacağınız işlemlerden kesin olarak emin değilseniz,amiriniz ile tekrar görüşüp olaya iyice emin olduktan sonra müdahale ediniz.
Göreviniz dolayısıyla şirket tarafından verilen silahı özel talimatına göre kullanınız,göreviniz değilse ve şirket tarafından verilmemişse kesinlikle işyerinde silah bulundurmayınız ve taşımayınız.

GAZ TÜPLERİNİN KULLANILMASINDA EMNİYET

LPG tüplerinin kontrolünü veya gaz kaçağı aranmasını,asla kibrit ve çakmakla yapmayınız bu iş için sabun köpüğünü kullanınız.
Bir gaz kaçağı hissettiğiniz zaman hemen tüpün üstündeki detenatör düğmesini kapayınız ve bu işten anlayan bir personel çağırınız.Gaz kaçağının olduğu yeri havalandırınız,kıvılcım çıkarabilecek hiçbir hareket yapmayınız.
Tüpleri güneş altında bulundurmayınız,kapalı binalar içinde muhafaza ediniz.Ateş ocak ve benzeri ısı kaynaklarından emniyetli derecede uzak mesafeye koyunuz.Çabuk alev alan maddelerle birlikte depo etmeyiniz,yağmur ve rutubetten koruyunuz.
LPG tüplerinin ocaklara bağlanan hortumlarını sık sık kontrol ediniz.Eskiyen,incelen ve yumuşayanları uygun yenileriyle değiştiriniz.
Hortumların bağlantılarında mutlaka kelepçe kullanarak gaz kaçağını önleyiniz.
Hortumu ocağa en yakın mesafeden bağlayınız,ocak etrafında dolaştırmayınız.
Tüplerin gaz çıkış sübabları ve contalarının tamam ve görevini yapar durumda olmasına dikkat ediniz
LPG tüplerini ve ocak anahtarlarını kullanım dışında kapalı tutunuz.
LPG tüplerini önce ocaktaki düğmelerden sonra detenatörden kapatınız.
Ocakların yakınında kolay alev alabilen maddeler(kağıt,plastik örtü,perde v.s.) bulundurmayınız.

OKSİJEN KAYNAĞI

Kaynak yaparken kaynakçı önlüğü,gözlük,maskesi gibi koruyucu malzemeyi kullanarak iş tulumunuzu giyerek vücudunuzun herhangi bir yerinin zarar görmesini önleyiniz.
Kaynak işlemi sırasında dökülen sıcak parçaları kendinize başkalarına ve çevrenize zarar vermemesi ve yangına sebeb olmaması için dikkatli olunuz.Yangına hassas olan yerlerdeki kaynak işlerini mutlaka itfaiye görevlisi nezaretinde yapınız.Kaynak yaptığınız yerin çevresini paravanlarla çeviriniz.
Gaz tüpleriyle işiniz bitince tüpte kalan miktarı tüpün kenarına işaretleyiniz ve vana koruyucusunu hemen yerine takınız.
Hamlacı tutuşturmak için daima özel bir çakmak kullanınız.
Tüpleri daima dik durumda tutunuz ve düşmelere karşı önlem alınız.
Tüpleri üzerine kıvılcım düşecek yerlere bırakmayınız.
Hortumu tahrip olmayacak dolaşıp düğümlenmeyecek şekilde muhafaza ediniz.Keskin kenarlı cisimler üzerinde hortumu zorlamayınız ve sıcak hatlarla temas ettirmeyiniz.
Oksijen ve asetilen tüplerinin hortumlarını tesislerdeki diğer hortumlardan kolayca ayırt edilebilecek özel renklerde kullanınız.
Günlük işlerden sonra hortumları tüplerden çıkarınız.
Hortum üzerinde her bağlantının sağlam olmasına dikkat ediniz.
Hortum ateşe maruz kalmışsa baştan aşağı kontrol ediniz.
Elinizde alev varken hortum ve tüplerde kaçak kontrolü yapmayınız.
İşinizi terketmeden önce bütün kaynak teçhizatını tehlikeli sahalardan çıkarınız.
Yanıcı,parlayıcı ve patlayıcı maddelerin bulunduğu yerlerde oksijen kaynağı yapmayınız.Ayrıca kullandığınızdan başka tüp bulundurmayınız.
Gaz tüplerini özel tekerlekli aparatıyla taşıyınız.
Şalomalar çalışır durumdayken gaz tüpü üzerine veya başka bir yere asmayınız.
Gazlar tamamen kesilmeden şalomayı bırakmayınız.
Şalomayı ateşlerken önce asetilen valfını açınız,şalomayı yakınız daha sonra oksijen valfıyla alevi ayarlayınız.

GIDA DAĞITIMI VE MUTFAKLAR

Kendiniz ve başkalarının sağlığı açısından yemek pişirme yemek tevzii ,bulaşık yıkama gibi işlerde çalışırken verilmiş olan önlük başlık eldiven gibi koruyucu malzemelerle beraber tüm giyim eşyanızı her zaman temiz tutunuz,mutlaka kullanınız.Bu görevlerde temizliğin en önemli unsur olduğunu gözönünde tutarak elbiselerin temizliğiyle beraber saç,sakal,tırnak kesimi ve temizliğinde gerekli özeni gösteriniz.
Yemek pişirme,tevzii ve bulaşık yıkama gibi işlerde çalışırken tencere tava,tabak,bardak,çatal,kaşık,bıçak gibi araç ve gereçlerin gerektiği şekilde yıkanması,deterjan ve sabunlu bırakılmaması yıkanmış olanların temiz muhafaza edilmesi gibi hususlara azami özen gösteriniz.
Gıda maddelerinin ve içme suyunun temiz ve uygun şekilde muhafazasına başka maddelerle karışmamasına çabuk bozulan et ve süt gibi maddelerin buzdolabı ve diğer soğutucularda tutulmasına dikkat ediniz.
Bozulmuş veya başka maddeler bulaşmış gıda maddeleriyle yemek yapmayınız.Hazırlanmış yemeklerin herhangi bir şekilde bozulması halinde servis yapmayınız.
Mutfak,yemekhane,dolaplar,masalar ve servis yapılan bütün yerleri sık sık temizleyiniz,temiz kalmasına özen gösteriniz.Bu mahalleri sinek böcek vb. tozdan arındırınız ve sürekli havalandırılmasını sağlayınız.Haşerata karşı ilaçlama yapıldığında gıda maddelerine ve yemek kaplarına bulaşmamasına dikkat ediniz.
Buharlı yemek pişiricileri kullanırken özel kullanma talimatına uyunuz.
Et kıyma makinası çalışırken etin konulduğu bölüme elinizi sokmayınız.İşiniz bittiğinde makinayı durdurunuz.Makine çalışırken temizlik yapmayınız.
Buharlı pişirici,et kıyma makinası gibi cihazlarda arıza olduğunda kendiniz müdahale etmeyiniz,ilgilisine haber veriniz.
LPG tüplerinin muhafazası kullanılması ve kontrolünde özel talimatına mutlaka uyunuz.
Temizlik için hidroklorik asit veya benzeri maddeleri kullanırken yüzünüze,gözünüze,vücudunuza veya başkalarına sıçramamasına dikkat ediniz,kalıntılarını bol su ile yıkayınız.
Mutfak,çay ocağı,dinlenme salonu,yatakhane ve bu ünitelerin tüm bölümlerini böcek,sinek ve tozdan arındırınız sürekli havalandırılmasını sağlayınız.Yatak,çarşaf,havlu ve masa örtüsü gibi malzemenin sürekli temiz olmasını temin ediniz.
Çöpleri kapalı çöp kutularında ve bidonlarda muhafaza ediniz. Etrafa taşmadan ve biriktirmeden atılmasını sağlayınız.
Fabrika ve yolların sürekli temiz tutulmasını,yangına sebebiyet verebilecek kuru ot,yaprak,dal ve kağıt parçalarının ve de hurda tahtaların birikmelerine meydan verilmeden toplanmasını sağlayınız. Ayrıca fabrika binalarını sivri sinek,kara sinek böcek ve diğer haşerata karşı gerekli şekilde ve belirli periyotlarla ilaçlamayı sürdürünüz.

SAĞLIK İŞLERİ

Temizlik ve dezenfeksiyon temel ilkedir.Reviri her gün paspasla temizleyiniz,haftada bir gün de sabunlu suyla genel olarak yıkayınız.
Hastalıkların bulaşmasını önlemek için her muayene ve enjeksiyondan sonra ellerinizi ve kullanılan malzemeleri dezenfekte ediniz.
Sterilizasyon konusunda titiz olunuz kullanılan her türlü tıbbi ve cerrahi malzemeyi 100 derecelik kaynar suda en 15 dk. kaynatınız,her enjeksiyon ve müdaheleden sonra bu işlemi tekrarlayınız.
Pansumanda kullanılan ve kuru olarak sterile edilen gazlı bezleri ve tamponları tromelde yine steril olarak muhafaza ediniz.
Revirde acil müdahale için bulundurulan ilaçları,kilitli bir dolapta muhafaza ediniz,oda ısısında bozulabilecek olanları buzdolabında koruyunuz.
Vardiyalı olarak çalışıyorsanız kaza ve acil durumlar dışında servisi kesinlikle terk etmeyiniz.Ayrıca vardiyayı devralacak eleman gelmeden vardiyayı terketmeyiniz.
Kaza ve acil durum vukuunda ilk müdahaleyi yapınız ve durumu hekime hemen haber veriniz,hekimi bulamadığınız takdirde derhal ambulansla Demiryolu Hastanesie veya SSK Hastanesie sevkini yapınız.
Ambulans bulunamadığı zamanlarda yaralıyı hastaneye sevk etmek için taksi çağırınız.Durumu ayrıca Personel ve İdari İşler Daire Başkanlığıa bildiriniz.
Hasta ve yaralılara yapılacak ilkyardımda bilginiz ve yetkiniz dışında kalan konularda kesinlikle müdahele etmeyiniz,amirinize haber veriniz.
İş kazalarını İş Güvenliğie bildiriniz.

SONUÇ

Makine Mühendisliği Bölümü öğrencileri yapmış oldukları bu üçüncü sınıf stajlarında,iş hayatına atıldıktan sonra çalışacakları muhtemel iş sahalarındaki organizasyon düzenini,öğrenimleri sırasında kazandıkları mühendislik bilgilerini pratikteki uygulamalarını tanımışlar ve incelemişlerdir.Bu staj esnasında şu konular incelenmiştir:
-Organizasyon ve yönetim birimleri
-İş güvenliği ve işçi sağlığı
-Üretimin incelenmesi ve irdelenmesi
-Maliyet hesabı
-Kalite kontrol düzeni
-Fabrikadaki yardımcı tesislerin tanıtımı
-Bakım ve onarım sistemleridir.

Ülkemizin önemli fabrikalarından birisi olan Tülomsaş uzun yıllara dayanan köklü geçmişinden bu yana milli ekonomiye büyük katkılarda bulunmuş ve bulunmaya devam etmektedir