El Battani Kimdir

El Battani Hayatı

El Battani Biyoğrafisi

El Battani hakkında ansiklopedik bilgi

D evrinin en önemli astronomlarından ve matematikçilerinden olan Battâni (858-929), Sâbit ibn Kurrâ gibi, Urfa'nın Harran Bölgesi'ndendir ve yıldızlara tapan Sabii Dini'ne mensuptur.

Rakka'da özel bir gözlemevi kurmuş, Güneş yılının uzunluğunu hesaplamış, yıldızların birçoğunun yerini saptamak amacı ile 877-918 yılları arasında 42 yıl Rakka'da gözlem yapmıştır. Güneş, Ay ve gezegenlerin hareketlerini gözlemlemiş, yörüngelerini doğru bir biçimde belirlemeye çalışmıştır. Güneş ve Ay tutulmaları ile ilgilenmiş, mevsimlerin süresini büyük bir doğrulukla hesaplamıştır. Ayrıca, ekliptiğin eğimini de dakik olarak belirlemeyi başarmıştır(ekseninin ekliptiğe göre eğimini 23 derece 33 dakika olarak buldu.).

Aynı zamanda matematikçi de olan Battâni, bu alanda da son derece önemli çalışmalar yapmıştır. Sinüs, kosinüs, tanjant, kotanjant, sekant ve kosekantı gerçek anlamda ilk defa kullanan bilim adamının Battâni olduğu söylenmektedir. Battâni, çalışmaları sırasında bazı temel trigonometrik bağıntılara ulaşmış ve bunları astronomik hesaplamalarda kullanmıştır. Astronomi ile ilgili yaptığı cetveller "Zici Sabi" olarak bilinir. Güneş'in en uzak yerinin (apel) sabit olmadığını ve bu noktanın hareket ettiğini saptadı. Küresel trigonometriyi geliştirdi. Trigonometrik yay kirişlerinin yerine sinüslerini kullanmak gibi yararlı bir buluş ortaya attı. Putperestti, sonradan müslüman olmuştur. Bir ara Bağdat'a gitti ve 929 da tekrar Rakka'ya dönerek Kasr el has mevkiinde öldü.