Ebeveynlerin Korkulu Rüyası: Hiperaktivite

Hiperaktivite ve dikkat eksikliği sendromu gelişen teknoloji ile birlikte çağımızın hastalığı haline geliyor ve ebeveynlere sıkıntılı dönemler yaşatıyor. Dr. Mehmet Yavuz'a göre hastalığın oluşum sebeplerinin başında çocukların erken yaşta tanıştıkları görsel teknoloji geliyor. Bu tanışma sonucunda ise algısı dağınık sürekli hareket halinde sabırsız çocuklar ortaya çıkıyor. Hiperaktif çocuklar ile ilgili genellikle "Sürekli kıpırdanırlar bir yerde oturamaz eşyalarını unutur ve kaybederler başladıkları işi bitirmeden bir diğerine başlarlar müdahaleci ve rahatsız edicidirler sıra bekleyemezler cevapları soruları beklemeden ağızlarından kaçırırlar" tanımını yapan Dr. Yavuz rahatsızlığın tedavileri önlemler ve merak edilenler ile ilgili şunları anlatıyor...

Görsel teknoloji çocuklarda beyin merkezleri arasındaki iletişimi bozuyor. Teknolojinin ilerlemesi sonucu küçük yaşta bilgisayar ile tanışan saatlerce TV başında olan çocuklarda hiperaktivite riskinin çok daha yüksek olduğunu vurgulayan Dr. Mehmet Yavuz kötü olarak nitelendirdiği bu alışkanlıkla ilgili "Çocuk ne kadar küçükse görsel teknolojinin verdiği zarar o kadar fazladır." yorumunda bulunuyor ve ekliyor "Küçük yaşta sürekli bilgisayarla meşgul olan çocukları ebeveynleri genelde takdir eder ve çevrelerine bunu övünerek anlatırlar. Çocuklarının sanki normal üstü bir zeka ve yeteneğe sahip olduğunu düşünerek bundan çok memnun olurlar. Halbuki çocuklarını bekleyen tehlikeden tamamen habersizdirler. Bu nedenle 2 yaşından küçük çocuklara kesinlikle televizyon izlettirilmemeli 3 yaşındaki çocuk en fazla 1 ya da 15 saat 4 yaşındaki ise en fazla 2 saat kadar ekran başında durmalıdır."

Ebeveynlerin hiperaktivite belirtilerini gözlemledikten hemen sonra uzman hekime başvurması gerektiğini önemle belirten Dr. Mehmet Yavuz görülen davranış bozukluklarını şöyle anlatıyor:

- Düşünmeden tehlikeye atılırlar. Normal faaliyetleri "sıkıcı" bulurlar. Özelikle okul öncesi dönemde ev içinde koşuşturur yükseklere tırmanır dolap tepelerinde gezerler. Bir kısmı bu derece hareketli olmayabilir ancak uzun bir süre aynı yerde oturmaları ya da sakin bir şekilde oynamaları çok mümkün değildir.

- Genellikle bebeklik döneminde huysuzlukları az uyumaları ve yememeleri anne babayı fazlasıyla yorar.

- Tepkilerinde abartılı ve bazen acımasız olabilirler. Korkusuzca davranmaları çeşitli tehlikelerle yüz yüze gelmelerine neden olur. Örnek vermek gerekirse çıkılmayacak yüksek bir yere çıkar evden çok uzaktaki yerlere yalnız başına gider ya da kesici aletle oynayabilirler. Tüm bu belirtiler çocuğun sosyal uyumunu bozar. Kısacası bu çocuklar kendilerini kontrol etmedeki güçlükleri nedeniyle nerede durmaları gerektiğini bilemezler.

- Diğer çocuklarla ilişkilerinde geçimsiz olabilir ve bu nedenle arkadaşları arasında istenmeyen çocuk ilan edilirler.

- Hiperaktif çocuklar sonradan pişman olacakları hareketleri sonunu düşünmeden gerçekleştirirler. Özellikle başkalarına söz ya da fiille sataşır ve huzursuzluk çıkarabilirler.

- Öğretmenler sıklıkla dersi dinlemediklerinden ve arkadaşlarını rahatsız ettiklerinden ya da onların dikkatlerini dağıttıklarından söz ederler.

- Sınavlarda dikkatsizlik nedeniyle çok basit hatalar yaparlar. Cevabını bildikleri sorulara dahi yanlış cevap verirler. Soruyu sonuna kadar okuma sabrını gösteremedikleri ve test sınavlarından çabuk sıkıldıkları için soruları okumadan cevaplarlar.

- Yanlarında biri olmadan ödevlerini kendi başlarına yapamazlar.

Nasıl başa çıkabiliriz?

"Hiperaktivite'li çocukların hastalığından kaynaklanan davranışları yaramazlık olarak kabul etmek son derece büyük bir hatadır. Böyle çocukların gerek ailesi gerekse çevresi tarafından bilgisizlikten dolayı boş yere azarlandıkları ve hatta maalesef darba maruz kaldıkları da bir gerçektir." açıklamasını yapan Dr. Mehmet Yavuz hastanın yakınlarının ve öğretmenlerinin hiperaktivite konusunda eğitimli olması ve hastalıkla en iyi nasıl baş edilebileceklerini bilmeleri gerektiğini önemle vurguluyor. Dr. Mehmet Yavuz davranış tedavisi danışmanlık ve psikoterapi aile ve grup tedavilerinin de bir tedavi şekli olduğunu belirtiyor. Dr. Yavuz ayrıca bir çocuk psikiyatristinin gözetiminde uygulanacak ilaç tedavisinin de hiperaktivite sendromunun kontrolünde başarılı olunabileceğini gösterdiğini sözlerine ekliyor.

Dikkat eksikliği sendromu

Özellikle okul çağında çocuğa ve ebeveyne oldukça sıkıntı yaşatan dikkat eksikliği sendromu her bireyde kendisini değişik biçimde gösteriyor. Bu sendromu yaşayan tüm çocukların dikkatlerini yoğunlaştırmakta ve başladıkları işleri bitirmekte zorlandığını belirten Dr. Yavuz zorluğun çocuktan çocuğa değiştiğini ders dinlemenin ve konsantrasyonun gerekli olduğu okul hayatında sorunlara yol açacağını da sözlerine ekliyor. Birkaç belirti olarak ta ödev yapmamak dinlemekte ya da direktiflere uymakta zorluk çekmek çevredeki en küçük olayda dikkatin dağılması gibi örnekler veriyor