Bazı insanlar, dünyaya iki sıfır yenik geliyor. Bazı milletlerse on sıfır yenik başlıyor. Her insanın dünyayı değiştirme potansiyeli olduğu halde, birçok insan sıradan bir meslek erbabı olabileceğine bile inanmıyor.


Dünyanın değişik ülkelerine yaptığım seyahatlerde değişik gözlemlerim var. New York’ta dükkan sahibi olan bir Çinliye, dünyanın her yerinde Çin malları gördüğümü söylüyorum. Çinli mağrur bir şekilde, “Dünyanın yeni lideri biziz.” diyor. Moskova’da dünya ticaretinden, siyasetinden söz ederken Ruslar kendi ülkelerinden söz ettiklerinde seslerinde bir yenilmişlik tonunu yakalıyorum. Hollandalılar, Fransızlar, İngilizler, Almanlarla konuştuğumda birçoğu kendi ülkeleriyle ilgili daha büyük bir özgüvene sahipler. Aynı şekilde Amerikalılar da öyle. Amerikalılar için bir parça fazlası da söz konusu. Özellikle iyi eğitim görmekte olan Amerikan çocuklarında dünyayı biz kurtaracağız edası var.


Bununla birlikte eski Doğu Bloku ülkeleri, bazı Asya ülkelerinin vatandaşlarının birçoğunun süngüsü düşük. Çağın lideri olmayı bırakın, çağı yakalayabileceklerine bile inanmıyorlar. Motivasyonun en önemli kurallarından biridir. Eğer bir şeyin olacağına inanmazsanız onun için çaba göstermezsiniz. Bir üniversite hocası, elinde tuttuğu 500 sayfalık kitabı gösterir ve sınıfa der ki: “Bu kitabı yarın saat 09.00′daki derse kadar ezberleyip gelene 1 milyon dolar vereceğim.” Ertesi sabah, kitabı ezberleyen var mı diye sorar. Sınıf ikiye bölünmüştür. Bir kısmı der ki: “Ezberlemedik. Çünkü bizim onu ezberleyecek becerimiz yok.” Diğer kısmı der ki, “Biz ezberlemedik, ezberleyebilirdik; ama sizin parayı vereceğinize inanmadık.” İnsanlar, kendilerine inanmazlarsa harekete geçmiyorlar; gelecekte bir şeyin olabileceğine inanmıyorlarsa yine harekete geçmiyorlar. Bir milletin insanları da eğer dünya lideri olabileceklerine inanmıyorlarsa, yine harekete geçmiyorlar. Kendilerine güvenleri yoksa hiç harekete geçmiyorlar. Öyleyse bu insanlar, yaşama üç-sıfır yenik başlıyorlar. Eğitimli birçok Amerikalının Amerika’ya ilişkin ve kendilerine ilişkin özgüveni çok yüksek; dolayısıyla liderliğe hem kendileri için hem de ülkeleri için talip olup gereğini yerine getiriyorlar. Amerikalıların özgüvenini yükselten şeylerden biri de Amerikan filmleri. Daha önceki yazılarımda belirttiğim gibi, filmlerde dünyayı uzaylılardan, küresel felaketlerden hep Amerikalılar kurtarıyor. Amerikan filmi, kimin akıllı olduğunu, kimin yapabileceğini hem kendi toplumuna hem de dünyaya öğretiyor; tüm izleyenleri psikolojik olarak koşullandırıyor.