Dünya Edebiyatına Damga Vuranlar-17

Marcel Proust

Marcel Proust 10 Temmuz 1871'de Auteuil'de doğdu. Bütün yaşamını etkileyecek astım krizlerinin ilkini 1881'de geçirdi. 1890'da Hukuk Fakültesi'ne ve Siyasal Bilgiler Okulu'na kaydoldu. Aynı yıl Maupassant'la tanıştı. Sorbonne'da felsefeci Henri Bergson'un derslerine girdi. Arkadaşlarıyla birlikte Le Banquet dergisini kurdu; burada edebiyat eleştirileri yayımladı. 1893'te Swann'ın Bir Aşkı`nın "eskizi" olabilecek nitelikte bir metin yazdı. 1894'te Dreyfus olayı başladı. Marcel Proust Dreyfus yanlıları arasında yer aldı. 1895'te felsefe lisansı diplomasını aldı. 1898'te Dreyfus olayı büyüdü. Aynı yıl Zola'nın "J'accuse" adlı açık mektubu L'Aurore gazetesinde yayımlandı. 1905'de annesini kaybettikten sonra etrafıyla ilişkileri azaldı ve kendini yazmaya verdi. 34 yaşındaki eşcinsel yazar için annesi hayatındaki en önemli kadındı. Geçirdiği sinir buhranından ve gördüğü tedaviden sonra Proust deneme yazılarında önemli edebiyatçılarla felsefecileri inceledi. Bunların başında çalışmalarını Fransızcaya çevirdiği İngiliz John Ruskin ve eleştirilerinin hedefi olan Charles Augustin Sainte-Beuve geliyordu. Bergson'un bilgi kuramı üzerinde çalışması Proust'un anlatım tekniğini düzeltmesini sağladı. 1908'de yazdığı Pastiches et melanges (Taklitler ve Seçmeler) (yayım tarihi: 1919) yeniden sonra yazacağı başyapıtı için bir tür ön çalışması oldu.

Proust 1908'den sonra tamamen inzivaya çekilerek hiç ara vermeksizin yedi bölüme ayırdığı başyapıtı À la recherche du temps perdu (Kayıp Zamanın İzinde) adlı dizi romanı üzerinde çalıştı. (Bu roman 1927'ye kadar 15 cilt ve yedi bölüme ayrılmış olarak çıktı).

1913'te ilk bölümü olan Du côté de chez Swann (Swann'ların Tarafı) çıktıktan sonra onu izleyen diğer bölümler A l'ombre des jeunes filles en fleurs (Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde 191 Le côté de Guermantes (Guermantes Tarafı 1920/1921) Sodome et Gomorrhe (Sodom ve Gomorra 1921-1923) La prisonniere (Mahpus Kadın 1923) Albertine disparue (Albertine Kayıp 1925) Le temps retrouvé (Yakalanan Zaman 1927) yayımlandı. Bu dizide otobiyografik bir hava bulunmaktadır ve yapıt birbirine paralel iki düzlemi birleştirmektedir: Romanın yazılışı (anımsama olayı) ve geçmiş olayların eski otantikliği içinde hatırlanması. Proust'un yaşantısından alınan tek tek episodlar burjuvazinin ve aristokrasinin tam bir tablosu ve en ince ayrıntılarına kadar araştırıp anlattığı hayatlar olarak ortaya çıkarlar. Proust bunu yaparken şimdiki zamana ve geçmişe ait bilinç içindekileri çağrışımlı olarak birleştirebilmek amacıyla olayları kronolojik bir sıraya koymadı. 3000 sayfayı bulan bu roman 20. yüzyıl edebiyatının en önemli eserlerindendir.

Proust 1922 Ekim ayı başında bir bronşit krizi geçirdi bunu zatürree izledi. Yazar 18 Kasım 1922 tarihinde Paris'te öldü.

Eserleri :

Les plaisirs et les jours 1896
Sur la lecture 1906 (Okuma Üzerine Nisan Yayınları 1997) (Sésame için önsöz) (Bkz.Du Côté de chez Swann)
À la recherche du temps perdu (Kayıp Zamanın İzinde) 1913-1927
Du côté de chez Swann (Swann'ların Tarafı) 1913
À l'ombre des jeunes filles en fleur (Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde) 1918
Le côté de Guermantes (Guermantes Tarafı) 1920
Sodome et Gomorrhe (Sodom ve Gomorra) 1922
La prisonnière (Mahpus) 1923
Albertine disparue (Albertine Kayıp) 1925
Le temps retrouvé (Yakalanan Zaman) 1927
Pastiches et mélanges 1919
Contre Sainte-Beuve 1954
Jean Santeuil (yarım kalmış) 1954

Charles Perrault

Merhaba arkadaşlar... Şu an için bu ismi hatırlayamasak da aslında eserleri çocukluğumuza renk katan değerli bir Fransız Edebiyatçısı olan Charles Perrault (12 Ocak 1628-16 Mayıs 1703) Yazdığı çocuk hikayeleri ile ünlenmiştir.

Charles Perrault 12 Ocak 1628'de Paris'te varlıklı bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Babası tanınmış bir avukattı. Charles önce Beavuais Koleji'nde öğrenim gördü daha sonra Orleans'da hukuk öğrenimi görmeye başladı. 1651'de hukuk fakültesinden mezun oldu. Paris Barosu'na kaydoldu ve kısa bir süre avukatlık yaptı. Sanata büyük bir ilgisi vardı çeşitli resmi görevlerde yer aldı.

Yazı hayatına 1654 yılında başlamıştır ve yazmak kısa sürede onun en büyük tutkusu olmuştur. Gelecekte yazdığı çocuk masallarıyla ünlenecek olan Perrault'un çocuk masalları yazmaya başlamasının ana nedeni kendi çocuklarına anlatacak okuyacak bir masal beğenememesiydi. İlk masallarını kendi çocukları için yazmıştır. Bundan zevk almaya ve ürettiklerinin kalitesini anlamaya başlayınca çocuk masalları yazmaya devam etmiştir. Yazdığı masallar ileride peri masalı olarak adlandırılacak türün ilk örneklerindendi. Yazdığı masallarda genelde çevresindeki bilinen mekanları kullanmış düş-benzeri atmosferler yaratmıştır.

Başlıca Eserleri :

La Belle au bois dormant (Uyuyan Güzel)
Le Petit Chaperon rouge (Kırmızı Başlıklı Kız)
Le Chat botté (Çizmeli Kedi)
Cendrillon (Külkedisi)