 |
|
|
Doğu Anadolu Bölgesi
Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu topraklarındaki konumunda doğuda yer alması nedeniyle Birinci Coğrafya Kongresi tarafından 1941 yılında böyle isimlendirilmiştir.
Türkiye'nin nüfus yoğunluğu ve nüfusu en az olan bölgesidir. [1] Bunda bölgenin yüz ölçümünün büyük olması başlıca etkendir. 2000 yılındaki nüfus sayımına göre bölgenin nüfusu 6 milyon 147 bin kişi civarındadır.
Anadolu topraklarında, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Irak'ın kuzeyinde, İç Anadolu Bölgesinin doğusunda, Karadeniz Bölgesinin güneyinde; İran'ın, Azerbaycan'ın, Ermenistan'ın batısında yer alır.
Türkiye'nin kapladığı alanın (814.578 km²) %21'ini (171.061 km²) Doğu Anadolu Bölgesi oluşturur
Bölgenin en belirgin özelliği ortalama yükseltisinin fazla ve engebeli olmasıdır.
Türkiye'nin Coğrafi Bölgeleri içerisinde en büyük alana sahip olanıdır. Nüfus yoğunluğu bakımından en az olan ve ortalama yüksekliği ise en fazla olan bölgedir. Maden zenginlikleri yönünden en fazla kaynağa sahip olan Doğu Anadolu Bölgesi ayrıca volkanizmanın en etkin olduğu coğrafi bölgedir
Doğu Anadolu Bölgesi'nde dört bölüm vardır. Bunlar:
Yukarı Fırat Bölümü
Erzurum - Kars Bölümü
Yukarı Murat - Van Bölümü
Hakkâri Bölümü
Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içinde yer alan iller şunlardır:
Ağrı
Ardahan
Bingöl
Bitlis
Elazığ
Erzincan
Erzurum
Hakkari
Iğdır
Sıra Kent 1990 Sayımı 2000 Sayımı 2007 Sayımı 2008 tahmini Bağlı olduğu il
1 Malatya 270.412 381.081 383.185 389.819 Malatya
2 Erzurum 242.391 361.235 338.073 343.701 Erzurum
3 Van 155.623 284.464 331.986 342.360 Van
4 Elazığ 204.603 266.495 319.381 326.133 Elazığ
5 Ağrı 58.038 79.764 97.839 100.180 Ağrı
6 Bingöl 41.590 68.876 86.511 89.153 Bingöl
7 Erzincan 91.772 107.175 86.779 86.484 Erzincan
8 Elbistan 54.741 71.500 82.238 83.855 Kahramanmaraş
9 Erciş 40.481 70.881 77.464 79.639 Van
10 Iğdır 38.917 59.880 75.927 78.104 Iğdır
11 Kars 78.455 78.473 76.992 76.906 Kars
12 Muş 44.019 67.927 70.509 72.067 Muş
13 Doğubeyazıt 35.213 56.261 69.414 71.426 Ağrı
14 Patnos 33.759 71.829 67.121 69.083 Ağrı
15 Ergani 37.365 47.333 61.973 63.421 Diyarbakır
Ortalama yükseltisi yaklaşık 2200 m olan Doğu Anadolu Bölgesi Türkiye'nin en yüksek bölgesidir. Bölgede dağlardan sonra en fazla yer kaplayan yeryüzü şekli platolardır. Bölgedeki en büyük plato Erzurum-Kars Platosudur. Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü ve en büyük dağı olan Ağrı Dağı bu bölgededir. Bölgedeki diğer büyük göller Hazar, Balık, Bulanık, Nazik, Çıldır ve Erçek gölleridir. Bölgenin başlıca akarsuları Fırat, Dicle, Aras, Kura ve Zap akarsularıdır.
Bölgede dağlardan sonra en fazla alan kaplayan yerşekli plâtolardır. Platolar, Fırat ve Aras nehirlerinin kolları tarafından parçalanmıştır. En büyük plâtosu ‘’Erzurum Kars Platosu’’dur. Bölgede yer alan dağ kuşakları arasındaki çöküntü oluklarında ovalar yer almaktadır. Birinci çöküntü kuşağını; Ardahan, Göle ve Çıldır Gölü İkinci çöküntü kuşağını; Erzurum, Erzincan, Pasinler, Horasan ve Iğdır Ovaları Üçüncü çöküntü kuşağını ise; Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş ve Van Gölü çanakları ve bunlar içerisinde yer alan ovalar oluşturur.
Doğu Anadolu Bölgesi’nda yer alan Aras ve Kura nehirleri sularını ülkemiz toprakları dışarısında Hazar Denizi’ne dökerler. Fırat, Dicle ve Zap nehirleri ise sularını yine ülkemiz dışarısında Basra Körfezi’ne dökerler. Bölge akarsularının rejimi düzensizdir. Bunun nedeni; yağış rejiminin düzensizliği ve kış yağışlarının kar şeklinde düşmesidir. Kışın yağan karlar erimeden uzun süre yerde kaldığı için akarsuların debileri azalmaktadır. İlk bahar ve yaz aylarında eriyen karlar akarsuların debile rinin yükselmesine ve coşkun bir şekilde akmasına yol açar.
Bölge akarsularının hidroelektrik enerji potansiyeli yüksektir. Bunun nedeni; yükselti ve eğimlerinin fazla olmasıdır.
Bölgedeki fay hatları üzerinde göller oluşmuştur. Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü başta olmak üzere Çıldır, Nazik, Erçek, Hazar, Balık ve Bulanık gölleri bölge sınırları içerisinde yer alır. Van Gölü Türkiye’ nin ikinci büyük kapalı havzasını oluşturur.
Bölgenin havzalarında ve ovalarında Bozkırlar yaygındır. Dağ çayırları, meşe ve sarıçam ormanları dağların genel bitki örtüsüdür. Türkiye ormanlarının %11'ine sahip olan bölge, orman alanları bakımından 5. sıradadır.Ayrıca doğu anadolu bölgesi çok dağlık bir alan olduğu için buralarda fazla ot yeşermez.Bunun içinde fazla büyükbaş hayvancılığı yaygındır.Türkiye'nin nüfus yoğunluğu en az olan bölgemizdir. Bunda bölgenin yüz ölçümünün büyük olması başlıca etkendir. 2000 yılındaki nüfus sayımına göre bölgenin nüfusu 6 milyon 100 bin kişi civarındadır.
Diğer bölgelere göçün fazla yaşandığı bölge olan Doğu Anadolu Bölgesinde kırsal nüfus kent nüfusundan fazladır.
Bazı İllerin Nüfus Artışı (1990-2000 arası)[2]
Ağrı %19,03
Erzurum %10,52
Erzincan %5,38
Bingöl %2,51
Bayburt -%9,75
Kars -%8,43
Artvin -%10,33
Ardahan -%20,22
Türkiye’deki coğrafi bölgeler arasında nüfus miktarı ve yoğunluğu yönünden önemli farklar bulunmaktadır. Bu farkların oluşmasında fiziki faktörler (iklim özellikleri, yerşekilleri, toprak özellikleri) ve beşeri faktörler (sanayileşme, tarım, yeraltı kaynakları, turizm, ulaşım) önemli rol oynarlar.
Bölge yüzölçümünün %10'unda ancak tarım yapılabilir. Yer şekilleri ve iklimin olumsuz etkisinden dolayı tarımsal faaliyet gelişmemiştir. Bölgedeki tarım etkinlikleri en çok bölgenin güneyindeki çöküntü ovalarında (Elbistan, Malatya, Elazığ ve Muş ovaları) yoğunlaşır. malatya[arapgir]güzel yeridir. tarihi yerleri en bol yerdir.
Arpa En fazla tarımı yapılan üründür. (Nedenleri: Düşük sıcaklığa dayanıklı olması, kısa sürede hasat edilebilmesi, hayvan yemi olarak kullanılması ve buğdayın yetiştirilemediği yerlerde yetişebilmesidir. )
Buğday Arpadan sonra en fazla tarımı yapılan ürün buğdaydır.
Tütün Bitlis, Malatya ve Elazığ çevresinde yetiştirilir.
Kayısı Malatya, Türkiye'de ve dünyada kayısı üretiminde ilk sırada yer alır.
Ayrıca patates, lahana gibi çeşitli ürünler de yetiştirilir. Genel olarak sıcaklığın düşük olmasından dolayı sebzecilik gelişmemiştir. Bundan dolayı sebze tarımına en az elverişli bölge Doğu Anadolu'dur.
|
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::|~ ♯ Adım Adım Türkiye ♯ ~|::. > İç Anadolu Bölgesi > Doğu Anadolu (Moderatör: WeBCaNaVaRi)
Konu: Doğu Anadolu Bölgesi
Yazdır
Gelişmiş Arama
Şubat 26, 2015, 06:58:20 ÖÖ