Korunması Ve Yönetimi Projesi

Türkiye’nin taraf olduğu “Avrupa’nın Yaban Hayatının ve Yaşama Ortamlarının Korunması” diğer adıyla Bern Sözleşmesi sözleşme ekinde listelenen ve nesli tehlikede olan bitki türlerinin ve bunların yaşama ortamlarının korunmasını öngörmektedir. Sözleşme amaçlarına ulaşılmasına bir katkı olarak Sözleşme altında “Zümrüt Ağı” adı altında bir ekolojik ağ oluşturulmaktadır. Bu ağa dahil edilebilecek alanların sözleşme ekinde yer alan türleri barındırması istenmekte ve endemik türlerin yaşama ortamları özellikle ele alınmaktadır.

Sözleşme yükümlülüklerinin yerine getirilmesi diğer taraftan bu çok özel zenginliğin korunması amacıyla Avrupa Komisyonu 2000 yılı LIFE programına “Tehdit Altındaki Bitki Türlerinin Ekosistemlerinin Korunması ve Yönetimi” adı ile proje teklif edilmiş ve Avrupa Komisyonunun hibe desteği ile 2000 yılında başlatılmıştır. Proje mülga Çevre Bakanlığı (şimdiki Çevre ve Orman Bakanlığı) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve Derneğimiz ile ortaklaşa yürütülmüştür.

Proje hazırlama sürecinde Bern Sözleşmesi ekindeki Türkiye endemiği bitki türleri ve bu türlerin yaşama ortamları belirlenmiş 25 türün kayıtları bulunan Orta Anadolu ve geçiş zonu proje alanı olarak seçilmiştir. Türkiye’de koruma çalışmalarının genellikle orman ve sulak alanlara odaklanması endemik ve otsu bitkilerin bulunduğu bozkır ekosistemlerinin göz ardı edilmesi diğer taraftan bozkır ekosistemlerinde insan baskısının yoğun olması 25 hedef türün kayıtlarına rastlanan bu alanın ülkede hem tarımsal faaliyetlerin en yoğun olduğu alanlardan birisi olması hem de %19.2 ile en yüksek endemizme sahip bölgelerden birisi olması proje alanının seçiminde temel alınan faktörlerdir.

Proje ekibi tarafından alan belirlemesi yapıldıktan sonra literatür bilgilerine ve tecrübelere dayanılarak proje amaçları faaliyetleri beklenen çıktıları ve maliyetine ilişkin proje önerisi hazırlanmış ve Avrupa Komisyonu LIFE Programına teklif edilmiştir. Proje LIFE 2000 programında TCY/99/065 kodu ile onaylanarak 14 Şubat 2000’de uygulanmaya başlanmış ve 14 Ağustos 2003’de tamamlanmıştır. PROJE ADI: Tehdit Altındaki Bitki Türlerinin Bulundukları Ekosistemlerin Korunması Ve Yönetimi Projesi

Türkiye’nin taraf olduğu “Avrupa’nın Yaban Hayatının ve Yaşama Ortamlarının Korunması” diğer adıyla Bern Sözleşmesi sözleşme ekinde listelenen ve nesli tehlikede olan bitki türlerinin ve bunların yaşama ortamlarının korunmasını öngörmektedir. Sözleşme amaçlarına ulaşılmasına bir katkı olarak Sözleşme altında “Zümrüt Ağı” adı altında bir ekolojik ağ oluşturulmaktadır. Bu ağa dahil edilebilecek alanların sözleşme ekinde yer alan türleri barındırması istenmekte ve endemik türlerin yaşama ortamları özellikle ele alınmaktadır.

Sözleşme yükümlülüklerinin yerine getirilmesi diğer taraftan bu çok özel zenginliğin korunması amacıyla Avrupa Komisyonu 2000 yılı LIFE programına “Tehdit Altındaki Bitki Türlerinin Ekosistemlerinin Korunması ve Yönetimi” adı ile proje teklif edilmiş ve Avrupa Komisyonunun hibe desteği ile 2000 yılında başlatılmıştır. Proje mülga Çevre Bakanlığı (şimdiki Çevre ve Orman Bakanlığı) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve Derneğimiz ile ortaklaşa yürütülmüştür.

Proje hazırlama sürecinde Bern Sözleşmesi ekindeki Türkiye endemiği bitki türleri ve bu türlerin yaşama ortamları belirlenmiş 25 türün kayıtları bulunan Orta Anadolu ve geçiş zonu proje alanı olarak seçilmiştir. Türkiye’de koruma çalışmalarının genellikle orman ve sulak alanlara odaklanması endemik ve otsu bitkilerin bulunduğu bozkır ekosistemlerinin göz ardı edilmesi diğer taraftan bozkır ekosistemlerinde insan baskısının yoğun olması 25 hedef türün kayıtlarına rastlanan bu alanın ülkede hem tarımsal faaliyetlerin en yoğun olduğu alanlardan birisi olması hem de %19.2 ile en yüksek endemizme sahip bölgelerden birisi olması proje alanının seçiminde temel alınan faktörlerdir.

Proje ekibi tarafından alan belirlemesi yapıldıktan sonra literatür bilgilerine ve tecrübelere dayanılarak proje amaçları faaliyetleri beklenen çıktıları ve maliyetine ilişkin proje önerisi hazırlanmış ve Avrupa Komisyonu LIFE Programına teklif edilmiştir. Proje LIFE 2000 programında TCY/99/065 kodu ile onaylanarak 14 Şubat 2000’de uygulanmaya başlanmış ve 14 Ağustos 2003’de tamamlanmıştır.

TEHDİT ALTINDAKİ BİTKİ TÜRLERİNİN BULUNDUKLARI EKOSİSTEMLERİN
KORUNMASI VE YÖNETİMİ PROJESİ

Projenin amacı Bern Sözleşmesi ekindeki 25 Türkiye endemiği bitki türünün bulunduğu ekosistemlerin korunması yönetimi ve sürdürülebilir kullanımının sağlanmasıdır. Bu amaca yönelik olarak Önemli Bitki Alanlarının tesis edilmesi bu alanlara ilişkin verilerin bir veri tabanında toplanarak çalışmaların tekrarlanmasını önlemek üzere bir veri yönetimi sisteminin kurulması alanların korunması ve sürdürülebilir kullanılmasına yönelik kamu bilinci oluşturulması bu alanlar için yönetim planları hazırlanması ve uzun vadede izlemenin sağlanması için bir temel oluşturulması hedeflenmiştir.



Hedef Türler




Anacyclus latealatus
Onosma halophilum
Onosma halophilum
Silene salsuginae
Kalidiopsis wagenitzii

Anacyclus latealatus
Anthemis halophila
Stipa syreistschikowii

Salvia crassifolia
Sphaerophysa kotschyana
Trigonella halophila
Allium vuralii
Ophrys argolica
Limonium anatolicum

Microcnemum coralloides

Silene pompeiopolitana
Beta adanensis
Kalidiopsis wagenitzii

Suaeda cucullata
Anacyclus latealatus
Ferula halophila
Bromus psammophilus
Hypericum salsugineum
Glycyrrhizea iconica
Thermopsis turcica
Pinguicula crystalline
Asparagus lycaonicus
Ophrys isaura
Limonium tamaricoides

Proje kapsamında yürütülen faaliyetler



Thermopsis

1. Hedef türlerin yaşadığı alanlar ve habitat özellikleri belirlenmesi
2. Ex-situ koruma materyalleri toplanması
3. Aday önemli bitki alanları belirlenmesi
4. Temsil çeşitlilik doğallık ve yönetim değerlendirmesi yapılarak aday alanlar arasında seçim yapılması
5. Seçilen ÖBA’larda sosyo-ekonomik değerlendirme yapılması
6. Survey-envanter çalışmaları ile toplanan nitel ve nicel veriler veri tabanında toplanması

Önemli Bitki Alanları

Projede ele alınan hedef türlerin populasyonlarının belirlenmesi amacıyla Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü tarafından oluşturulan iki ekip tarafından 2000-2002 yıllarında toplan 8 arazi çalışması gerçekleştirilmiştir. Projede belirtilen 25 Türkiye endemiği bitki türünden 18 bitki türü proje alanında bulunmuş ve bu türlerin populasyonlarını barındıran alanlar belirlenmiştir. Zümrüt ağı kapsamında bu alanlara “Önemli Bitki Alanı -ÖBA” adı verilmektedir. Proje kapsamında seçilen alanlar:

* Tuz Gölü’nün Güney-Güneybatısı
* Akşehir ve Eber gölleri
* Muğla Sandras dağı
* Taşkent-Gevne vadisi
* Karataş Deltası (Akyatan Gölü).

Paylaşım İçin Teşekkürler

Teşekkürler..

Emeğine sağLık, teşekkürLer.