Debian Linux

Debian Linux

Tarihçe

Debian dağıtımı 1993 yılında Ian Murdock tarafından bulunmuştur. Ian Murdock o zamanlarda Debian Manifesto adı altında tamamen Linux ve GNU ruhuna bağlı kalarak bu felsefeyi oluşturmuştur. Kendisi o zamanlar Purdue Üniversitesinde öğrenciydii. “Debian” isminin ortaya çıkması gene Ian Murdock'ın o zamanki hayatından bir yansımadır. O dönemde kız arkadaşı olan (şimdiki eşi) DEBra'nın DEB kısmı ve kendi adı IAN kısımlarının birleşmesiyle doğmuştur.

Debian Projesi ilk başlarda yavaş adımlarla ilerlemiştir. 1994 ve 1995 yıllarında 0.9x sürümü çıkmış, diğer mimarilere olan destek portları 1995 yılında oluşturulmaya başlanmıştır. 1.x sürümü 1996 yılında duyurulmuştur. 1998 yılında glibc tabanlı ilk Debian çıkmıştır. Bundan sonra çıkan 2.x sürümleri daha fazla port ve paket içermeye başlamıştır. Bu süreç içerisinde APT geliştirilmiş ve desteklenen mimari sayısı artmıştır. 1999 yılında ilk debian tabanlı dağıtımlar oluşmaya başlamış ve bu anlamda genişlemeye başlamıştır.

2000 yılında debian projesi farklı bir yönde paket yönetimine geçmiştir. Testing adı altında oluşturulan depolarda önemli değişiklikler yapılmaya başlanmış, böylelikle kararlı sürüm oluşana kadar geliştiricilerin paketler üzerinde yapacakları testler için platform oluşturulmuştur. Debian 2002 yılında duyurduğu Woody kod isimli kararlı sürümüyle 5 farklı mimariye verdiği destekle depolarındaki paket sayısını ikiye katlamıştır. 16 Ağustos 2003 yılında 10. yılını kutlayan Debian Projesi, 06 Haziran 2005 tarihinde son kararlı sürümü (3.1) kod ismiyle Sarge olarak duyurmuştur.

Debian Sürümleri

Geçtiğimiz 12 yıla bakarsak Debian Projesinin ürettiği sürümler ve akışı şu şekildedir.

1. 3.1 – Sarge , 06 Haziran 2005
2. 3.0 – Woody , 19 Temmuz 2002
3. 2.2 – Potato , 15 Ağustos 2000
4. 2.1 – Slink , 09 Mart 1999
5. 2.0 – Hamm , 24 Temmuz 1998
6. 1.3 – Bo , 02 Haziran 1997
7. 1.2 – Rex , 12 Aralık 1996
8. 1.1 – Buzz , 17 Temmuz 1996

Debian Sürümlerinin Kod Isimleri

Toy Story 1995 yılında Pixar Stüdyo tarafından üretilmiş ilk bilgisayar destekli animasyon filmidir. Debian ile ilgisini soracak olursanız; Debian Projesi çıkardığı tüm sürümlerde bu animasyon filmindeki karakterlerin ismini kullanır.

Mesela Buzz olarak geçen ve Tim Allen'ın seslendirdiği karakter yeni bir plastik oyuncaktır. Debian'ın ilk dağıtımının adıdır. Aynı şekilde Hamm akıllı domuzcuktan bir kumbaranın ismidir. Slinky ise gene filmdeki bir köpeğin ismidir. Potato patates kafalı bir oyuncağı ifade ederken, Woody ise Tom Hanks'in seslendirdiği eski batıdan bir şeriftir. Debian'ın son kararlı sürümü Sarge ise plastik oyuncak askerlerden oluşan bir ordunun başında olan komutandır. Genellikle diğer oyuncak arkadaşlarına yardım eder.

Burada Debian iyi ve koruyucu karakterleri isim olarak kullanmaktadır. Yukarıdaki kullanılmış kararlı sürümlerin kod isimlerinin film içerisindeki işlevleri hep iyidir. Buna bir diğer örnek, Debian Kararsız sürümün devamlı adı olan Sid, film içerisinde herşeyi bozan, karıştıran bir işleve sahip bir karakterin adıdır. Bu da kararsız sürümden yüklenecek bir paketi anlatmak için güzel bir seçim.

Kararlı Sürümün Oluşması ve Depoların Işlevleri

Debian Projesinin çok nitelikli ve güzel işleyen bir depo yapısı vardır. Burada ulaşılan son nokta Kararlı (Stable) sürümdür. Bir paket ilk oluşturulduğunda denenmek üzere Kararsız (Unstable) depoya gönderilir. Burada bir üst depo experimental olarak adlandırılan ve kararsız sürüme bile geçmeden buraya gelen paketlerin test edildiği yerdir. Bazı .deb paketleri kararsız sürüm yerine önce experimental olarak adlandırılan depoya girer. Kararsız ve Experimental depolara girmiş bir paketin denenmesindeki en önemli amaç Debian Projesinin desteklediği tüm mimarilere destek verir hale getirilmesidir. Bu süreç içerisinde ilgili paket hem kendini oluşturan kişi tarafından hem de debian geliştiricileri tarafından yoğun şekilde test edilir. Paketin her açıdan yeterliliğe sahip olduğu kanaatine varıldıktan sonra Testing isimli depoya aktarımı yapılır.

Testing deposunda da aynı şekilde Kararsız ve Experimental sürümde olduğu gibi paketin yeterliliği sınanır ve tüm testleri yapılır. Defalarca gözden geçirilir. Bir paketin testing depoda kalması daha uzun bir süre alacaktır. Çünkü burada paketin her ne kadar yeterliliği onaylansa da mimariyi oluşturan diğer paketlerle bağımlılığı uzunca bir süre test edilir. Tabi esas önemli nedeni ise bu deponun bir sonraki aktarılacağı yerin Kararlı (Stable) depo olmasıdır. Daha doğrusu Testing deposundaki tüm paketlerin bağımlılık ve diğer mimarilere verdiği destek tam olduğunda, Testing deposu Kararlı (Stable) sürüm olarak duyurulur. Kararsız depo Testinge kaydırılır ve bu süreç bu şekilde devam eder.

Kararlı Sürüm

Yönetimsel işleve sahip sunucularda veya kurulacak belirli hizmetlerin (ftp,http,mail vs.) işlemlerini yürütecek olan makinelerde önemle tavsiye edilen, yukarıda bahsedildiği gibi uzun testler sonucu kararlı sürüme ulaşmış paketlerden oluşur.

Testing Sürüm

Kararlı sürüme göre daha güncel paketleri içeren, genelde yeterliliği belli bir noktaya kadar test edilmiş sürümdür. Sunuculardan ziyade daha çok masaüstü ev kullanıcılarının rağbet edebileceği kararlı sürümden bir önceki sürümdür. Yukarıda bahsettiğimiz kararlı sürümün oluşması süreci içerisinde özellikle kararlı olacak sürüm dondurulduğunda ya da çıkması duyurulduğunda, çok daha kararlı hale gelmiş paketleri barındırıyor olacak ve geçilmesinde çok daha az sorunla karşılaşılacaktır.

Kararsız Sürüm

Bu sürüm için bir garanti yoktur. Yukarıda belirttiğimiz süreç içerisinde bir paketin hemen hemen başlangıç noktasıdır. O yüzden bağımlılıkları ve yeterliliği henüz tam anlamıyla test edilmemiştir. Daha çok en son sürüm programları kullanmaya hevesli masaüstü kullanıcıları tarafından tercih edilir.

Bilinen Debian tabanlı dağıtımlar (Alfabetik olarak sıralanmış)

* Adamantix
* APLINUX
* BenHur
* Corel Linux
* Debian JP
* DemoLinux
* Demudi
* Embedded Debian
* ESware Linux
* Euronode
* Floppix
* Gibraltar
* GNUstep LIVE CD
* Impi Linux
* Kanotix
* KNOPPIX
* Libranet
* Linspire
* Linex
* Linuxin
* Linux-YeS
* Linux Router Project
* MEPIS
* M.N.I.S. Linux
* Morphix
* PingOO
* Progeny Linux
* Prosa
* RAYS LX
* Stonegate
* Stormix Technologies' Storm Linux.
* TelemetryBox
* Ubuntu
* Xandros

Benzer Konular
	Konu Başlığı	Başlatan	Yanıtlar	Görüntü	Son Mesaj
	K-3d (linux) 0.6.5.0 J K L M N	Furkan	1	1017	Temmuz 20, 2008, 09:43:33 ÖS Gönderen : By.CeZa
	Kmplayer (linux) 0.11.0 Rc2 J K L M N	Furkan	1	1124	Temmuz 20, 2008, 09:41:59 ÖS Gönderen : By.CeZa
	The Gimp (linux) Ş T U Ü V Y Z	Furkan	2	1080	Ağustos 03, 2008, 04:10:27 ÖS Gönderen : *GeLinCiKk
	Readerware (linux) 2.983 O Ö P R S	Furkan	5	1449	Kasım 05, 2008, 01:40:16 ÖÖ Gönderen : By.CeZa
	Manjaro Linux Linux	selatinabi	0	1045	Kasım 30, 2013, 02:08:04 ÖÖ Gönderen : selatinabi