|
|
|
Coğrafyacının Rehberi
AÇIK HAVZA Sularını denize veya okyanusa ulaştırabilen akarsu havzaları
AÇISAL HIZ Dünyanın, günlük hareketi sırasında birim zamanda taradığı açıyı ifade eder. Açısal hız her yerde aynıdır.
AFEL Dünyanın güneşe en uzak olduğu tarih
AGİK Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı
AĞIL Davarların barındırıldığı, üstü açık çitle çevrili yer.
AĞIZ Akarsuyun denize ulaştığı yer
AKARSU REJİMİ Akarsu yatağından su miktarının bir yıl içinde gösterdiği değişim
ALBEDO Bir yüzey üzerine gelen ışının yansıyan ışına oranı
ALİZE 30° enlemlerinden Ekvatora doğru esen sürekli rüzgarlar
ALPİN ÇAYIR Yüksek dağlar üzerinde sürekli yeşil kalan bitki topluluğu
ALÜVYON Akarsuların taşıdığı malzeme
ANEMOMETRE Rüzgar hızını ölçen alet
ANIZ Ekin biçildikten sonra tarlada kalan sap
ANTEN Radyo dalgalarını yada başka enerji sinyallerini gönderip almaya yarayan metal aygıt
ANTİKLİNAL Kıvrımlı dağın yükselen kısmı
ANTREPO Ticari malların belli bir süre için korunduğu yer, depo
ANTROPOJEN BOZKIR İnsan tarafından orman örtüsünün tahrip edilmesi sonucu oluşan bozkır
APEC Asya - Pasifik Ekonomik İşbirliği
AR -GE Araştırma - Geliştirme
ARKTRİK BÖLGE Kuzey kutup bölgesi
ASİMİLASYON Farklı kültürlerin başka bir kültür içinde eritilmesi
AŞIRI NÜFUSLANMA Bir yerdeki ekonomik kaynakların nüfusa göre yetersiz olması, ekonomik kaynakların nüfusun ihtiyaçlarını karşılayamaması.
ATLAS Haritalar takımı
ATOL Mercan adası
AVRUPA BİRLİĞİ Avrupa topluluğunun 1993' den sonraki adı
AYDINLANMA ÇEMBERİ Gece ile gündüzü ayıran çember.
AYSBERG Su içinde yüzen buzdağı
BAĞIMLI NÜFUS Çalışma çağı dışında kalan nüfus
BAKI Güneşe dönük olma, güneşe bakma durumu
BANLİYÖ Büyük bir şehrin çevresindeki yerleşim alanları
BARKAN Hilal biçimindeki kum birikintisi
BDT Bağımsız Devletler Topluluğu
BEŞERİ İnsanla ilgili olan.
BEYİN GÖÇÜ Yetişmiş nitelikli ve eğitimli nüfusun daha iyi çalışma ve yaşama koşulları nedeniyle dışarıya göç etmesi
BİOMAS ENERJİ Bitkisel ve hayvansal ürünlerden elde edilen enerji
BİYOCOĞRAFYA Canlılar coğrafyası
BOĞAZ Dar, dik yamaçlı vadi veya iki denizi birbirine bağlayan su yolu
BOYUN İki zirve arasında, dağın en alçak kesimi
BOZKIR Kurak ve yarı kurak bölgelerin kısa boylu ot örtüsü
BULVAR Ortasında ya da kenarlarında ağaç ve çimen kaplı bir şerit bulunan geniş cadde
BUZUL Bir yamaçtan aşağı yavaşça hareket eden kalın buz tabakası
CEPHE Farklı karekterdeki hava kütlelerinin karşılaştığı alan
CEZİR Gelgit sırasında deniz çekilmesi
CHARTER TAŞIMACILIĞI Düzenli uçuşlara bağlı olmayıp, yolcu isteğine bağlı olarak yapılan dolmuş uçak yolcu taşımacılığı
ÇELTİK Pirinç yetiştirilen sulak tarla
ÇERNOZYOM Kara toprak
ÇİZGİSEL HIZ Dünyanın, günlük hareketi sırasında birim zamanda Güneş önünden geçen yeryüzündeki mesafeyi ifade eder. Çizgisel hız Ekvatordan kutuplara doğru azalır.
DALGAKIRAN Limanları dalgalardan koruyan uzun setler
DAVAR Koyun keçi gibi küçükbaş hayvanlara verilen ad
DEBİ (Akım) Akarsuyun taşıdığı su miktarı
DELTA Akarsuların denize ulaştığı yerde denizi doldurarak oluşturduğu üçgen görünümlü ova
DEMOGRAFİ Nüfus bilimi
DEVAÜLE ETMEK Bir ülke parasının diğer ülke paraları karşısındaki değerini düşürmek
DIŞ TİCARET AÇIĞI İthalatın ihracattan fazla olması
DİASPORA Etnik yada dinsel toplulukların asıl topraklarının dışına dağılması
DOLİN Karstik aşındırma şekli, koyak
DOLU Yağmur gibi gökyüzünden düşen küçük buz topları
DOLUNAY Ay' ın dünyadan görülen yüzünün tümüyle aydınlık olması
DÖVİZ Yabancı ülke parası
DRENAJ Topraktaki fazla suların akıtılması
EKİNOKS Gece gündüz eşitliği (21 Mart - 23 Eylül)
EKLİPTİK Yörünge düzlemi
EKOCOĞRAFYA Ekolojiye coğrafi yöntemle yaklaşım, ekolojik coğrafya
EKOLOJİ Çevre bilimi
EKOSİSTEM Belli bir alanda yaşayan ve birbiriyle etkileşim içinde olan canlı topluluğu
EKSEN Dünya' nın yada başka bir gök cisminin merkezinden geçen ve bir ucundan öbürüne uzanan hayali çizgi
EKÜMEN Yerleşilmiş alanlar
ENDEMİK BİTKİ Dünyanın sadece belli bir bölgesinde bulunan ve belirli iklim şartlarında yetişen başka yerlerde yetişmeyen bitki
ENTANSİF TARIM ( İntansif Tarım ) Modern yöntemlerle yapılan verimi yüksek tarım
ENTEGRASYON Yabancıların kültürel özelliklerini yitirmeden başka toplumlarla bütünleşmesi
EPİROJENEZ Kıta hareketleri
ERG Afrika'da kumlardan oluşan çöllere verilen isim
EROZYON Toprağın kemirilmesi, taşınması
ESTUAR Gelgitin görüldüğü kıyılarda su basmasına uğrayan akarsu ağzı
EURO Avrupa Birliği ülkelerinin para birimi
EVRİM Zaman içinde değişme
FALEZ ( Yalıyar ) Kıyı dikliği, kıyı uçurumu
FAUNA Hayvan topluluğu
FERİBOT Arabalar veya vagonlar ile içindeki yolcuları bir yakadan ötekine geçiren gemi
FİYORD Buzul aşındırması sonucu oluşan vadilerin deniz suları altında kalmasıyla oluşan girintili çıkıntılı kıyı
FİZİKSEL PARÇALANMA Fiziksel(mekanik) parçalanma: Sıcaklık farklarına bağlı olarak taşların ufalanması.
FLORA Bitki topluluğu
FOSİL Kayalar ve toprak içinde bulunan eski canlı kalıntıları
FRİGOFRİK Soğutma özelliği olan, soğutucu
GAP Güneydoğu Anadolu Projesi
GARİG Akdeniz ikliminin doğal bitki örtüsü makilerin tahrip edildiği yerlerde ortaya çıkan bitki topluluğu
GAYZER Fışkıran sıcak su kaynağı
GECE Bir günün karanlık olan kısmı.
GECEKONDU İzinsiz yapılan ve altyapı ihtiyaçları devlet tarafından karşılanmayan dar gelirli ailelerin yaşadığı barınak
GEÇİCİ YERLEŞME Yılın belli bir süresi boyunca kullanılan yerleşim
GELGİT ( Medcezir ) Ay' ın çekimi nedeniyle deniz sularının kabarıp çekilmesi
GEOİT Yer kürenin özgün şekli
GİDEĞEN Bir gölün sularını dışarıya boşaltan akarsu
GLASYE Buzul
GMT Greenwich orta saati
GRABEN Çöküntü hendeği
GRUP VAKTİ Güneşin batış anında ortaya çıkan kızıllık, batış anı
GRUP VAKTİ Güneş batmadan önceki zaman.
GÜN Dünyanın kendi etrafında dönerken bir turunu tamamladığı zaman.
GÜN DÖNÜMÜ Mevsim başlangıçlarını ifade eden tarihler.
GÜNDÜZ Bir günün aydınlık olan kısmı.
GÜNLÜK SICAKLIK FARKI Gece ile gündüz sıcaklığı arasındaki fark.
HABİTAT Bir canlının doğal yaşam ortamı
HAKİM RÜZGAR YÖNÜ Bir yere yıl içinde rüzgarın en çok estiği yön.
HAMADA Afrika'da taşlardan oluşan çöllere verilen isim
HARA Hayvan soylarının iyileştirilmesi için kurulmuş çiftlik
HASAT Tarım ürünlerinin toplanması yada biçilmesi
HEKTAR 10.000 m² 'ye eşit alan ölçüsü
HİDROELEKTRİK SANTRAL Baraj göllerinden yararlanılarak elektrik enerjisi elde edilen santraller
HİDROSFER Su küre
HİNTERLANT ( ARD BÖLGE ) Bir limanın hitap edebildiği veya limanla kara ve demiryolu bağlantısı olan bölge.
HORST Çöküntü hendeklerinin kenarındaki yüksek yer
HÖRGÜÇ KAYA Buzul aşındırmasıyla oluşan deve sırtına benzer kaya
IMF Uluslararası Para Fonu
IŞIMA Yeryüzünün, güneşten aldığı ısıyı geri vermesi
İHRACAT Dış Satım
İMKB İstanbul Menkul Kıymetler Borsası
İNLANDSİS Karalar üzerinde yayılan örtü buzulu, inland:kara, is:buzul
İSKAN Yerleşme
İSTİHDAM Bir kimseyi bir işte çalıştırma, iş imkanı yaratma
İTHALAT Dış alım
İZDÜŞÜM Engebeler katılmaksızın hesaplanan alan.
İZOBAT Eş derinlik eğrisi
İZOHİPS Eş yükselti eğrisi
İZOTERM Eş sıcaklık eğrisi
İZOYET Eş yağış eğrisi
JEOMORFOLOJİ Yer şekli bilimi
JEOPOLİTİK Coğrafya koşullarına göre düzenlenen siyaset
JEOTERMAL Sıcak su buharı
KABOTAJ Bir ülkenin karasularında yük ve yolcu taşımacılığı hakkı
KALDERA Volkan konilerinin patlaması ile oluşan çukurluklar
KALICI KAR ( Toktağan ) Yaz ve kış boyunca erimeden kalan kar
KALKER Kireç taşı
KANAL Akarsuları yada denizleri birbirine bağlayan, doğal yada insan yapısı su yolu
KANO Kürekle kullanılan, dar, hafif ve küçük tekne
KANYON Derin ve yamaçları çok dik vadi
KAPALI HAVZA Sularını denize ulaştıramayan bölge
KAPIZ Toroslarda dar ve derin vadi, kanyon
KARGO Bir nevi paket ve yük taşımacılığı
KEİB Karadeniz Ekonomik İşbirliği Bölgesi
KIRGIBAYIR Sel suları ve akarsuların dilik dilik yardığı çıplak yamaçlar
KISTAK Bir yarımadayı karaya bağlayan, iki yanı su ile çevrili dar kara parçası
KIYI Deniz yada göl kenarı.
KİMYASAL ÇÖZÜNME Nem ve yağışa bağlı olarak taşların çözünmesi.
KİT Kamu İktisadi Teşebbüsleri
KİT Kamu İktisadi Teşekkülleri
KLİMATİZM İklimden faydalanmaya dayalı turizm
KLİMATOLOJİ İklim bilimi
KOPENHAG KRİTERLERİ AB' ye yeni aday üyelerin uymakla yükümlü olduğu siyasi kriterler
KRATER Yanardağın huni şeklindeki ağzı
KURU TARIM Az yağışlı bölgelerde sulama olmaksızın yapılan tarımsal üretim
KUŞBAKIŞI GÖRÜNÜŞ Haritaların tepeden bakılarak çizilmesini ifade eder.
LAGÜN Deniz kulağı, kıyı gölü
LAPYA Karstik kayaçlardaki küçük kanalcıklar
LATERİT Nemli tropikal bölgelerin tuğla kırmızısı rengindeki verimsiz toprağı
LEJAND Haritaların açıklama anahtarı
LİMNOLOJİ Coğrafyanın gölleri inceleyen bilim dalı
LİTOSFER Taş küre
LOKOMOTİF Treni hareket ettiren motorun bulunduğu demiryolu taşıtı
LÖS Rüzgarın taşıyıp biriktirdiği toprak
MAAR Volkanik patlama çukuru
MAKİ Akdeniz ikliminin bitki topluluğu
MAKROKLİMA Büyük iklim alanı.
MANDIRA Peynir, yoğurt ve tereyağı üretimi amacı ile yapılan ahır hayvancılığı
MEDYA Gazete, dergi, televizyon, radyo, sinema ve internet gibi yazılı görsel, iletişim araçlarının tümü
MENDERES Akarsuyun büklüm yaparak akması
MERA Hayvan otlatılan yer, otlak
METALURJİ Maetalleri işleyen sanayi kolu
METEOR ( Göktaşı ) Uzaydan dünya' nın yüzeyine düşen kütle
MİKRO KLİMA Küçük iklim bölgeleri
MONOKÜLTÜR Tek bir çeşit tarım ürününün geniş alanlarda üretilmesi, tek ürüne dayalı tarım
MOREN Buzul taş
NADAS Tarlanın bir yıl dinlendirilmesi
NAFTA Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması
NARENCİYE Turunç, limon, mandalina, greyfurt ve portakal gibi ürünlerin tümüne verilen ad, turunçgiller
NASA ABD ulusal havacılık ve uzay dairesi
NAVLUN Deniz taşımacılığı karşılığında alınan para
OBRUK Karstik kayaçlardaki derin doğal kuyular
OECD Uluslar arası İktisadi İşbirliği kalkınma örgütü
OKULLAŞMA ORANI Okula devam eden nüfusun,okula devam etmesi gereken nüfusa oranı
OPEC Petrol ihraç eden ülkeler örgütü
ORMAN SINIRI Düşük sıcaklık veya yağış azlığı nedeniyle ormanın sona erdiği sınır
OROJENEZ Dağ oluşumu
OTOYOL Hızlı trafik akışı sağlamak amacı ile yapılan çift yönlü geniş yol
OZON TABAKASI Atmosferin 20 - 25 yükseğinde yeralan ve morötesi ışınların büyük kısmını tutan tabaka
ÖĞLE Bir boylamın tam güneşin karşısına geldiği an.
ÖLÇEK Haritalardaki küçültme oranı.
PARATONER Yıldırım savar
PATENT Bir buluşun sahipliğini ve kullanımını koruyan belge
PENEPLEN Yontularak düzleşmiş alan
PERİHEL Dünyanın güneşe en yakın olduğu tarih
PEYZAJ Görünüş
PLANKTON Deniz suyuyla sürüklenen canlı kalıntıları
PLANÖR Motorsuz, yalnız rüzgar yardımıyla uçan uçak
POLAR HAVA Kutuplara yakın bölgelerin soğuk havası
POLEN Bitkilerin çiçeklerinden çıkan toz şeklindeki tohum
POLYE Karstik bölgelerdeki erime ovaları, gölova
POTAMOLOJİ Coğrafyanın akarsuları inceleyen bilim dalı
PROFİL Dış uzanış, dış görünüş
PROJEKSİYON Harita çiziminde kullanılan yöntem.
RAFİNERİ Ham petrolü işleyen ve farklı ürünlerini ayrıştıran tesis
RAFTİNG Eğim kırıklıklarının fazla olduğu eğimli akarsularda şişme bot ve sallarla yapılan su sporu
RAKIM Yükseklik
REG Büyük Sahra Çölünün kuzeyideki ovalara verilen isim
REKOLTE Bir arazide ekilen üründen elde edilen yıllık toplam tarımsal üretim
RELİEF Yer şekli
RESİF Deniz yüzüne çıkmış mercan kayalar
REZERV Yeraltında bulunan sıvı, gaz ve katı yakıt, mineral ve doğal kaynakların kullanılabilir potansiyeli
REZERV Miktar.
RİCHTER ÖLÇEĞİ Amerikalı Charles F.Richter' in depremlerin şiddetini ölçmek için geliştirdiği ölçek
SAĞANAK Aniden bastıran şiddetli yağmur
SAVAN Ağaçlı bozkır
SERA Mevsim dışı sebze ve meyve yetiştirmek amacı ile yapılmış cam veya naylonla kapatılmış mekanlar
SERA ETKİSİ Atmosferdeki gazların güneşten gelen enerjiyi emmesi sonucu atmosfer sıcaklığını artırması
SICAKLIK TERSELMESİ Özellikle çukur bölgelerde alçak yerlerin daha yüksek yerlere nazaran soğuk olduğu atmosfer olayı
SİRK Buz yalağı
SİSMOLOJİ Deprem bilimi
SOLSTİS Gün dönümü ( 21 Haziran - 21 Aralık )
SONAR Ses dalgaları ve yankı aracılığıyla su altındaki cisimlerin yerini saptayan aygıt
SPEOLOJİ Mağara bilimi
SULUSEPKEN Karla karışık kısmen donmuş yağmur
SÜBVANSİYON Devlet tarafından toplumun çeşitli kesimlerine yapılan maddi yardımlar
SÜPERNOVA Çok büyük bir yıldızın, güneşten milyarlaca kez daha güçlü bir parlamayla patlaması
ŞELF Denizlerin 200 m' ye kadar olan sığ yerleri
TABAN FİYAT Resmi kuruluşlar tarafından bir ürün veya mala verilen en düşük değer
TABAN SEVİYESİ Akarsuların deniz, okyanus ve göle döküldüğü en alçak seviye
TABAN SUYU Yer altı suyu
TAN VAKTİ Güneşin doğuş anı, gün ağarması
TAN VAKTİ Gün ağarmadan önceki zaman.
TEFE Toptan Eşya Fiyat Endeksi
TEKTONİK Yer kabuğunun hareketi sonucu meydana gelen olaylar.
TENÖR Maden cevheri içindeki saf metal oranı
TERMALİZM Şifalı sulardan faydalanmaya dayalı turizm
TERMİK SANTRAL Katı ve sıvı yakıtları yakarak elektrik enerjisi üreten santraller
TERMOMETRE Sıcaklık ölçer
TOBB Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
TOMBOLO Karaya bağlanarak yarım adaya dönüşmüş ada
TOPOĞRAFYA Yerşekli
TRANSİT Gelip geçme
TRİKOTAJ Örme işleri
TSUNAMİ Deprem dalgası
TURBALIK Tabanında çürümüş bitki artıklarından bir katmanın bulunduğu bataklık
TURFANDA Mevsim başında ilk yetişen meyve veya sebze
TUTULMA Güneş ışınlarının atmosferde uğradığı kayıp.
TÜFE Tüketici Fiyat Endeksi
UZAY MEKİĞİ Uzaya bir roketin sırtında fırlatılan ve insan taşıyan taşıt
VADİ Akarsuların arazide açtıkları oluklar.
VAHA Çölün su bulunan bölümlerindeki yerleşim alanı
VAROŞ Şehrin dış mahallesi
VİYADÜK Bir ırmak yada vadi üzerinden geçiş sağlayan yüksek kara yada demiryolu köprüsü
WHO Dünya Sağlık Örgütü
WTO Dünya Ticaret Örgütü
YAĞIŞ REJİMİ Yağışların bir yıl boyunca mevsimlere veya aylara göre dağılışı
YAMAÇ Eğimli yüzey.
YENİAY Ay' ın dünyadan görülen yüzünün tümüyle karanlık olması
YILLIK SICAKLIK FARKI En sıcak ay ile, en soğuk ay arasındaki sıcaklık farkı.
YOĞUNLAŞMA Su buharının sıvıya dönüşme süreci
YÖRÜNGE Bir gökcisminin başka bir gök cisminin çevresinde dolanırken izlediği yol
ZEMHERİ Kara kış
|