çocuktan ayrışma - ayrışma - çocuktan ayrılamayan anne - çocuktan ayrılma - anneden ayrışma - ayrışma terapi - ayrışma tedavi - çocuğu bırakamama - çocuğu bırakamamak


Çocuktan Ayrışamayan Aileler

ÇOCUKTAN AYRIŞAMAYAN AİLELER

ÇOCUKTAN AYRIŞAMAYAN AİLELER

Bebeklik dönemi olarak tanımlanan 0-2 yaş arası, çocuğun, fiziksel, zihinsel ve duygusal yönden en hızlı geliştiği dönemdir. Bu dönemde çocuğun sadece fiziksel gereksinimlerinin giderilmesi yeterli değildir. Kendisine bakım veren kişiye bağımlı olan çocuk için, bu dönemde kurulan birebir ilişkiler onun zihinsel ve duygusal gelişimi için son derece önemlidir.

Zaten bebeğin fiziksel yetersizliği yüzünden, başlangıçta bakım verene karşı bir bağlanmanın oluşması bir zorunluluktur. Buradaki bağlanma duygusal olarak olumlu ve geliştirici bir ilişkidir. Bu dönemde özellikle annenin rolü çok büyüktür ve anne tarafından yakın ilgi gösterilmesi önemlidir. Bağlanan çocukta aynı zamanda ayrışma hareketleri de bu dönemde başlar. Bu ayrışma dönemi genellikle bebek 6 aylık iken başlar. Anne kucağındayken bebeğin başını geriye itmesi, anneden uzaklaşma yönündeki ilk ayrışma denemeleridir. Altıncı aydan sonra ise, sürünerek ve emekleyerek anneden uzaklaşmaya çalışır.

Bazı aileler çocuğun ayrışmasını kabullenemezler.

Bazı ailelerde çocuğun kendilerinden ayrı hareket etmesini kabullenemezler ve bu yönde davranmakta zorlanırlar. Çünkü o çocuğun eksikliği söz konusu olduğunda özellikle anne, kendisini bütün hissedemez ve büyük bir hayal kırıklığı yaşar. 1 yaştan sonra çocuğun hareketliliği daha da artmaya başlar. Kucağından indirmeyen, geceleri kalkıp nefesini kontrol eden anne kendisini daha kötü hissetmeye başlar.

Çocuktan kopuşunun getirdiği dayanılmaz acıya anne bir şekilde karşı koyma ister ama başaramaz. Çocuğum en çok beni sevsin istediği için, o bir akrabanın kucağına oturduğunda içi bir garip olur. Elimi bırak, yolda ben kendim yürüyeceğim dediğinde ise şöyle boğazdan karına doğru inen garip bir duygu belirir. Kreşe bıraktığında arkasına bile bakmadan giderse bu sefer de katmerli bir şekilde içinin cız dediğini hisseder. Bu durumdaki çocuklar ise anne tuvalete girdiğinde bile kapının önünde durup ağlayabilir. Çünkü ona göre anne bir daha geri gelmeyecektir. Bundan dolayı her ayrılışta uzun süren ağlama nöbetleri geçiren çocuklar vardır.

Bu bağımlılık anneye zaman zaman onlara çok fazla gelebilir. Çünkü çocuğu bile olsa bu bağımlılık duygusu her insana ağır gelir ve boğulma hissi olur. O zaman da yeter artık diye çocuğu fiziksel veya duygusal anlamda itmeye başlar. Bu sefer de suçluluk duyar ve çocuğun sevgisini kaybetme korkusuyla onun her dediğini yapmaya başlar. Sistem bu şekilde kısır döngüde devam eder gider. Çocuk ise annesi onu seviyor mu sevmiyor mu, istiyor mu, istemiyor mu tam olarak anlayamaz. Anne yanında iken bir süre sonra sıkılır ve boğulur. Anne uzakta iken ise yalnızlık hisseder. Bu da çocuğu anneye daha da bağımlı yapar.

Bazı aileler kendisini temsil edecek çok mükemmel, çok zeki, çok başarılı, sosyal ilişkileri olağanüstü çocuklar yetiştirmek isterler. Bu çocuk onların kendi çocukluğunda yapmak istediği ama yapamadığı birçok şeyi yapmak zorundadır. Onu ben doğurdum, benim eserim olmalı, benim gibi düşünmeli, benim gibi hissetmeli sözlerini sıklıkla söyleyebilirler. Bir taraftan bağımsız, özgüven sahibi bir çocuk olsun derken, bireyselleşmeye ve farklılaşmaya çalıştığında hemen tepki gösterilir. Çocuk için her zaman en doğrusunu ebeveyn bilir. Onun iyiliği için yapıyoruz ya da çocuğuma benden daha iyi kimse bakamaz söylemleri sıktır. Onu mükemmel yapma telaşı, çocuğun omuzlarına mecburiyetler yükler, ruhsal yapısını olumsuz yönde geliştirir.

Bu dönemde ailenin çocuğa yapışması, ailenin hayatında başka hiçbir şey olmaması ile ilgili olabilir. Onu sürekli gözetim altında tutması çocuğun ayrışmasını engeller. Çocuk yalnız oynamak istediğinde onu yalnız bırakılmaz ve onun davranışlarına sürekli müdahale edilir. Özellikle bazı anneleri çocuklar hissedemezler Çünkü buradaki ilişki mekaniktir ve anne ruhsal olarak yoktur. Bu durumda çocuklar da anneye daha sıkı bağlanır ve her an annem gidecek korkusu yaşarlar.

Aslında genetik açıdan bakıldığında çocuklar yaş ilerledikçe ayrışamaya programlıdır. Ancak bazı aileler bu programı bozmak isteyebilir. Yani kısacası, ayrılamayan çocuk değil aslında ebeveyndir. Çocuğun aileden ayrılabilmesi için esas olarak ailenin buna hazır olması gerekir.

Ayrışamayan çocuklarda büyüdüğünde başına neler gelir?

Bu çocuklar erişkin dönemlerinde de yalnız başlarına kaldıklarında sıkıntı duyarlar. Sürekli olarak birileriyle bir şey yapmak isterler. Kendi kendilerine yetemezler. Duygularını ifade etmeleri zordur. Sorumluluk ve risk alırken zorlanır. Karar verirken sıkıntı duyarlar ve birilerinden onay almak isterler. Sosyal ilişkileri bozuk, özgüveni ise düşüktür.

Eğitim, askerlik, iş hayatı, evlilik gibi yeni bir hayata başlarken aile desteğinden uzak kalmaya bağlı sorunlar yaşarlar. Örneğin işine, eşine, arkadaşlarına derin bir şekilde bağlanamazlar. Mutsuz olduğu bir işten ayrılamaz, kendi başına bir şey yapamazlar.

Sınırlarını net olarak belirleyemediği için evlendiğinde hala ailesine ruhsal olarak bağımlıdır. Bu kişiler 30-40 yaşında olsa bile ruhsal olarak büyüyememiş çocuk kalmıştır. Evlilikte eşini anne veya baba yerine koyar. Karşı taraf ise buna bir süre tahammül eder, kabullenir. Ancak bir süre sonra çatışmalar başlar.

Ayrışmayı kolaylaştırmak için neler yapılabilir?

Burada en önemlisi annenin duygularıdır. Annenin bu duyguları fark etmesi problemin hallolması için en önemli basamaktır. Çocuğun ayrılabilmesi için önce annenin buna izin vermesi gerekir. Ayrılamayan bir çocuk söz konusu ise öncelikle, anne çocuktan ayrılamıyor demektir. Annelerin bunu kabul etmesi başlangıçta zor olabilir. Ancak ne yazık ki gerçek bu şekildedir. Bundan sonra çocuğun bireysel bir alana ihtiyacı olduğu kabul edilmeli ve o alanda yaşamasına izin verilmelidir. Fiziksel ve ruhsal olarak onun ihtiyaç duyduğu zamanlar yanında bulunmalıdır.

Öncelikle ufak ayrılıklara alışmak gerekir. Eğer çocukta ayrılma korkusu oluşmuş ise, belki yarım saatlik minik ayrılıklarla bu egzersizlere başlanabilir. Bu noktada anne çocuğun ayrılık sırasında ağlamasına hazırlıklı olmalıdır. Bu sahnede anne döneceğine söz vermeli ve ayrılış sürecini bir seremoniye dönüştürmemeli kısa tutmalıdır. Bu sırada annenin duygularının sevecen ve nötr olması gerekir. Anne gittikten sonra çocukla kalan kişinin çocuğa sevecen şekilde sarılması ve annesinin döneceğinden bahsetmesi bir süre sonra onu sakinleştirir.

Çocuk fark etmeden gitmeye çalışmak ise büyük bir yanlıştır. Çünkü bu durum güven duygusunu zedeler. Anne döndüğünüzde ise çocuğa vakit ayırmalı, sarılma gibi yakın temas içeren aktivitelerde bulunmalıdır. Bu sürecin sakin bir şekilde yapılması sonucunda çocukların aileden ayrılma endişesi zamanla hafifler. Bu süreç içerisinde çocuğa anne ve baba her zaman geri dönüyor mesajını vermeye dikkat edilir. Ayrılık süresini baştan kısa tutulmalı, daha sonra aşamalı olarak arttırılmalıdır.

Bunların dışında çocuğun bireysel olarak verdiği kararlara saygı duyulmalı ve teşvik edilmelidir. Kıyafet seçiminde, yemek seçiminde, arkadaş seçiminde eğer yardım istemiyorsa müdahale edilmemelidir. Çocuk başka bir kişi ya da akrabaya gitmek istediğinde buna izin verilmelidir. Burada izin vermede zorluk yaşanıyorsa ebeveyn kendi ruhsal problemlerini fark etmeli, bunları değiştirmeye çalışmalıdır. Anne baba değiştikçe çocuk da onu modelleyecek ve değişecektir. Bu yüzden aileler öncelikle bu ayrılık kaygısının çocuğa mı, yoksa kendisine mi ait olduğunu çok iyi değerlendirmelidir.

Ayrışmış bireylerin adaptasyon kabiliyeti daha iyi.

Ayrışmış bireylerin adaptasyon kabiliyeti iyidir. Normal ve sağlıklı ilişkiler kurabilir. İletişimlerinde zorunluluklar yoktur. Her iki taraf da ötekine kendisini mutlu etmesi için görev yüklemez. İki kişi bir araya geldiğinde birbirini tamamlar. Ayrı olmak ya da bir arada olmak giderek eşitlenir. Ayrışmada evde herkesin kendine ait sınırı ve yaşam alanı vardır. Bununla birlikte bu bireyler birlikte vakit geçirmekten keyif alırlar. Bu kişiler birbirlerinin eksiklerini aramaz, kimse kimseye sorumluluk yüklemez, karşısındakinin mutluluğundan mutlu olabilir. Bu iletişim basit, bağlayıcı, özgürleştirici ve tamamlayıcıdır.

Mükemmeli aramaktansa gerçekte neye sahip olduğunuza bakmak, gücünün yettiği ile yetmediğini ayırt edebilmek yaşam için daha fonksiyoneldir. Gücünün yettiğini değiştirmek, yetmediğine ise tahammül etmeyi sağlıklı bir ruhsal yapı başarabilir.