Çocuklarda Huzursuz Bacak Sendromu - HBS Huzursuz Bacak Sendromu


HBS çocuklarda da görülüyor mu? Evet. Çocukluk ve gençlik dönemlerinde bacaklardaki yakınmalar tam anlatılamadığı için büyüme ağrısına, bel deki bir probleme veya psikolojik bir soruna bağlanabilir. Bununla beraber olguların oldukça büyük bir kısmında belirtiler erken yaşta çıkmasına rağmen tanının geç kon ması HBS'yi birincil olarak erişkinlerin bir sorunu olarak göstermektedir.

Erişkinler için aranan tanı kriterleri çocuklar için de geçerlidir. Çocuğun gündüz gösterdiği hırçınlık, gecedeki uyku kaybına bağlı olabilir. Bacaklarındaki duyu bozuk luklarını anlatamayacak kadar küçükse, uykuya geçiş sü resi geç ve mücadeleli ise geceleri sık uyanabilir; uykusuz luk çekebilir. Yatağa girmeden önce motor huzursuzluk (aşırı hareket) görülebilir. Yatakta çok dönme, sağa-sola çarpma, bir bacağı diğerine sürtme, bacaklardaki sürtün me izlerine rağmen sürtmeye devam etme görülür.

Ayrıca çocuk yataktan kalkar, yürür veya yerde sürü nür. Uyku esnasında bacak atmaları görülür. Bu şikâyetler, başka bir hastalığa bağlanamazsa "çocukta HBS" kesin akla gelmelidir.

Çocuklarda bacaklardaki duyu yakınmaları (ağrısız ve ya ağrılı) "büyüme ağrısı" olarak geçiştirilmemeli, tanı kriterleri uyuyorsa ve hele ailede varsa HBS tanısı akla gelmelidir. Belirtiler sübjektif olduğundan (hastanın hissetliklerine dayandığından) çocukların bunları anlatması güç olabilir. Objektif (ölçülebilir) kriter PLMS kaydı olmakla beraber, kolay uygulanabilen bir test değildir. PSG yapılabilirse çocuklarda PLMS'lerin geceden geceye miktarsal değişiklikler gösterdiği saptanabilir.

huzursuz bacak sendrom

0-10 yaş arası HBS görülme oranı yüzde 19,6, 11-20 yaşlarda yüzde 24,3 bulunmuştur. Son grupta ortalama 32 yaşına kadar yakınmalar dikkati çekip yardım aranma mış, 50 yaşına kadar doğru tanı konmamıştır. Çocuk ve HBS ilişkisinde, yanlış olarak "büyüyünce geçer" denile rek, yeterince üzerinde durulmadığı kanaati vardır. Ço cuklarda HBS tedavisinde de erişkinlerde kullanılan ilaçlar kullanılır.

Dikkat Kusuru ve Hiperaktivite Bozukluğu (DKHB) gösteren çocuklarla HBS'li çocuklar arasında bir ilişki var mı?

Hiperaktivite, "aşırı hareketlilik" anlamına gelir. DKHB, çocuklukta değişik nedenlerle ortaya çıkan bazı belirtiler topluluğudur. DKHB gösteren çocukların bir kıs mı HBS belirtileri de gösterebilir. Bu iki hastalıkta da hare ketlerde artma, uyku bozukluğu ve uykuda periyodik ba cak hareketleri (PLMS) görülebilir. DKHB'li çocuklarda, periyodik bacak hareketlerini bacaklardaki duyu bozuklu ğuna bağlayanlar olmuştur. Dikkat bozukluğu HBS'lilerde yoktur. PLMS'lerin yaşlılarda, HBS'li çocuklar ve DKHB gösteren çocuklarda da görülmesi anlamlı olabilir. Bunlar, insanı ayakta dik tutup iki ayak üzerinde yürüten hareket sisteminin (ekstansor motor system) "olup düzelen" bo zuklukları yelpazesinde değişik hastalanma halleri olabilir. Düşük dozlarda Levodopa tedavisi DKHB gösteren ço cuklarda da etkili bulunmuştur. DKHB'nin tedavisi yeni ilaçlarla mümkün olup tedavi buluğ dönemine kadar devam etmelidir. Çocuk bu dönemdan sonra normal yaşamı nı sürdürebilir.
HBS belirtilerinin şiddeti klinik olarak değerlendirilebi lir mi?

Uluslararası HBS veya RLS Çalışma Grubu Değerlen dirme Ölçeği (skalası)'ne göre yapılabilir. Aşağıdaki on so ruya göre son iki hafta içinde HBS'li hastanın yaşadığı be lirtileri veya semptomları derecelendirebilir.