çocuklarda hırsızlık - çocuklarda yalan - çocuklarda utanma - çocukta hırsızlık - çocukta yalan


Hırsızlık

3- 6 yaş çocuğunun hırsızlık gibi görünen davranışı çocuğun ben merkezciliğinden kaynaklanır. Bu yaş çocuğu beğendiği nesne kendisinin olsun diye hırsızlık yapar, başka bir niyeti yoktur

Okul öncesi dönemde 3-6 yaşlar arasında görülen hırsızlık, ilköğretim yıllarında da zaman zaman görülebilir
Hırsızlık davranışı karşısında anne babalar genellikle yanlış bir tutum içine girerler. Hırsızlık gibi bir durumu fark eden birçok anne baba çocuklarını azarlar, cezalandırır, hatta dövebilir.
Çocuğunun bir başkasına ait olan nesneyi almasının nedenleri şunlardan biri ya da birkaçı olabilir;
• Her istediği alınan, hiçbir şeyi eksik bırakılmayan çocuklar almakta sakınca görmüyor olabilirler.
• Yaşına göre olgunlaşmamış çocuklar bu davranışı yapabilirler.
• Bu yaş çocuğunun yinelenen çalmaları çocuğun bir yönde açlığına bağlanabilir.
• Anne babasından ve sevgisinden yoksun kalan çocuklar bu davranışı yapabilirler. Bu davranış kendisini yüzüstü bırakan ebeveyne karşı bir öç alma olabilir. Sevilmediğini ya da yitirilen sevgiyi geri getirmek amacıyla böyle davranışlarda bulunabilir. Olumsuz biçimde de olsa onların bu ilgisini kendi üstüne çekmeye çalışır. Çalma bu yollardan biridir ve genelde bu en son başvurulan bir yardım çağrısıdır.

Çocuğunun herhangi bir şey çaldığını fark eden anne baba şunlara dikkat etmelidir.
• Anne baba sakin olmalı
• Dinlemeden hemen çocuğu azarlamamalı
• Bu davranışı neden yaptığını açıklamasına fırsat vermeli
• Asla dayak atmamalı
• Yaptığı davranışın yanlış olduğunu ve sonuçlarını yaşına ve gelişim düzeyine uygun olarak açıklamalı
• Senin neyin eksik, biz sana her şeyi alıyoruz neden çalıyorsun gibi eleştirilerde bulunmamalı. Çünkü çocuklar için bu tür ifadeler anlam ifade etmez.
• Çalınana nesnenin iadesini yapması konusunda çocuk ikna edilmeli. İade etme sırasında çocuk arkadaşlarının ya da yetişkinlerin yanında aşağılanmamalı.

Yalan söyleme

Yalan söylemek; insanın kaygı ve korku duyduğu anlardan kurtulmak için başvurduğu savunma mekanizması, yani kendini koruma yoludur.
Yalan; kişinin kendini aldatması ve bununla birlikte başkalarını da adatmaya çalışmasıdır. Bir hatayı gizleme amacı ile gerçeğe uygun olmayan bu girişim sözle olabildiği gibi bazen de ,jest ve mimiklerle de olabilmektedir.
Aslında çocukların yalanları, yetişkinlerin yalanlarının yanında masum kalır. Çünkü; onların yalanları aldatma amacı gütmez. Çocuk gerçeği iyi değerlendiremediği için, gördüklerini çarpıtarak anlatır ve uydurur. Kimi ana-baba çocuğun olmamış Şeyleri olmuş gibi anlatmasını yalan sayar. Bunları dinlemek ve olduğu gibi kabul etmek yerine çocuğu suçlar. 3-5 yaş çocuğunun hayal dünyası çok geniş olduğu için inanılmaz öyküler anlatırlar ve bu dönemde yalan ile yalan olmayanı ayırt edemezler.
Çocuklar neden yalan söyler;
Yalan ile hayal gücüne dayalı abartıları birbirine karıştırabilirler
Aile içinde veya çevrede çok sık yalan söyleniyor olabilir ve çocuk bu durumu model alıyordur
Anne -baba ve çevre yeterince sevgi, ilgi göstermiyor olabilir
Çocuk cezadan kaçmak için yalan söylüyor olabilir
Çocuk özlem duyduğu, olmasını istediği şeyler için yalan söylüyor olabilir
Çocuk çevresinin hayranlığını kazanmak için yalan söyleyebilir
Anne–babasının sevgi ve ilgisini paylaşmamak için yalan söyleyebilir Arkadaşlarının sevgi ve ilgisini paylaşmamak için yalan söyleyebilir
Erken çocukluk döneminde aşırı ödüllendirilen çocuklarda yalan söyleyebilir
Anne babalara öneriler;
Anne baba çocuğun neden yalana başvurduğunu belirlemelidir.
Çocuğun yalan söylemesini önlemeden önce, ona her zaman doğru model olmalı, anne baba da yalan söylememelidir.
Çocuğu yalan söylemeye itecek durumlara fırsat vermemek gerekir.
Anne babalar çocuklarını iyi tanımalı, performanslarının üzerinde şeyler beklememelidir.
Çocuk kardeşi ya da diğer yaşıtları ile kıyaslanmamalıdır.
Çocuğa karşı aşırı otoriter ya da baskıcı davranmamak gerekir.
Çocuk yaptığı ya da yapamadığı davranışlar nedeniyle sürekli eleştirilmemelidir.
Anne ya da baba kendi yalanına çocuğu ortak etmemelidir. ‘Bugün gittiğimiz yeri babana söyleme’ gibi bi ifade çocuğu yalana sürükler
• Anne baba çocuğun duygu ve düşüncelerini açıkça ifade etmesine fırsat vermeli, onu dinlemelidir.
• Yalanın içeriğine değil, çocuğun neden yalan söylediğine odaklanmak gerekir.
• Çocuğun hangi durumlarda yalan söylediği tespit edilmeli. Örneğin, en çok okul başarısızlığı yaşadığında ya da arkadaş ilişkilerinde mi yalan söylüyor belirlenmelidir.