Çocuklarda Glokom 1

çocuk glakomu - çocuklarda göz tansiyonu - bebeklerde glakom
Glokom optik sinirin (gözden beyne iletiyi götüren sinir ) gözü terk ettiği yerde hasarauğraması ile neticelenen bir durumdur. Bu tür hasar görme kalitesini etkilemektedir.
Çocuklarda görülen bu tür hasar hemen hemen her zaman yüksek göz içi basıncı ileseyreder. Göz içi basınç yükselmesi gözü etkileyen enflamasyon ya da diğer
sebeplere bağlı olabilir. Bu tür glokomlar Sekonder Glokom olarak kabul edilir. Erkençocukluk çağında gelişen Glokomlara Konjenital ya da Gelişimsel Glokom denir. Butür Glokom’ la 10.000 canlı doğumda bir sıklıkta karşılaşmaktayız.

Göz İçi Basıncını hangi faktörler kontrol eder.

Göz bir topa benzer. Bu topun pompa fonksiyonunu göz içini dolduran ve silyer cisimolarak adlandırılan kısmın oluşturduğu sıvı (hümör aköz ) üslenmiştir. Bu cisim halkaşeklindedir ve gözün renkli kısmı olan irisin hemen yanında yerleşmiştir. İris gözü ikikısma ayırır; ön kamara ve arka kamara . Hümör aköz iris merkezinde bulunanboşluktan (pupil, göz bebeği ) gözün ön kısmına doğru ilerler.

Gözün ön kısmını kubbe gibi örten saydam dokuya korna denir. Kornea kökünde
gözün drenaj (suları akıtma, filtrasyon ) sistemi yerleşmiştir. Hümör aköz bu drenajsisteminden (trabeküler ağ) geçerek toplayıcı kanala (Schlem kanalı) oradan dagözün dışına bulunan kan damarlarına geçer. Bu drenaj sisteminde oluşacak dirençgöz içi basıncın artmasına neden olacaktır. Çocuklarda göz içi basıncınyükselmesinin nedeni büyük çoğunlukla bu drenaj sisteminin düzgün çalışmamasınabağlıdır. Bu tıkanma (direnç) birçok sebebe bağlı olabilir.

Bebek ve Çocuklarda Glokom belirtileri

Büyük göz

Işık hassasiyeti

Bulanık Kornea

Göz sulanması

Az görme ve titreyen göz (nistagmus)

Şaşılık (strabismus)
Büyük göz

Bebeklerde gözün ön tabakası (sklera) yetişkinlere kıyasla daha esnek ve
yumuşaktır.

Bu yüzden göz içi basınç yükseldiği zaman göz bir balon misali genişleyecek ve büyüyecektir. Bundan dolayı eskiden Konjenital glokoma buftalmus (öküz gözü)deniliyordu. Bu belirti bebeklerde yüksek göz içi basıncının en iyi belirtilerinden biridir.

Göz içi basıncın normal sınırla gelmesi bu durumun gerilemesine (normal boyutlara)sebep olmasa da ilerlemesini durduracaktır.

Işık hassasiyeti

Yüksek göz içi basıncı olan bebekler çoğu zaman ışığa karşı çok hassas oluyorlar.Bunun birçok sebebi vardır. Gözün ön penceresi olan korna ödemli ve bulanıkolduğundan rahatsızlık verebilir. Kornea tamamen saydam olmadığı zamanüzerinden geçen ışınları yansıtmakta ve parlaklık oluşturmaktadır. Böyle durumlardaaydınlık ortamlarda koyu camların kullanımı çok zararlı değildir. Göz içi basınçnormal sınırlara düşürülünce zaman içinde bu hassasiyet geçecektir.

Bulanık Kornea

Kornea iç yüzeyinde korneadan hümör aközü uzaklaştıran ve böylece kornea saydamlığını koruyan küçük hücreler bulunmaktadır. Göz içi basıncı aniden yükselince hümör aköz hücrelerin arasından korneaya sızar ve onu ödemleştirir ve bulanıklaştırır. Eğer korna yüzeyince küçük skarlar (nedbe) var ise onlar da bulanık görüntü oluşturabilir. Göz içi basınç normal sınırlara düşünce bulanıklık zaman içine geriler fakat bu bazen birkaç ay ya da daha fazla zaman alabilir.

Göz sulanması

Sulanma irritasyona (tahriş) oluşabilecek doğal tepkidir. Eğer yüksek göz içi basıncına bağlı olarak ışık yansımaları ve korneal ödem var ise sulanma doğal refleks olarak gelişecektir. Basınç normal sınırlara düşürülünce sulanma geçecektir.

Az görme ve titreyen göz (nistagmus)

Yüksek göz içi basıncına bağlı olarak korna bulanıklığı ya da optik sinir (görsel iletiyi gözden beyine ulaştıran sinir) harabiyetine bağlı az görme ve göz titremesi gelişebilir.

Şaşılık (strabismus)

Bazı bebeklerde az gören gözde kayma gelişebilir, bu kayma burun köküne doğru(içeriye) ya da dışarıya doğru olabilir.

Genetik danışmana neden başvuralım?

Gelişimsel Glokomun tüm çeşitleri kalıtımsal değildir. Bununa rağmen genetik danışmandan karşılaşabileceğiniz sorunları ve hastalığın riskleri ile ilgili bilgi edinebilirsiniz. Bu bilgiler çocuğun geleceği için de önem taşımaktadır.

Çocuklarda hangi tür Glokom gelişebilir?

Çocuk ve bebekleri etkileyebilecek çeşitli Glokom türleri vardır.

Aniridi

Sturge Weber Sendromu

Katarakt cerrahisinden sonra gelişen Glokom

Enflamasyon

Primer Konjenital Glokom

Axenfeld yada Reiger Anomalisi

Peter Anomalisi

Aniridi

Çocuklarda gelişecek Glokom bazen irisin yokluğu ya da çok küçük oluşuna bağlı olabilir.

Sturge Weber Sendromu

Sturge Weber Sendromunda da glokom görülebilir; bu hastalarda şarap lekesi olarak da bilinen hastalığa özgü alın ve yüz bölgesinde doğum lekeleri ve damarlanmalar görülür. Bu tarz görünüme sahip çocuklar glokom açısından takip edilmeli ve gerektiğinde tedavi edilmelidir.

Katarakt cerrahisinden sonra gelişen Glokom

Çocuklarda Glokom katarakt cerrahisini takiben de gelişebilir. Eğer lens kesif ise bu duruma katarakt denir ve cerrahi yöntemle tedavi edilmelidir. Cerrahiye veya uygulanan ilaçlara bağlı ameliyat sonrası glokom gelişebilir.

Tedavisi genellikle glokom cerrahisidir.

İnflamasyon

İnflamasyon sonrası glokom gelişme olasılığı vardır. Çocukluk çağında gelişen artrit sonrası trabeküler ağ inflamatuar hücreler ile tıkanabilir ve böylece glokom gelişebilir. Bu hastalıkların tedavisinde kullanılan kortizonlu ilaçlar da göz içi basıncını artırabilir.

Primer Konjenital Glokom

Çocukluk çağı glokomların büyük çoğunluğunu teşkil eder. Bu tür hastalarda gözün drenaj sistemi olan trabeküler ağ normal gelişmemiştir ve bunun neticesi olarak hümör aköz dışa akımı zorlaşır ve göz içi basınç yükselir. Genellikle bu tür hastalığın genetik olduğunu düşünmekteyiz, fakat kalıtım türü resesif olduğu için aile hikâyesi olmayabilir.

Axenfeld yada Reiger Anomalisi

Bu hastalığı ilk kez tarif eden hekimin ismini taşımaktadır. Bu tür glokomda trabeküler ağ, iris ya da korneada doğumsal anomali mevcuttur. Bunun dışında dişlerde, yüz, kulak ve başka uzuvlarda anomali olabilir. Axenfeld yada Reiger Sendromlu hastaların hepsinde glokom gelişmeyebilir fakat glokomu tespit edilen hastalar sıkı takip gerektirmekteler.

Peter Anomalisi

Bu bir lens anomalisi durumudur. Bazen lens korneaya temas edecek şekilde gelişmiştir

Glokomlu çocuğun takip ve tedavi şeması

Anestezi altında muayene

Tüm bebekler ve çocuklar baştan anestezi altında muayene edilmeli. Eğe göz içi basıncı yüksek bulunursa cerrahi yapılmalıdır. Her defasında bir daha anestezi altında muayene gerekebileceğini aileye söylemek gerekir. 5 yaşı üzerinde çocukla konuşarak anestezi etmeden muayene etmeye ikna etmek gerekir fakat bu her zaman mümkün olmayabilir.

Uygulanabilecek cerrahi teknikler

Gonyotomi

Genellikle ilk tercih edilen cerrahi yöntemdir. Çok ince bıçak yardımı ile ön kamaraya girerek filtrasyon sistem üzerinde kesi yapılır. Bu işlem gelişimsel olarak kapalı kanalları açmak için yapılır. Ameliyat esnasında gözün içini görebilmek için gonyoskop olarak adlandırılan özel mercekler kullanılır. Kaliteli görüntü elde edebilmek için bazen kornea ön yüzeyi olan epitelyum tabası soyulabilir. Bu doku kendiliğinden 1 ya da 2 gün içinde tekrar gelişir. Bu zaman zarfında çocuk rahatsız ve uykusuz olabilir. Bu durumda ağrıkesici şuruplar kullanılabilir. Çoğunlukla bu işlem göz içi basıncı düşürmekte yeterli oluyor fakat bazı olgularda işlemin tekrarlanması gerekebilir.
Kanallara tekrar içerden müdahile imkânsız olduğunda yeni drenaj kanaları oluşturmak için diğer cerrahi yöntemler uygulanabilir (trabekülektomi).

Trabekülotomi

Bu cerrahi yöntemde çok ince alet (prob) yardımı ile önemli toplayıcı (collector) kanal olan Schlemm kanalına girilir. Bu alet yardımı ile kanalda ilerledikten sonra ön kamaraya giriliyor ve yeni drenaj yolu oluşturuluyor. Bu yöntem bazı glokom türlerinde ya da Gonyotomi yapılacak kadar saydam kornea olmadığında tercih edilmektedir. Bu yöntem tek başına ya da Trabekülektomi (göz sıvısını gözün kanallarını kullanmadan cerrahi yöntemle açılan suni kanaldan konjonktiva altına akıtma ameliyatı) ile kombine yapılabilir
Trabekülektomi

Gözün güçlü ön duvarı sklera ve onu kaplayan konjonktiva dokusu vardır Bu yöntem ile göz içinde yeni drenaj kanalları oluşturuluyor. Genellikle üst kapak altında bulunan bölgeye yakın cerrahi yöntemle flab (doku kapağı) kaldırılır. Daha sonra bu fleb ince iplikler ile tekrar yerine dikilir ve üzeri gözün ön tabakası olan konjonktiva ile kapatılır. Göz içi sıvı oluşturulan bu kanal ile konjonktiva altına akıyor ve oradan da kan damarları ile uzaklaştırılıyor. Ameliyat sonrası üst kapağın hemen altında küçük kabarıklık görülebilir (bleb). Bu durum göz içi sıvının konjonktiva altında birikmesi ile oluşuyor.

Tüp imptantasyonu

Bazı çocuklarda göz içi sıvının dışarı atılası için özel olarak tasarlanmış tüpler kullanılır. Bu yöntem diğer yöntemlerin, örneğin trabekülektomide oluşturulan flebin, yetersiz kaldığı durumlarda tercih edilir. Bazen cerrahiden 1 ya da 2 hafta sonra çok düşük seyir eden göz içi basıncı kontrol altına almak için göz içine gaz ya da gel enjeksiyonu gerekebilir. Çocuklar büyüdükçe tüp değişimi gerekmemektedir, bazı olgularda tüp 25 yıla kadar göz içinde kalmaktadır.

Cerrahi yaklaşımların başarı oranı nedir?

Cerrahilerin 5 yıllık başarı oranı ortalama %75 dir. Göz içi basıncı tekrar yükselen çocuklarda, göz içi basıncı kontrole etmek için ek ilaç tedavisi ya da tekrar ameliyat gerekebilir.

Yan etkiler ve komplikasyonlar

Glokom cerrahisi sonrasında katarakt gelişebilir. Katarakt göz içi lensin bulanıklaşması durumudur. Bu olgularda görme bulanıklığı ve sisli görme vuku bulur. Tedavisi cerrahidir, saydamlığını yitirmiş mercek çıkarılıp yerine suni mercek yerleştirilir. Uzun dönem komplikasyonlar arasında enfeksiyon sayılabilir.

Tedaviden sonra çocuğumun görmesi nasıl olacak?

Bu konuda kesin bir şey söylemek çok zor, hele çocuk çok küçük ise daha da zor. Çocukluk çağında glokom tedavisi görmüş birçok çocuk yetişkinliğinde çok iyi görmeye sahiptir. Göz içi basınç kontrol altına alındıktan sonra gerek gözlük gerekse kapama tedavisi ile iyi sonuçla anılabilir. Çocuk büyüdükçe nihai görmesi ile ilgili daha da kesin bir şeyler söylenebilir. Tedavini başarısının önemli parçası devamlı tekrarlanan kontrollerdir. Bu bebekler tüm hayatları boyunca takip edilmelidirler.

Kapama tedavisi

Glokom özellikle tek gözde ise uygulanan cerrahi işlemlerden sonra göz içi basıncı normal seviyelere getirilse bile hastanın görmesi düşük kalabilir. Görmesini artırmak için özel egzersizlere ihtiyaç vardır. Sağlam gözün kapatılması, az gören gözün çalıştırılması bu yöntemlerin başında gelir, glokomun tedavisi kadar önemlidir. Tembellik az (zayıf) gören gözden gelen iletilerin beyin tarafından baskılanarak iyi gören gözden gelen iletileri algılaması ile oluşuyor. Bu burum devam ederse göz ve beyin arasındaki normal bağlantı zaman içinde kopacaktır. Kapama tedavisi zayıf göz ve beyin arasındaki bağlantıyı kurmak için kullanılır.

Prof. Dr. Ilgaz YALVAÇ
Göz Hastalıkları

Benzer Konular
	Konu Başlığı	Başlatan	Yanıtlar	Görüntü	Son Mesaj
	Göz Tansiyonu (Glokom) Göz Sağlığı	mEkansIz_qEnc	5	1851	Ekim 28, 2010, 05:41:39 ÖÖ Gönderen : Mavi_Kiyamet
	Glokom (göz Tansiyonu) Göz Sağlığı	*GeLinCiKk	0	1114	Temmuz 19, 2008, 07:42:41 ÖS Gönderen : *GeLinCiKk
	Glokom Ve Tedavisi Göz Sağlığı	YalnızHayat53	0	1144	Kasım 02, 2008, 03:57:32 ÖS Gönderen : YalnızHayat53
	Glokom Nedir ? Göz Sağlığı	Mavi_Kiyamet	1	1386	Aralık 31, 2012, 11:25:43 ÖÖ Gönderen : kygsz
	Çocuklarda Glokom 2 Göz Sağlığı	Honey_Face	0	874	Ocak 10, 2013, 05:55:01 ÖS Gönderen : Honey_Face