Bir çocuğun sağlıklı gelişimi için sağlıklı beslenme alışkanlıklarının erken yaşta kazandırılması çok büyük önem taşıyor.
Aslında çocuklar büyümeleri ve sağlıklı gelişimleri için özel besinlere değil besin ögelerine ihtiyaç duyuyor. Bu besin ögeleri yetişkinlerin de gereksinim duyduğu besin öğeleri ile aynı çocuklar için yalnızca miktarları farklılık gösteriyor. Çeşitli besinlerin tüketimi enerji sağlamanın yanında çocukların ihtiyaç duyduğu protein karbonhidrat yağ vitamin ve mineralleri de almalarını sağlıyor. Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevinç Yücecan’a göre dengesiz beslenmenin önlenmesinde beslenme eğitimi ile sağlıklı beslenme bilincinin kazandırılması büyük önem taşıyor.
Çocukların sağlıklı besinler ile gelişiminin sağlanması için doğru beslenme alışkanlıkları yaratacak öğelerin “Dört Besin Grubu” temel alınarak alınacağına dikkat çeken Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevinç Yücecan; süt ve türevleri et-yumurta-kurubaklagil sebze ve meyveler ekmek ve tahıllardan oluşan “Dört Besin Grubu”na dikkat çekiyor.
Hangi besinden ne kadar koyulmalı

Özellikle okullarda ara öğün olarak tüketilmesi için hazırlanan beslenme çantalarına konulacak besinleri seçerken dikkatli olunmasını öneren Prof. Dr. Yücecan çocukların her öğün sağlıklı beslenmesi için beslenme çantalarında da 4 besin grubundan bulunması gerektiğine dikkat çekiyor. Sağlıklı bir beslenme çantası hazırlamanın en kolay yolunun ise içine 4 ana besin grubundan birer çeşit besin yerleştirmek olduğunu söyleyen Yücecan süt ve süt ürünleri yanında içecek olarak meyve suyu bulundurulmasını tavsiye ediyor. Yücecan miktarlar konusunda ise şunlar üzerinde duruyor:
“Süt ve süt ürünleri beslenme çantasında mutlaka yer almalıdır. Süt yerine yoğurt ayran da tüketilebilir.. Çocuğunuzun sağlıklı olarak gelişmesi için 3-4 adet ceviz konulabilir. Ayrıca sebze ve meyvelerin mutlaka beslenme çantasında yer alması gerekir. Sandviçin içine domates veya tatlı biber dilimleri eklenebilir. Mevsimine göre küçük bir adet yıkanmış havuç konulabilir. İyi yıkanmış meyvenin beslenme çantasına doğramadan koyulması besin değerini koruyor. Aşırı saflaştırılmış tahıl ürünleri ile saf şeker tüketiminin artması ve diş bakımının yeterli yapılmaması diş çürüklerine neden olabiliyor. Şekerlemeler şekerli içecekler çikolata gofret tatlı bisküviler diğer tatlı yiyeceklerin enerji değeri yüksek. Ayrıca hızla kana karıştıkları için iştahı azaltarak çocuklar için gerekli olan diğer besinleri yeterli miktarda almalarını engelliyor. Bu nedenle böyle besinlerin özellikle yemek saatine yakın tüketilmesi sakıncalı. Bu tür besinlerin tüketim miktarı ve tüketim zamanına dikkat edilmesini öneriyorum. Ayrıca beslenme çantalarında içecek olarak su kutu meyve suları kutu ayran veya kutu sütlerin yer alması daha sağlıklı seçimler.”
1. Süt yoğurt ve peynir tüketimi özellikle kemik ve kas gelişiminde etkili!
Vücudumuz için gerekli olan kalsiyum ve riboflavinin en iyi kaynağı olan süt yoğurt ve peynir grubu çocukların özellikle kemik ve diş sağlığı için büyük önem taşıyor. Protein fosfor ile B2 B12 ve A vitaminince zengin olan bu grup ürünler büyüme ve gelişme dokuların onarımı kemik ile dişlerin gelişimi ile sağlığı sinir ve kasların düzenli çalışması hastalıklara karşı direnç oluşumunda etkin rol alıyor. Çocuklar için günde 3-4 porsiyon tüketilmesi önerilen süt yoğurt ve peynir grubu besinlerine beslenme çantasında mutlaka yer verilmesi gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Yücecan bu tür besinlerin tüketiminin çocuklara bir alışkanlık olarak aşılanmasını öneriyor.
2. Çocuk için günde iki porsiyon et yumurta ya da kuru baklagil tüketimi öneriliyor
Et yumurta ve kuru baklagiller gibi gıdaların bulunduğu besin grubundaki öğelerde diğer besinlere kıyasla daha fazla protein bulunuyor. Yücecan demir çinko fosfor magnezyum ile B vitaminleri ve niasinden zengin olan bu besin grubu tüketiminin büyüme ve gelişme hücre yenilenmesi doku onarımı kan yapımı sinir sindirim sistemi ve deri sağlığı ile hastalıklara karşı direnç için önemli olduğunu vurguluyor. Özellikle hayvansal kaynaklı gıdaların demir açısından zengin olduğuna dikkat çeken Yücecan bu grup ürünlerinin günlük tüketim miktarının çocuklar için 2 porsiyon olduğunun altını çiziyor. Örneğin; sabah kahvaltısında yenilecek bir yumurta yarım porsiyon anlamına geliyor.
3. Meyve ve sebzeler ile sularının tüketimi özellikle güçlü antioksidan sağlamasıyla dikkat çekiyor
Her türlü sebze ve meyve bileşimlerinin önemli kısmının su olduğunu ifade eden Yücecan bu nedenle sebze ve meyvelerin günlük enerji ve protein gereksinmesine katkıda bulunmasının yanı sıra mineraller ve vitaminler bakımından son derece zengin olduğunu vurguluyor. Folat A vitamini ön öğesi olan beta-karoten E C B2 vitaminleri kalsiyum demir magnezyum posa ve güçlü antioksidan etkinlik gösteren bileşenleri içeren meyve ve sebzelerin suyunun da tüketilmesi gerekli vitamin ve minerallerin alımını kolaylaştırıyor. Meyve ve sebze grubundaki besinler ve bunların sularını tüketmenin büyüme ve gelişme hücre yenilenmesi doku onarımı deri ve göz sağlığı diş ve diş eti sağlığı kan yapımı ve hastalıklara karşı direncin oluşumunda etkili olduğuna işaret eden Yücecan günde 5 meyve ya da sebze ya da bunların sularının içilmesini öneriyor.
4. Karbonhidrat yönünden zengin tahıllı besinler çocuğunuzun ihtiyacı olan enerjinin en büyük destekçisi
Buğday pirinç mısır ve bunlardan yapılan un ekmek makarna bulgur ve benzeri besinlerin çocukların beslenmesinde önemli bir yere sahip olması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Sevinç Yücecan bu grup besinlerin önemli kısmının karbonhidrat olduğunu ifade ediyor. Tahılların vücudun temel enerji kaynağı olduğunu belirten Yücecan çocukların özellikle yoğun aktivitelerinde ihtiyaç duydukları enerjiyi sağlıyor. Bu grup; sinir sindirim sistemi ile deri sağlığı ve hastalıklara karşı direnç oluşumunda da önemli rol oynuyor.