Doğal felaketler beklenmedik bir anda oluşur, bu ani oluşum insanlarda tepki uyandırdığını, felaketle karşı karşıya kalan kişinin fiziksel olarak yaralanmasının da, olumsuz psikolojik etki yarattığını söylemek gerekir. Ancak her insan bu tip olaylar karşısında farklı tepkiler gösterir ve tepkilerin şiddeti de farklıdır. Bu çocuklar olaya hemen tepki gösterir, bazılarının tepkisi aylar, hatta yıllar sonra gecikmeli olarak ortaya çıkabilir.




Bebeklerin olayların çok farkında olmamakla birlikte, gündelik yaşamındaki değişimler nedeniyle olaylardan etkilenirler. 0-2 yaş arasındaki bebeklerin gereksinimleri ilgi, sevgi, beslenme ve temizliktir. Bu gereksinimlerin zamanında ve yeterince karşılanması, çocuğun hem fiziki hem de psikolojik gelişimini etkiler. Depremi yaşayan anne-babalar, bunu unutmamalı ve bebeğin temel gereksinimlerini karşılanmasına özen göstermelidirler.




Depremi yaşayan çocukların da , televizyondan izleyenlerin de korku içinde olduğu bir gerçek. Çocukların deprem sonunda vereceği tepkilerin ne olduğunu bilirsek kendimizi ve çocuğumuzu felaketin etkilerinden daha çabuk kurtarabiliriz. Okul öncesi dönem çocukları felakettten aynı yetişkinler gibi etkilenirler. Her şeyini yitirme, bir yere ait olma duygusunun zedelenmiş olması, tehdit altında olma, güvensizlik... Yetişkinlerin yaşadığı korku ve kaygıları yaşarlar. Bu yaş çocuğuna " seni anlıyorum, ben de seninle aynı duyguları yaşıyorum " mesajının verilmesi önemlidir. Ayrıca bu yaştaki çocuklar gelişimlerinin gereği tüm olumsuzluklarda kendilerini suçlu hissederler. Depremden veya yaşanılan kayıplardan kendilerini sorumlu tutabilirler. Dolayısıyla bunun doğan bir olay olduğunu ve nedeninin kendisi olmadığını açıklamanızda önem taşır.




Okul çağındaki çocukların yetişkinlerle ayrıntılı bir şekilde konuşmasına izin verilmesi, duygu ve düşüncelerini anlatmaları için desteklenmesi gerekir. Bu şekilde depremle ilgili kafalarındaki sorular çözüme ulaşır ve korkularıyla baş etmekte çocuğa yardımcı olur. Yaşamlarıyla ilgili belirsizliklerin mümkün olduğu kadar ortadan kaldırılmasına da çaba sarfedilmeli. Depremi sadece televizyonda izleyen çocuklarında etkilenmelerinin büyük bir olasılık olduğunu , dolayısıyla çocuklara ölüm ve acı görüntülerinin izlettirilmemesi gerektiğini özellikle bilmek gerekir.


Çocukların Tepkileri Neler Olabilir?


Aniden oluşan değişiklik ve kayıplara çocukların uyum sağlaması çok güç olur. Sessiz , uysal, uslu, bir çocuk hırçın ve agsresif olabilir. Dışa dönük olan çocuk, utangaç, korkak olabilir. Uyku sorunları, yeme sorunları, alt ıslatma, parmak emme gibi davranışlar gözlenebilir. Kolayca üzülme, ağlama, mızmızlanma görülür. Yetişkinlere olan güvenleri sarsılabilir. Gelecekle ve ailesi ile ilgili endişeler taşır.