Eski düşmanlar NATO ve Rusya, metro ya da stadyum gibi kalabalık alanlarda canlı bombaları tespit edebilecek bir sistem geliştirdiklerini duyurdu. ‘Dünyada ilk’ olduğu belirtilen sistemin finansörleri arasında Türkiye de var

Soğuk Savaş yıllarının düşmanları NATO ve Rusya, ortak bir tehdit için terörle mücadelede “çığır açacak” bir projeye imza attı. NATO ve Rusya, kalabalık alanları hedef alan intihar bombacılarını etkisiz hale getirebilecek bir sistem geliştirdiklerini duyurdu. “Dünyada ilk” olduğu belirtilen sistemin finansörleri arasında Türkiye de yer alıyor.

Maliyeti 4.8 milyon euro
‘Stand-off Detection of Explosives and Suicide Bombers’ (STANDEX) adı verilen sistem ile alışveriş merkezi, metro, stadyum gibi kalabalık yerlerde üzerinde bomba ya da silah taşıyan kişiyi veya kişileri tespit ederek, olası bir saldırının önüne geçilmesi hedefleniyor. Sistemin en önemli özelliği ise, insanlara rahatsızlık vermeden kalabalıkları kitle halinde eş zamanlı olarak tarayabilmesi...
STANDEX’in çalışmalarına ilk defa 2010 yılında başlandığı belirtildi. Sistemin finansmanı ABD, Rusya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Türkiye tarafından sağlandı. Sistemin maliyeti, şimdilik 4.8 milyon euro olarak açıklandı. Teknolojisi ise Hollanda, Fransa, Almanya, İtalya ve Rusya’dan bilim insanları tarafından geliştirildi.

‘Metro saldırıları önlenebilirdi’
Sistemin haziran ayında adı açıklanmayan bir Avrupa başkentindeki metroda başarıyla denendiği belirtildi. İlk açık testin ise Rusya’nın St. Petersburg metrosunda yapılacağı açıklandı. İki yıl içinde de son testlerden geçerek ticarileştirilmesi ve yaygın kullanıma sunulması planlanıyor.
STANDEX’in Proje Direktörü Pierre Charrue, sistemin terörle mücadelede “çığır açacağını” söyledi. Charrue, bu sistemin daha önce hayata geçirilmiş olması durumunda Moskova, Londra, Madrid’deki metrolara düzenlenen saldırıların önüne geçilebileceğini söyledi.

‘Uluslararası hukuka uygun’
Sistemin uluslararası işbirliğinin de güzel bir örneği olduğunu belirten STANDEX’in Rus mühendislerinden Mikhail Korolev de “Artık terör sadece bir ülkenin sorunu değil. Tüm dünyanın ortak bir çaba ile sona erdirmesi gereken bir problem. Bu nedenle de herkes yani tüm hükümetler birlik içinde elinden geleni yapmalı” şeklinde konuştu.
NATO, sistemin uluslararası güvenlik hukukuna da uygun olarak geliştirildiğini açıkladı. ABD merkezli danışmanlık firması Homeland Security Market Research şirketine göre, bomba tespit etme sistemlerine olan talep, 2014 yılına gelindiğinde beş yıl öncesine göre altı kat artacak. Şirket, 2014’te 1.5 milyar dolarlık bir pazarın oluşmasının beklendiğini belirtiyor.

 

Sistem molekül yapısını tarıyor
STANDEX sistemi bir dizi sensör ve mikrodalga tarama teknolojisini kullanıyor. Bu teknoloji, molekül yapılarındaki anormallikleri tespit ediyor. Daha önce İsrail ve ABD’nin bu tarz bir sistem üzerinde çalıştığı ancak tamamlayamadığı belirtiliyor. Bomba tespit etmeye yönelik kızılötesi ışınların, termal kameraların kullanıldığı farklı teknolojiler bulunuyor. Ancak STANDEX’in kitlesel tespit yapan ve molekülleri tarayan ilk sistem olduğu belirtiliyor.