 |
|
|
Bugüne kadar, sayıları 60'ı aşan 'Casanova' filmi yapıldı; şu günlerde de, yeni bir 'Casanova' vizyona girdi... Bu filmlerin her biri çok farklıydı; ama hepsinin esin kaynağı, tek bir insandı: Giacomo Casanova... Peki, kimdi bu 'Casanova' dedikleri?..
Adını 'hovarda' sözcüğüyle eşanlamlı kılan Casanova kimdi? Nasıl oluyor da doğumundan nerdeyse üç yüzyıl sonra, hâlâ filmlere konu olabiliyor? Çapkınlıkları, maceraperestliği, üçkâğıtçılığı, kumarbazlığıyla ünlenmiş olsa da, onu günümüze taşıyan bu özellikleri değil…
"Söz uçar yazı kalır." Hayatının son yıllarını geçirdiği Dux Şatosu kitaplığında kaleme aldığı tam 12 ciltlik anıları olmasa, acaba Casanova bugüne kadar, ününü böylesine korur muydu?..
Casanova 2 Nisan 1725'te Venedik'te dünyaya gelir. Tiyatrocu olan babası bir oyunda oynamak üzere annesiyle birlikte Londra'ya gittiğinde, o bir yaşındadır; sonradan kendisi de tiyatrocu olacak olan anne onu anneanneye teslim eder.
Çocukluğu çok sevdiği bu anneannenin yanında geçer. Dokuz yaşında Padova'ya gönderilir, ilk eğitmeni rahip Gozzi'dir, sonra San Cyprianus İlahiyat Okulu'na devam eder. Bir Venedik kilisesinde din adamı olarak ilk vaazını verdiğinde, on altı yaşındadır. Ancak kilisede kariyer yapmaya uygun bir kişiliği yoktur. İlahiyat Okulu'ndan kovulunca, bir süre Romalı bir kardinalin hizmetinde çalışır…
İyi bir eğitim alır Casanova… Bütün uçarılıklarına karşın, keskin zekâsıyla Latince, Yunanca, Fransızca, İbranice ve biraz da İspanyolca ile İngilizce öğrenecek, matematikte ve felsefede yetkinleşecektir.
Anılarında, Padova Üniversitesi'nde 18 yaşında hukuk doktorası yaptığını ileri sürer… Kimya, tıp, tarih, edebiyat alanında bilgilidir. Astroloji, simya gibi daha kârlı olabilecek gizbilim uğraşlarında da kendini geliştirir. Kibar beylere yaraşır biçimde dans, eskrim ve binicilikte ustalaşır…
20 yaşındayken de Casanova asker olmaya karar verir. Korfu Adası'ndaki karargâha, oradan da özel bir heyette görevli olarak İstanbul'a gönderilir. Ne var ki, askerlikte de umduğunu bulamaz ve Venedik'e geri döner.
Geçimini sağlamak için, bir yıl boyunca San Samuele Tiyatrosu'nun orkestrasında keman çalar…
Günün birinde Casanova, bir tesadüf eseri, kriz geçirmekte olan yaşlı senatör Bragadin'in yardımına koşar, senatörün çevresindekileri etkileyerek hekimi hastanın yanından uzaklaştırır ve ona kendi yaptığı ilaçları uygular.
Gizbilim meraklısı senatör sağlığına kavuşunca, Casanova'yı yanına alır; Casanova bu konuda derin bilgi sahibi olduğuna, özellikle de sayıların sırrına vakıf olduğuna senatörü inandırmıştır.
Kendisine sarayda bir oda verilir, adeta aileden biridir… Senatör eğitimini tamamlaması için ve muhtemelen aynı zamanda da kimi yaramazlıklarından ötürü başı ağrımasın diye, onu Paris'e gönderir.
Yolculuk sırasında, 1750'de, Lyon'da masonlara katılır Casanova; bu katılımın ardında felsefî bir kaygıdan çok, insanlarla ilişki kurma kaygısı yatmaktadır. Paris'ten sonra Dresden, Prag ve Viyana'da da kalır. 1754'te Venedik'e döndüğünde, hayatının en ilginç serüvenlerinden birini yaşar. Sevgili olduklarını öğrenince babası tarafından yatılı öğrenci olarak manastıra kapatılan bir genç kız, aynı manastırdan bir rahibe ve Fransa'nın Venedik elçisi Bernis arasında yaşanan dörtlü garip bir ilişkidir söz konusu olan…
Otuz yaşına geldiğinde tüm hayatını etkileyecek bir olay başına gelir. 26 Temmuz 1755'te tutuklanır. Ne mahkemeye çıkartılır, ne de tutuklanma sebebi kendisine bildirilir, o zamanlar Venedik'te yaygın bir uygulamadır bu. 'Anılar'ında çeşitli nedenler sayar tutuklanma sebebi olabilecek… Masondur ve masonluk Venedik'te yasaktır; sık sık yabancı diplomatlarla görüşmesi şüphe yaratmış olabilir; büyücülükle ilgili kitapları vardır ve adı büyücüye çıkmıştır; din karşıtı sözler söylediği için suçlanıyor olabilir ya da senatör Bragadin'le olan yakınlığından yararlanarak, Senato görüşmeler hakkında edindiği gizli bilgileri para karşılığı başkalarına ifşa etmiş olabileceğinden şüphelenilmiştir…
Gerçek, Casanova'nın ölümünden çok sonra, resmî kayıtlar incelenirken ortaya çıkar: "Kutsal dini alenen tahkir etmek"le suçlanmıştır…
31 Ekim 1956'da kusursuz bir plan uygulayarak kendisi gibi tutuklu bir keşişin de işbirliğiyle Dükalık Sarayı'ndaki hapishaneden kaçar. Bu tarihten, tekrar Venedik'e dönmesine izin verilen 1774 yılına dek, Avrupa'nın tüm başkentlerinde, önüne çıkan fırsatları değerlendirerek çok değişik alanlarda at oynatır Casanova.
Önce Paris'e gider, orada eski Venedik elçisi yeni Dışişleri Bakanı Bernis sayesinde maliyeci birkaç yüksek devlet görevlisiyle tanışır. Askerî okul inşaatına nasıl finansman bulacaklarını tartışırken birinin ağzından çıkan "lotarya" sözcüğünün üzerine atlayan Casanova, hiç aklında olmadığı halde, "Ben de şimdi tam onu düşünüyordum" diyerek anında öyle ikna edici, öyle coşkulu konuşmalar yapar ki, kendisini lotarya yöneticisi tayin ederler.
Lotarya işi ona para ve ün getirir.
Yine Bernis'nin tavsiyesiyle özel görevle Dunkerque'e gönderilir; görevi, kralın emriyle inşa edilen gemilerin neden diğer gemilerden altı misli daha pahalıya mal olduğunu araştırmaktır.
Daha sonra, değer kaybına uğramış kraliyet tahvilleri ile ilgili olarak görevli gittiği Hollanda'dan, yürüttüğü pazarlıklarda edindiği komisyonlarla milyoner olarak Paris'e döner. Paris'te sürdürdüğü debdebeli yaşam ile soylular arasında kendisine önemli bir yer edinir.
1760'da Paris'ten ayrılır. Kendisi, yine özel görevle Hollanda'ya gittiğini ve niyetinin Paris'e dönüp ikinci ailesi Balletti'lerin kızıyla evlenmek olduğunu, ancak genç kızdan başkasıyla evleneceğine dair mektup alınca dönmekten vazgeçtiğini yazsa da, söylenti Casanova'nın evrak sahteciliği gibi bir nedenden ötürü adlî takibe uğradığı için Paris'ten kaçtığı yönündedir.
Almanya'ya gider, İsviçre'de dolaşır. O dönemde sadece keyfi için seyahat ettiğini, çok parası olduğunu yazar. Ancak birtakım olgular onun Fransız Dışişleri namına çalıştığını düşündürür; örneğin sonradan edindiği Seingalt Şövalyesi unvanının bir fantezi olmaktan çok, Casanova'nın kullandığı bir kod adı olma ihtimali yüksektir…
Bu arada İsviçre'de Voltaire'le tanışır. Derken bir süre Londra'da kalır. 1764'te Berlin'de II. Friedrich'in önerdiği bir görevle Riga, Petersburg ve Varşova'ya gider… Çariçe Katherina'nın huzuruna çıktığında kendini takvim reformu üzerine çalışan astronomi bilgini olarak tanıtır.
Kurland'da dük namına maden ocaklarını teftiş eder. Madrid'de, Barselona'da iş kovalar. Esas arzusu, Venedik'e dönebilmektir. Artık 'kardinal' rütbesine yükselmiş bulunan Bernis ile buluştuğu Roma'da kısa bir süre kaldıktan sonra, Venedik sınırının iki adım ötesindeki Trieste'ye yerleşir; böylece Venedik makamlarının onu daha yakından izleme imkânı olacaktır.
Beklediği af ancak bir yıl sonra gelir. 1774'te nihayet doğduğu kente geri döner. Hayatında yeni bir sayfa açılır. Ama ne yazık ki, bu bölümü kâğıda dökmeye ömrü vefa etmez… Bu dönemde kendisini bir zamanlar mahkûm eden Venedik engizisyoncuları hesabına casusluk yaptığı söylenir.
Viyana'da tanıştığı kont von Waldstein 1785'te onu Bavyera'daki Dux Şatosu'nda kitaplık görevlisi olarak istihdam eder. Casanova hayatının son yıllarını bu şatoda geçirir. Goethe, Schiller ve genç Beethoven'i burada konuk eder. Aydınlanma, tanrıtanımazlık ve genç kadınların eğitimi üzerine incelemeler, felsefî denemeler, matematik kitapları, piyesler kaleme alır. Icosameron ("Ya Da Yerküremiz İçinde Protocosmos'un Yerli Sakinleri Megamicre'ler Arasında 81 Yıl Geçiren Edouard ile Elisabeth'in Öyküsü") adında, bilimkurgunun ilk habercisi sayılabilecek bir roman yazar.
En önemlisi, 12 ciltlik otobiyografisini burada kaleme alır. Kimi serüvenleri abartılı bulunsa da, kimilerinin hayal ürünü olabileceği düşünülse de, şurası bir gerçektir ki, Casanova yazdıklarıyla kendini efsaneleştirmekle kalmamış, kendinden sonraki kuşaklara 18. Yüzyıl Avrupa başkentleriyle, 'Aydınlanma Çağı'nın Avrupa'sındaki yaşamla ilgili canlı tasvirler sunmuştur.
Tiyatrocu bir anne babanın çocuğu olarak dünyaya gelen Casanova, aile mesleğini hayat sahnesinde sürdürmüş, dillere destan maceralarıyla, usta bir 'oyuncu' olarak yaşadığı bu dünyadan, 1798 yılında göçmüştür…
|
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::| $ Eğitim & Öğretim $ |::. > Ödev Arşivi > Tarih (Moderatör: WeBCaNaVaRi)
Konu: Büyük Çapkın Casanova =)
Yazdır
Gelişmiş Arama
Mayıs 14, 2012, 10:22:29 ÖS