Genellikle yaşlılarda rastlanan bu vakayı hafife almayın…

Primeri bilinmeyen metastatik kanser tanımı; tüm tetkiklere, idrarda ve büyük abdestte gizli kan araştırması ve metastatik odaklardan yapılan biyopsilerin defalarca incelenmesine rağmen, çıktığı odağın ortaya çıkmadığı kanserler için kullanılır. Bilinmeyen metastatik kanser vakası sıklığı, yüzde 3 ila 10 arasında değişmektedir. Genellikle yaşlılarda daha çok rastlanmakla beraber gençleri de bu grubun dışında tutmamak gerekir. Bu hastaların otopsilerinden sonra bile yüzde 15-25′ inde çıkış noktası saptanamamaktadır.

ÖZEL BİR DURUMDUR

Primeri bilinmeyen metastatik kanserlerde, odağa ait bir bulgu çıkmaz. Yaygın metastaz gelişmesi ve hastaların metastazlara ait klinik belirti ve bulgulara başvurması; bu grubu kendine has özel bir duruma getirmiştir. Hastaların yüzde 90′ı metastaz odakla ilgilidir.

Hastaların ilk başvuruda genellikle en belirgin belirti veren bölgeler; lenf bezleri, akciğer, kemik, karaciğer ve beyindir. Bu tip hastalarda görülen semptomlar, iştahsızlık, kilo kaybı, halsizlik, yorgunluk, sık sık grip olmak ve ateş yükselmesidir.

HALSİZLİK GÖZLENİYOR
Metastaz lenflerde ise o bölgede ağrı, lenf bezlerinde şişkinlik, kol ve bacaklarda ödem, kemiklerde ağrı ve

kırıklarla hastalık ortaya çıkabilir. Akciğerde lezyon varsa; kanser nefes darlığı ile kendini gösterir.
Sıçrama, karaciğerde ise hastalığın sarılıkla karşımıza çıkması şaşırtıcı olmaz. Sarılık, kaşıntı ve halsizlik, bu bulguların içindedir. Eğer kanser karın zarını tuttuysa; karında sıvı toplanması, bel ağrısı, halsizlik gözlenir.

Beyinde metastaz oluştuğu hallerde ise çift görme, kusma, kol, bacak ve ayaklarda kuvvet azalmasının yanı sıra bilinç kaybı ortaya çıkabilir. İstatistiklere göre; bazı durumlarda hastalığın gelişmesi sırasında primer tümöre ulaşma imkanı doğabilir.

KİLO KAYBINI ÖNLEMEK İÇİN ‘GARUS İKSİRİ’ ÇOK İŞE YARAR
Hastada kilo kaybı varsa onu eski kilosuna getirmek için kortizon ve bazı hormon takviyeleri verilebilir. Sıvı alamayan hastaya serum ile destek sağlanıp ağızdan protein karbonhidrat ihtiva eden gıdalar verilmelidir.

BUHARDA KUŞKONMAZ

Havuç, domates, ananas, portakal, böğürtlen ve nar suyu; kanser hastalarının kilo alımını hızlandırmada etkin rol oynamaktadır. Ayrıca ev yoğurdu, çökelek, peynir altı suyu verilmelidir. Pırasa, elma kabuğu ve soğan da içeriklerindeki quarcetin nedeniyle tüketilmelidir.
Hocalarımızın tavsiye ettiği ‘garus iksiri’ de kilo alımında etkilidir. Şaraba karıştırılan tarçın, sarısabır, Hindistan cevizi, safran, mürrisafi; 10-15 gün bekletildikten sonra günde 2-4 çorba kaşığı içirilebilir.
Bağırsak, mide ve pankreas metastazı şüphesi olan hastaya; kuşkonmaz, maydanoz ve kereviz suyu içirilmelidir. Kuşkonmazın buharda pişirilmiş hali de verilebilir. Protein olarak da haftada bir kez kırmızı et veya balık tüketmesi önerilir.

KAYNAĞI DETAYLI ARANMALI
Hastalarda, iğne biyopsisinden ziyade cerrahi biyopsi tercih edilmesi, primer tümörün saptanmasında büyük rol oynar. Ümmino kimyasal incelemelerde sitokeratin, vimentin, dezmin, kromogramin gibi maddelerin araştırılması; özellikle karsinom, lenfoma, melanom, sarkom, nöroendokrin tümörlerde yardımcı olabilir.
Kemik metastazı olan erkeklerde PSA tetkiki özellikle prostat kanseri için yapılmalıdır. Karın zarı karsinomasında ise CA12.5, yumurtalık kanseri için araştırma amacıdır.
Elektron mikroskobu da değerlendirmede söz sahibi olabilir. Mamografiye rutin olarak bakılmalı; baş ve boyun muayenesi de gözden uzak tutulmamalıdır. Özellikle nazofarenks (geniz) muayenesi önemlidir. Herhangi bir üst lenf bezi metastazında, bronkoskopi yapılması da gereklidir.
Kasık lenf bezindeki metastazlarda; kadınlarda vulva, vajel ve serviks muayenesi yapılmalıdır. Erkeklerde ise penisin muayenesi oldukça önemlidir ama anal bölgeye de bakmak gereklidir.

KOLON KANSERİNE KARŞI ZEYTİNYAĞI
Greyfurt dışındaki turunçgiller, kabuklarıyla beraber çekilip içine kara üzüm pekmezi ve çiçek balı katılarak hastaya yedirilmelidir.
Kırmızı portakalda bulunan aztaxanthin maddesinin, pek çok tümörde faydalı olduğu saptanmıştır. Akciğer kökenli kanser hastalarının beslenme programına özellikle karaturp eklenmelidir.
Laboratuvar çalışmalarında ise zeytinyağının, özellikle kolon kanseri hücrelerin ölümünü artırdığı görülmüştür. Yeşil çay, günde iki kere tüketilmelidir.