Bilgisayar Montajı 8

Hafızayı kurun:

Şimdi hafıza modüllerinizi kurmalısınız. Ana kartınız için doğru tip hafızaya sahip olduğunuzdan emin olun, fakat buna zaten satın alırken dikkat etmiş olmalısınız.
Eski makinelerde, izleyecek birkaç kurulum prosedürü vardır. Ana kart üzerindeki hafıza bankalarının dolu olduğundan emin olun. Hafıza bankaları, kılavuzunuzda anlatılmıştır. Bir Pentium sistemde, 72 pin’lik SIMM’ler çiftler halinde takılabilir. DIMM’ler ise tek takılabilirler. 486 sınıfı makinelerde, 72 pin’lik SIMM’ler tek takılabilirler, fakat 30 pin’lik SIMM’ler dörderli gruplar halinde takılmalıdır.

Birçok sistem 168 pin’lik SDRAM veya DDR-DRAM gibi daha yeni hafıza biçimlerini kullanıyor(resim 55). Bu sistemlerde, hafıza her türlü kombinasyonda veya tek başına takılabilir.Yani, modern teknoloji kullanmanız dolayısıyla bu iyi bir haber. Bu kılavuzu kullanan birçok insanın hafıza bankalarıyla uğraşmayacak kadar yeni donanıma sahip olduğunu varsayıyorum.

Şimdi kuruluma geçelim:

1. Hangi yuvaları kullanacağınıza karar verin ve hafızayı bu yuva üzerinde hizalayın. Modül, doğru şekilde oturacak biçimde tasarlanmıştır. Hafıza yuvasındaki küçük çentiği bulun ve modülü, çentiği modüldeki boşluğa gelecek şekilde hizalayın. Oldukça kolay bir işlem.

2. Modülü yerleştirin. SIMM’leri (30 pin veya 72 pin) 45 derecelik bir açıyla itmeniz gerekmektedir. DIMM’ler ise (SIMM’den yeni her türlü tip) dik otururlar.

3. Modülü yerine sabitleyin. Doğal olarak, SIMM’ler ana kartta 45 derecelik açıyla durmayacaklar. Dikey pozisyona doğru döndürün. Bu birazcık güç gerektirebilir, fakat fazla zorlamayın. Eğer çok sertse, büyük ihtimalle ters takılmıştır. Dikey olduğunda, küçük plastik veya metal klipslerin SIMM’i yerine sabitleyecek şekilde kapandığını göreceksiniz. DIMM’lerde yapmanız gereken tek şey DIMM’in iki ucundaki kaldıraçları kapatmak.

Eğer kapanmıyorlarsa, DIMM yuvaya tamamen oturmamış demektir. Birçok durumda siz DIMM’i yuvaya ittiğinizde kaldıraçlar otomatik olarak kapanacaktır(resim 56).

İşlem tamam. Şimdi bu adımları bütün hafıza modülleriniz için uygulayın. Hepsini bitirdiğinizde,

yaptıklarınızı iki kere kontrol edin.

Ana kartı Kurun:
Şimdi ana kartı kasaya monte etmeniz gerekiyor. Eğer bu kılavuzu izliyorsanız; CPU, fan ve hafıza ana karta kurulu olmalı. Yani bu tümden kurulumu bir seferde kasaya monte edeceksiniz.

1. Kasa çalışma için düzgün konuma getirildiğinde, ana karttaki delikleri ve kasadaki veya ana kart monte plakasındaki delikleri bulun(resim 57). Ana kartı plakanın tam üstünde tutarak hangi deliğin hangi deliğe denk geleceğini bulmak isteyebilirsiniz. Bunu yapabilmek için güç kabloları gibi kasadaki bazı öğeleri dışarı çıkarmanız gerekebilir. Fakat, buradaki önemli nokta, ana karttaki birçok delikten hangilerinin sizin ana kartınızla kullanılacak olması. Bütün ana kartların farklı yerlerde monte delikleri bulunmaktadır.

Şimdi resimde gösterilen distanslarınızı (Spacer) alın ve kasadaki veya monte plakasındaki uygun deliklere vidalayın(resim 58). Levhaları, 3/16” tornavida veya elle sıkıştırabilirsiniz. Bazı kasalarda yerlerine oturan küçük distans (spacer) ‘lar bulunur. Bunları monte plakasının arka tarafından itersiniz ve onlar yerlerine otururlar.

3. Kasadaki oldukça uzun deliklerin üzerine gelen ana kart delikleri için, ana karta bir plastik standofflar takın. Standofflar ana karttan çıkacak ve onları yerinde tutmak için genişleyecek. Standoffun diğer ucundaki küçük disk daha sonra uzun deliklere girmesi için kullanılacak. Eğer kasanızda uzun delikler yoksa, bu adımı önemsemeyin. Birçok kasa ana kartı tutmak için sadece metal distans (spacer) vidalarını kullanıyor. Yani hiç önemli değil.

4. Şimdi ana kartı kasaya doğru kaydırın. Distans (spacer) ‘lar üzerine oturduğundan ve bütün distans (spacer) ‘ların da ana kartta mevcut bir delikle hizalandığından emin olun. Eğer taktığınız standofflar varsa, onların da uzun deliklerin geniş uçlarına oturduğuna emin olun. Sonrasında dar parçanın üzerine doğru kaydırın, böylece standoffları kilitleyin. Standofflar kilitlendiğinde, bütün distans (spacer) ‘lar hizalı olmalı. Eğer çıkartılabilir ana kart monte plakası olan bir kasanız varsa, ana kartı sadece plaka üzerinde daha önceden takılı olan distans (spacer) vidaları üzerine oturtun ve hepsinin ana karttaki deliklerle hizalı olduğundan emin olun. Bunu yaptığınızda, I/O bağlantıların (paralel, klavye ve fare portları) arkaya doğru baktığından ve kasanın arka tarafındaki deliklere tam olarak hizalı olduğundan da emin olun. Bazı kasaların bu arka kısmında zayıf ve çıkartılabilir bir plaka bulunur. Ana kartın ilgili parçalarını dışarı çıkartacak şekilde bu delikleri o plakada açabilirsiniz. Diğer kasalar bu arka kısmı kasanın bir parçası olarak tutarlar ve deliklerin metal kapaklarını çıkartabilmek için düz uçlu bir tornavida kullanmanız gerekir. Bu adım da bittiğinde, ana kartınız kasada oturuyor, vida delikleri distans (spacer) ‘la hizalı ve I/O bağlantılar kasanın arkasından çıkıyor olmalıdır.

5. Ana kartı sıkıştırmak için kullanacağınız vidaları alın(resim 59). Eğer vidaların başı çok genişse ve ana karttaki devreyle temas edebileceğini düşünüyorsanız, her deliğin üstüne plastik bir conta koyun. Büyük ihtimalle bir vida aracılığıyla topraklandığı için açılmayan ATX ana kartlara rastlamıştım.
6.Ana kartı sıkıştırın. Vidaları ve gerekiyorsa contaları her bir distans (spacer) ‘a takın. Önce elle sıkıştırın, daha sonra tornavida kullanın. Çok fazla sıkıştırmadığınızdan emin olun. Ana kartı kırmak istemezsiniz. Ana kartın kasa içinde hareket etmeyeceği kadar sıkıştırmak yeterlidir.

7. Ana kartı çıkartılabilir bir monte plakası üzerine takıyorsanız, plakayı da kasaya geri takın. Bazı durumlarda, plaka yandan takılıyor olabilir. Bu tiplerde, plakanın alt ucunu kasanın alt tarafındaki bir ray üzerine oturtup yukarı doğru çevirmeniz gerekir. Plakanın üst tarafı kasayla temas ettiğinde vidalamanız gerekebilir veya yaylı bir sistem onu sıkıştıracaktır. Diğer kasalarda, plaka arkadan takılıyor olabilir. Bu plakalar daha sonra ana kartı çıkarmak istediğinizde kolayca çıkartılabilir.

8. Yaptıklarınızı iki kere kontrol edin. Ana kartın arka tarafının kasanın veya monte plakasının hiçbir yerine temas etmediğinden emin olun. Yuvaların ve bağlantıların kasanın arkasındaki deliklerle tam hizalı olduğundan emin olun. Ana kartın sıkıca durduğundan da emin olun. Ana kartın herhangi bir noktasından ittirdiğinizde hareket etmiyor olmalı.

Ana kartın Kasayla Bağlantılarını Yapın:

Bu adımda, ana kartı güç kaynağına ve diğer kasa bağlantılarına bağlayacaksınız.

NOT: Eğer çıkartılmış bir ana kart monte plakası üzerinde çalışıyorsanız, aşağıdaki bağlantıları yapabilmek için plakayı kasaya geri takmanız gerekmektedir.

1.Ana karta güç kablosunu bağlayın. Bir ATX ana kartta, güç bağlantısı tek bir 20 tellik bağlantıdan ibarettir. Doğru kurulum için de işaretlenmiştir. Sadece takmanız yeterlidir(resim 60) .

2. CPU fanına güç bağlayın. Birçok CPU fanı bir adet güç kaynağı kablosuna bağlanırlar. Ayrıca genellikle bir sürücüye bu kabloyu boş bırakabilmek için bir ara kablo görevi de görürler. Diğerleri ise ana karta bağlanan 3 pin’li küçük bir kabloya sahiptir. Bu tipleri sadece ana karta bağlamanız yeterlidir. Bağlantı genellikle CPU_FAN 1 veya benzeri bir şekilde isimlendirilir(resim 61).

3. Kasa bağlantılarını inceleyin. Ana karttaki kasa bağlantılarını ve bunların kasadaki karşılığı olan kabloları inceleyin. Bağlantılar genellikle ana kartın aşağı kısımlarına doğru yer alan büyükçe bir pin bloğu şeklindedir. Bazı ana kartlar pin’leri isimlendirir, fakat en iyisi bunun için kullanım kılavuzuna bakmaktır. Çünkü bazen hangi ismin hangi pin’e ait olduğunu ana kart üzerinden anlamak güç olabilir. Eğer iyi bir kasanız varsa, her kablonun hangi özellik için var olduğunu üzerlerindeki isimlerden anlayabilirsiniz. Eğer kablolarda isim yoksa, kabloyu diğer ucuna kadar izleyip hangi özellik için orada olduğunu kendiniz anlamalısınız. Bağlarken, 1. pin’ler için kılavuza bakın ve her kablonun doğru şekilde bağlandığına emin olun. Eğer bir özelliğin çalışmadığını fark ederseniz, kabloyu ters çevirmeniz gerektiğini de unutmayın. Aşağıdaki adımlar her kabloyu ayrı ayrı anlatmaktadır:

4. Turbo düğmesini bağlayın. Eğer kasanızın böyle bir düğmesi varsa. Yoksa, kabloyu katlayıp bir yerlere sıkıştırabilirsiniz.

5. Güç düğmesini bağlayın. Sadece ATX form biçiminde. ATX makinelerde, güç düğmesi, güç kaynağı yerine direk olarak ana karta takılır(resim 62). Kullanım kılavuzunuza bakın. Bağlantı genellikle PWR_SW veya PWR şeklinde isimlendirilmiştir. Bunu yanlış yapmanız sisteminizin açılmamasına yol açar.

6.Reset düğmesini bağlayın. Her türlü takılabilir, sadece doğru pin’e taktığınızdan emin olun. Pin’ler RST veya RESET şeklinde isimlendirilmiş olabilir, ama en iyisi siz yine kullanım kılavuzuna bakın.

7. Güç LED’i / Tuş Kilidi düğmesini bağlayın. Bazı sistem kasaları bu iki aygıtı 5 pin’li tek bir fişle hallediyor. Fakat eğer kasanızın bir tuş kilidi yoksa, tek başına da olabilir. Ana kart büyük ihtimalle ilgili şekilde isimlendirilmiştir. Sadece fişi yerine takın. Eğer sisteminizin ikisi için ayrı yerleri varsa, ayrı ayrı takın.

8.Turbo LED’i takın. Turbo düğmesi gibi, bu da eskilerden kalma bir şey. İstiyorsanız bağlayabilirsiniz, fakat birçok ana kart bu ışığı sadece sürekli yanık tutacak ve başka bir şey yapmayacaktır. İstiyorsanız, bu adımı atlayabilirsiniz. Bazıları bu kabloyu SCSI adaptörü gibi başka bir yere bağlıyor ve bu LED’i SCSI sürücü aktivitesi olarak kullanıyor.

9. Sabit disk aktivite LED’ini takın. Bazıları 2 pin’li bir fiş olarak gelir. Bazıları da 4 pin’li olarak gelir, ama sadece 2 pin çalışır(resim 64). Kılavuzunuza bakın veya çalışana kadar deneyin. Genellikle HDD, HDD_LED veya benzeri bir şekilde isimlendirilir. Eğer yanlış takıldıysa, ışık ya hiç yanmaz ya da hep yanık kalır.

10. PC hoparlörünü bağlayın. Birçok kasada bu 4 telli bir kablodur(resim 65). Ana karttaki 4 pin’li yere takın. Bazı diğer kasalarda ise 2 adet 1 telli kablo bulunur. Bu durumda, bu kabloları 1. ve 4. pin’lere takın. Neden böyle bir şey yaptıklarını hiçbir zaman anlayamamışımdır.

11. Yaptıklarınızı iki kere kontrol edin. Her zaman olduğu gibi.

Sabit Diski ve CD-ROM’u Ayarlayın:

Bu sürücüleri kasaya takmadan önce ayarlamak çok daha kolaydır. Önce takarsanız, jumperları ayarlamak için ihtiyaç duyulan alan size sorun yaratabilir.

Bu adıma geçmeden önce, sisteminizde hangi sürücülerden kaç tane olacağına karar vermelisiniz. Daha sonra onları hep beraber çalıştırabilmek için hangi şekilde ayarlayacağınıza karar vermeniz gerekiyor. Aşağıda bu konuda size yardımcı olabilecek birkaç ipucu var

Ana kartınızın iki IDE kanalı bulunur ve her birisi iki aygıt destekler. Yani, örneğin eğer iki sabit disk kullanıyorsanız, en iyisi birisini “master”, birisini de “slave” yapmaktır(resim 68). Ana sabit diskinizi (işletim sisteminizin olduğu) “master”, diğerini de “slave” yapın. Eğer sadece bir sabit diskiniz varsa, onu “master” veya bazı sürücülerde IDE veri yolundaki tek sürücü olduğunu belirtmek için “single” ya da “cable select” yapın. Aynı prosedür CD sürücülerinizi, teyp yedekleme aygıtlarınızı veya ekstra sabit disklerinizi takacağınız ikincil IDE kanalınız için de geçerlidir.

Bu sürücüleri ayarlamak oldukça kolaydır. Genellikle jumper ayarları sürücünün üstünde anlatılmaktadır.

CD sürücülerde ayarlar jumper pin’lerinin hemen üstünde bulunur. Sabit disklerde, bu bilgi sabit diskin üst kısmında yazılıdır. Eğer yazılı değilse, kullanım kılavuzuna veya Internet’e bakmayı deneyin. Kullanım kılavuzları ayrıca bazı Maxtor sabit disklerdeki sınırlandırıcı jumper gibi özel jumper ayarlarını da anlatacaktır.

Genel olarak, sabit diskleri CD sürücülerden ayrı bir kanalda tutun. Eğer ikinci bir sabit diskiniz varsa, onu IDE 1’de “slave” olarak atayın. Benzer şekilde, CD-RW gibi ikinci bir CD sürücünüz veya bir DVD sürücünüz varsa, onu da IDE 2’de “slave” olarak atayın. Bir CD-RW veya bir DVD sürücüyü, biraz daha yavaş bir CD-ROM sürücüsü olarak kullanabileceğinizi de unutmayın.

Eğer bir sürücüde jumper takmak gerekmiyorsa, en iyisi jumperı herhangi bir pin üzerine asmaktır. Bu jumpersız olmakla aynıdır, ama ileride kullanmak istediğinizde jumperın orada olduğundan emin olmanızı sağlar.