Bilgisayar Montajı 6

Fakat zamanla üreticiler bu üçlü güç girişi tipinden de vazgeçip standart 20Pin ATX güç konnektörü(resim 20) yanında bir sonraki sayfadaki resim 21 de gördüğünüz 4pin’li harici ATX +12V konnektörünü Pentium 4 ve yeni nesil AMD işlemci kullanan anakartlarda kullanmaya başladılar. Yani alacağınız kasanın güç kaynağı en azından resimdeki ATX +12V konnektörüne sahip olmalıdır diyebiliriz. ATX AUX konnektörü ise sağladığı +3.3V ve +5V’la şu an birden çok işlemci kullanan bazı anakartlar ve birçok server anakartında ihtiyaç duyulan bir konnektör. Ancak standart seri anakartlarda artık böyle bir konnektöe ihtiyaç yoktur. ATX +12V konnektörü ise bazı güç kaynaklarında olmamakla birlikte sadece bölüm sonundaki grafikte göreceğiniz gibi sadece +12V’a ihtiyaç duymaktadır. Bu yüzden bazı anakart üreticileri standart aygıtlar için kullanılan güç konnektörlerinden +12V ihtiyacını karşılayan bir çevirici kabloyu da paketlerine dahil etmektedirler, ancak yine de standardında bu konnektöre sahip bir güç kaynağı her zaman tercih edilmelidir.

Aşağıdaki şemadan standart bir ATX güç kaynağında bulunan tüm konnektörlerin karşılıklarını bulabilirsiniz. Bu şemadan belki de güç kaynağınızın herhangi bir anakarta bağlı değilken nasıl çalıştırılabileceği gibi bazı özel durumlara çözüm getirmek ya da güç kaynağınızı test etmek için faydalanabilirsiniz. (Örneğin; Ana güç konnektöründe herhangi bir siyah kablo ile yeşil kabloyu(14numara) kısa devre yaparsanız güç kaynağınız açılacaktır.)

belli başlı güç kaynağı üreticilerinin açıklamalarına göre 300-350W arası bir güç kaynağının toleranslar dahilindeki ihtiyaçlara cevap verecek kalitede olanlarının maliyeti 25$ civarındadır. Hele ki güç kaynağı 350-400W aralığında bir güç sağlayabiliyorsa fiyat bunun da çok üzerine çıkabilmektedir. Eğer kasanın kendisi, Türkiye’ye gelmesi için gerekli yol ve ithalat masraflarını da düşünürseniz, Türkiye’de 25$’a satılan bir kasanın gerçekten 300W çıkış verebildiğini düşünmek çok iyimser olur.

ATX standartları içerisinde soğutma ile ilgili önlemler alınmaya çalışılsa da günümüz sistemlerinde en ciddi problem sıcak havanın bilgisayardan uzaklaştırılması yönündedir. Standart soğutma mantığı aşağıdaki şemada gördüğünüz gibi ısı kaynağı üzerinde maksimum yüzeye sahip, ısı iletkenliği yüksek bir metal plaka ve bu plakanın emdiği ısıyı plakadan uzaklaştırmaya yarayan bir fan ile çalışır.

Günümüzde bilgisayarlarda işlemci, ekran kartı ve çipsetler kendi heatsink’leri (ısıyı dağıtmak için kullanılan metal plakalar) ve kendi aktif soğutma sistemlerine sahiplerdir. Ancak üretilen ısı bu parçalar üzerinden uzaklaştırılsa da tam bir kapalı kutu olan bilgisayar kasası içerisinde hap solur. Geleneksel dizaynlarda bu ısının tek çıkışı ATX gün kaynağının üzerindeki sistem içindeki sıcak havayı emen ve aynı zamanda güç kaynağının soğumasına yardımcı olan fandır.

Ancak standart bir bilgisayarda sadece işlemci, ekran kartı ve çipset üçlüsü ısı kaynağı değildirler. Resim 23’te gördüğünüz gibi sistem içindeki tüm aygıtlar belirli oranlarda güç tüketirler ve doğal olarak bu çekilen elektriksel gücün bir miktarı da kullanıldığı yere göre belirli oranlarda ısıya dönüşür.

Resim 23’deki değerler standart donanımlar ile ortalama güç tüketimlerini göstermektedir. Zaman zaman bu değer marka ve modele göre değişmekle birlikte şemada işaret edilenin oldukça üstünde değerlere ulaşabilmektedir. (ATX güç kaynağı sayfalarında bahsettiğimiz 300W’lık bir güç kaynağına neden ihtiyacımız olduğu konusuna da sanırım bu şema vasıtası ile yorum getirebilirsiniz.)

Geleneksel kasa dizaynlarında resim 24’de gördüğünüz gibi kasa üzerindeki hava kanalları ve 5.25” yuvaların kenarı gibi boşluklarda içeri giren hava içerideki sıcak hava ile karışarak güç kaynağının fanı ile dışarı atılmak sureti ile bir sirkülasyon sağlanmaktadır. Ancak bu geleneksel dizayn günümüz sistemlerinde yeterli olmadığından kasa içindeki ikinci bir fan ile hem dışarıdan daha fazla soğuk hava içeri çekilmekte hem de kasa içindeki hava sirkilasyonu hızlandırılmış olmaktadır. Yani başka bir değişle kasanızın içinde güç kaynağı haricinde harici bir fan daha olmasına özen gösterin.

Montaj :
Şimdi isterseniz belli bir standardın üzerinde olan ve Türkiye’de oldukça popüler olan Elan Vital T10 üzerinde bir sistem montajına başlayalım. Günümüzde kasalar genellikle mümkün olduğunca az vida kullanılarak, maksimum ergonomi ve kullanım kolaylığı göz önüne alınarak üretilse de yinede yanınızda en azından uygun uca sahip bir yıldız tornavida olsa iyi olur. Genel olarak Elan Vital T10 standart ATX kasalara çok benzese de bir çok yönden de farklılıklar gösterebilir. Ancak temelde birçok yönden benzeştiklerinden ve Türkiye’de satılan ender normlara uygun kasalardan biri olduğu için örnek olarak Elan Vital T10 kullanacağız(resim 25).

Önce kasanızı yan yatırarak kasanın altındaki tırnaklardan ön paneli kurtarın ve “ok” yönünde çekerek kasadan ayırın. Bu işlem CDROM/DVDROM, Floppy gibi aygıtları takabilmek için gereklidir. Her kasada bu işlem için ön paneli sökmeniz gerekmeyebilir. Sadece bu aygıtlar için ayrılmış bölümlerin plastik kapaklarını sökmeniz yeterli olabilir.

Daha sonra ise kasanın arkasını çevirerek yan kapağı tutan vidayı sökmelisiniz. T10 mümkün olduğunca az vida kullanan bir tasarıma sahip ve tüm kapaklar ayrı ayrı sökülebiliyor. Başka markalarda kasanın üç yanını saran tek bir kapak halinde ve dört vida ile sabitlenmiş bir kapak olabilir.

Vidayı gevşettikten sonra(resim 27) kapağı önce yukarıya kaldırmadan “1” numaralı ok yönünde 3-4cm kaydırmalısınız daha sonra ise “2” numaralı ok yönünde yukarıya kaldırarak kasadan ayırabilirsiniz kapağı(resim 28). Bu kapağı sökerek aslında kasa içinde lazım olacak tüm bölümlere ulaşmış oluyorsunuz pratikte ön kapak ve aşağıdaki resimde söktüğümüz yan kapak haricinde herhangi bir bölümü sökmeye ihtiyaç yok.

Kapağı açtıktan sonra kasanın arka ve ön duvaralarını birbirine tuturan bir taşıma parçası göreceksiniz. Bunu çıkarın(resim 29).

Kasanın içini açtıktan sonra bir HDD ve Floppy’nin takılacağı kısım ile CDROM/DVDROM gibi 5.25” aygıtların takılacağı iki bölümü birbirine kilitleyen anahtarı açmalısınız(resim 30). Bu sayede bu iki bölüm bağımsız olarak sökülebileceğinden Floppy, sabit disk yada CDROM gibi aygıtları takmanız kolaylaşır. Kilit üzerinde zaten “Lock (kilitli)” ve “Unlock (kilitsiz)” şeklinde ibareler yazı ile mevcut olduğundan aşağıdaki resimde gördüğünüz kilidi açmanız oldukça kolay olacaktır.
Kilidi açtıktan sonra bir HDD ve Floppy’i takacağınız bölümü “ok” yönünde çekerek kasadan ayırabilirsiniz(resim 31). Bu şekildeki modüler dizayn sayesinde kullanıcı en az çaba ile en kolay şekilde sık kullanılan araçlara erişebiliyor.

Floppy ve HDD takılan kısmı söktükten sonra ise resim 32’de gördüğünüz gibi CDROM/DVDROM gibi 5.25” aygıtları takacağınız bölümü “ok” yönünde yukarıya doğru çekerek kasadan ayırabilirsiniz. Tabii ki bu söktüğünüz iki bölümü şimdi uyguladıklarınızın tersini uygulayarak tekrar yerlerine takabileceğinizi söylememe gerek yok.