 |
|
|
Bilgisayar Donanımı
Donanım bilgisayarı
oluşturan her türlü fiziksel parçaya verilen verilen addır. Donanım bir merkezi işlem biriminden
(Central Processing Unit-CPU) ve bu birime bağlı çevre birimlerinden oluşur. Çevre birimleri de
ayrıca giriş birimleri (input devices) ve çıkış birimleri (output devices) olmak üzere iki kısma
ayrılır.
Merkezi İşlem Birimi (CPU)
Bilgisayarın içindeki temel elemanıdır. Mikro
işlemci diye de anılır. Komutları işler, hesaplamaları yapar, bilgisayarın içindeki bilgi akışını
kontrol eder ve yönetir.
Mikro işlemcilerin her yeni kuşağı bir öncekinden çok daha
güçlüdür. 286, 386 ve 486 kuşakları artık demodedir. Günümüzde pentium ve daha üst
işlemciler geçerlidir.
Mikro işlemciler; İntel , IBM, AMD ve Cyrix gibi firmalar
tarafından üretilir. İntel’in mikro işlemcileri yaygın olarak kullanılır.
Ana Bellek
(RAM)
Ana bellek veya rastgele erişimli
bellek (Random Access Memory-RAM), bir giriş cihazından veya bir ikincil depolama
cihazından okunan veri ve programların, çalıştırılan programlardan elde edilen sonuçların ve bir
ikincil depolama cihazına veya bir çıkış cihazına gönderilmeye hazır olan çıktıların tutulduğu
yerdir. Buradaki “rastgele erişim” ifadesi bilgisayarın bellek içerisindeki herhangi
bir adrese doğrudan gidip bilgileri okuyabileceği veya yazabileceği anlamında kullanılmaktadır.
Ana bellekte veriler geçici olarak tutulur; başka bir deyişle bilgisayar kapatıldığında bu veriler
silinir. Çok kullanıcılı sistemlerde bilgisayar bir kullanıcı için herhangi bir işi yapmayı bitirdiğinde,
ana bellekteki aynı kısma diğer kullanıcılar için işlenmesi gereken veri ve programlar yerleşir.
Ana bellek diğer bilgi saklama araçlarına oranla biraz daha pahalıdır.
Ana belleğin temel görevleri şöyle özetlenebilir.
1.Halihazırda çalışan programların program
deyimleri ve bu programların ihtiyaç duyduğu verileri tutmak.
2.İşletim sistemi yüklendikten sonra ana bellekte sürekli olarak kalması
gereken işletim sistemi bileşenlerini tutmak.
3.Programlar tarafından üretilen sonuçları tutmak.
4.Sabit disklere veya harici bir cihaza gönderilmeye hazır olan çıkış
bilgilerini tutmak.
Bellekte yerleşik olan veri ve programlara ihtiyaç halinde tekrar
ulaşabilmek için ana bellekteki her bölgenin bir adresi vardır.
Ana belleğin
büyüklüğü; aynı anda çalışabilecek program sayısını ve programların çalışma hızını etkiler.
Ön Bellek (Cache Memory)
Ana bellek ile merkezi işlem birimi arasında görev
yapan ve ana bellekten çok daha hızlı olan bir bellektir. Bu bellek birimi; işlem esnasında çok
sık kullanılan bilgisayar talimatları ve geçici olarak tutulan bilgiler için bir “yaz-boz
tahtası” olarak kullanılır. CPU ’nun ana bellekten veri alırken harcadığı zamanı
azaltır; bu da bilgisayarı hızlandırır. CPU, ana bellekten veri alması gerektiğinde, bu verinin dahili
ön bellekte olup olmadığına bakar. Dahili ön bellek, CPU’nun en son işlediği verilerin bir
kopyasını saklar. Aranan veri dahili ön bellekte bulunamazsa harici ön belleğe bakılır.
Harici ön bellekte de bulunamayan veriler ana bellekten alınır. Bu, ön belleğe göre daha yavaş
bir süreçtir.
BİOS (Basic İnput Output System)
BİOS yongası (entegresi), bilgisayarın açılışı sırasında parçaları kontrol eden ve
onları çalışmaya hazır duruma getiren bir program içerir. ROM (Read Only Memory) türündeki
bellek üzerinde kaydedilmiş bir programdır. Bu tür bellekteki bilgiler bilgisayarı kapattığınızda
silinmez.
Not:BIOS bugün üretilen anakartların çoğunda, Flash ROM üzerine
kayıtlıdır. Bu türdeki belleğin içeriği bilgisayarı kapadığınızda silinmez ama gerektiğinde özel bir
program çalıştırılarak değiştirilebilir.Böylelikle BİOS un içerdiği hatalar giderilebilir.
BIOS’ un ilk görevi, bilgisayarın açılışı sırasında bellek gibi çeşitli parçaları kontrol
ederek,bir problem varsa kullanıcıyı uyarmaktır.
Bilgisayarın açılışı sırasında özel bir
tuşa (genellikle DEL tuşu) basarsanız, karşınıza BIOS setup ekranı gelir. Bu ekranda
gerekiyorsa, sabit disk sürücülerinin tipi gibi çeşitli bilgileri ve ayarları değiştirebilirsiniz.
Anakart
Veriyolu, bilgisayarın içindeki
değişik birimler arasında bilgileri taşıyan bir sistemdir.
Bir bilgisayarın temel devre
kartıdır. Bilgisayardaki tüm elektriksel bileşenler anakarta bağlanmıştır.
Genişletme yuvaları, genişletme kartları(ses,
görüntü-ekran, modem, network-ağ kartları)nın takılabileceği anakart üzerindeki soketlerdir.
Genişletme kartları, bilgisayarınıza yeni yetenekler kazandırır. Daha güzel grafikler, CD
kalitesinde ses, modem ile iletişim, bilgisayar ağlarına(internet’e) bağlanmak ... Bunlar,
bilgisayarınıza ekleyebileceğiniz özelliklerden sadece birkaçı. Genişletme yuvalarının tipini,
bilgisayarın veriyolu belirler.
CD-ROM Sürücü
CD-ROM (Compact Disk - Read Only Memory) sürücü, kompakt disklerdeki
sayısal bilgileri okuyan araçtır. CD-ROM sürücülerde okuma işlemi lazer ışını ile yapılır.
CD-RW’larda okuma için ayrı yazma için ayrı lazer ışını kullanılır.
CD-ROM’lar alüminyumdan üretilmiş, üzerleri şeffaf polikarbonat maddesiyle
kaplanmış ve üzerine koruyucu bir cila çekilmiş disklerdir.CD’ler diğer kayıt birimlerine
göre daha güvenilirdir. Bir CD’nin bilgi depolama kapasitesi yaklaşık 650-750 MB
arasındadır.
Monitör (Ekran)
Monitör (veya ekran) bilgisayarın mikroişlemcisinden gönderilen sinyalleri gözün
görebileceği şekilde görüntüye dönüştüren cihazdır. Yani CPU tarafından işlenilen bilgilerin
kullanıcıya iletildiği ortamdır; bir çıkış birimidir. Monitörlerin en önemli özelliklerinden birisi
ekrandaki görüntülerin netliği veya çözünürlüğüdür.
Çözünürlük (resulation), yatay
ve dikey olarak ekrandaki nokta sayısıyla ölçülür. Çözünürlük yükseldikçe ekrana daha fazla
bilgi sığar, ama ekrandaki görüntüler küçülür. Multisync monitörler, değişik çözünürlüklerde
çalışabilirler(640x480, 800x600, 1024x768, 1280x1024 gibi). Böylece ekrandaki görüntüleri
amaca göre genişletip daraltabiliriz.
Büyüklük : Monitör büyüklüğü, ekranın
köşegen uzunluğuyla ölçülür. Standart monitörler 14” veya 15” (inç)
büyüklüğündedir. 1024x768’den daha yüksek çözünürlüklerde rahat çalışabilmek için
17” veya daha büyük bir monitör seçilmelidir.
Nokta aralığı : Görüntü netliği,
ekran yüzeyindeki noktaların arasındaki uzaklığa bağlıdır. Nokta aralığı ne kadar küçükse
görüntü o kadar net olur. Eski monitörlerde bu 0.39 mm iken şimdiki monitörlerde genellikle
0.28 veya daha küçüktür.
Ekran tazeleme : Ekrandaki görüntü saniyede en az 60
kez tazelenmelidir. Ekran tazeleme frekansı yükseldikçe daha sabit bir görüntü elde edilir.
“Non-interlaced”(titreşimsiz) denilen monitörler ekranı tek seferde tarayabildiği
için gözü daha az yorar.
Monitör ve görüntü kartı, ekranda görüntülerin
sergilenebilmesi için birlikte çalışırlar..
Görüntü kartı, ana karta bağlanan bir
genişleme kartıdır. Bir kablo, görüntü kartı ile monitörü birbirine bağlar.
Monitörde görüntülenebilen renklerin sayısı görüntü
kartındaki bellek miktarıyla sınırlanır. Görüntü kartındaki bellek yongaları, bilgileri monitöre
göndermeden önce geçici olarak saklar. Renk sayısı, ekrandaki görüntülerin kalitesini
doğrudan doğruya etkiler. Daha fazla renk, gerçeğe daha yakın ve daha iyi görüntü
demektir.
Klavye
Klavye,
üzerinde harf, rakam, özel karakterler ve özel fonksiyon tuşlarının bulunduğu bir bilgisayar giriş
birimidir. Bilgisayar temelde klavye aracılığıyla yönlendirilir ve kumanda edilir. Klavyenin tuşlarına
basıldığında, basılan tuşun kodu bilgisayarın CPU’su tarafından değerlendirilmek üzere
belleğe aktarılır ve yankısı yada neticesi ekrana gelir.
Klavyeler üzerindeki harf tuşlarının diziliş şekline göre F veya Q tipi olurlar. Farklı
firmaların ürettiği klavyelerde bazı farklı tuşlar bulunabilir.
Klavyenin üzerinde
bulunan bazı tuşlar, ekrana bir karakterin yazılmasına neden olmazlar. Çünkü bu tuşlar bir
görüntüden öte bir etki oluştururlar. Ancak bu tuşların işlevleri programdan programa değişiklik
gösterebilir. Örneğin bir çok programda F1 tuşuna basıldığı zaman o sırada çalışan program
veya yapılan işleme bağlı olarak ekrana yardımcı bilgi getirilmektedir.
Enter tuşu :
Bilgisayara bir işi yapmasını söylemek, bir komutu çalıştırmak için kullanılır. Kelime işlemcilerde
ise yeni bir paragrafa geçmeyi sağlar.
Esc (Escape) tuşu : O sırada yapılan işi yarıda
kesmek, vazgeçmek veya geriye dönmek amacıyla kullanılır. Windows uyumlu programlarda
Esc tuşu genellikle iptal düğmesini temsil eder.
Fonksiyon tuşları : Bu tuşlar belirli bir
işlemi çabucak yapmak için kullanılır. Örneğin F1 tuşu çoğu programda yardım bilgilerini ekrana
getirir.
Tab tuşu : DOS ortamında bu tuşa basıldığı zaman imleç veya ekleme
noktası 5 karakter genişliği kadar sağa gitmektedir. Başka bir deyişle DOS ortamında 5 kez
boşluk tuşuna basmak yerine bir kez tab tuşuna basmak aynı etkiye sahiptir. Kelime işlem
programlarına paragraf girintisi için, windows’ta iletişim kutusu pencerelerinde ise
düğmeler arası geçişte kullanılır.
Caps Lock tuşu : Bu tuşa bir kez basınca
(klavyenin sağ üst köşesinde ilgili ışık yanar ve) klavyeden hep büyük harf girebilirsiniz. Bir kez
daha basarsanız, yine küçük harf moduna geçilir.
Shift tuşu : Bu tuşa bir harf tuşu
ile birlikte basıldığında, o harfi büyük yazmakta veya bir rakam tuşu ile birlikte basıldığında ise o
rakam tuşunun üst kısmında belirtilen özel karakteri yazmaktadır.
Ctrl ve Alt Tuşları :
Başka tuşlarla birlikte aynı anda bastığınızda, belirli işlemleri yapmaya yarar. Örneğin bazı
programlarda Ctrl+S dosyayı kaydeder, Ctrl+Alt+Del bilgisayarı resetler.
Alt Gr tuşu :
Q dizilişine sahip klavyelerde Türkçe’ye özgü ç,ş,ü ve ö gibi harflere yer bulabilmek için
bazı tuşlara 3. bir görev verilmektedir. Bu 3. görevi kullanabilmek Alt Gr tuşu basılı iken söz
konusudur.
Windows tuşu : Bu tuş Windows işletim sistemlerinde
“Başlat” menüsünü açar. Ayrıca başka tuşlarla birlikte kısa yol tuşu olarak
kullanılır. Klavyenin sol alt köşesinde Ctrl ile Alt tuşları arasındadır.
Sağ fare tuşu :
Windows’ta sağ fare tuşu ile aynı görevi görür. Klavyedeki yeri boşluk tuşunun
sağındaki Ctrl tuşunun solundadır. Bu arada Ctrl, Shift ve Enter tuşları kullanım kolaylığı
düşünülerek klavye üzerinde ikişer adettir.
Back Space (Geriye Silme) tuşu :
Klavyede rakamların bulunduğu sırada en sağda olan bu tuş, ışıklı göstergenin(imlecin) solunda
bulunan karakteri silmek için kullanılır. İmlecin solundaki karakter silindiği için sağında bulunan
bütün karakterler bir karakter genişliği kadar sola kayarlar.
Del (Delete) tuşu
: Del tuşu ise imlecin sağındaki karakteri siler.
İns (İnsert) tuşu : İnsert tuşu
açık/kapalı mantığıyla çalışır. İnsert açıkken yazılan karakterler sağdaki karakteri ileri doğru
iterek araya yerleşir. İnsert kapalı iken ise yazdığımız karakterler daha önceki karakterlerin
üstüne yazılır.
|
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::|~ Bilgisayarım ~|::. > Network ve İnternet > Donanım (Moderatör: WeBCaNaVaRi)
Konu: Bilgisayar Donanimi .
Yazdır
Gelişmiş Arama
Ocak 07, 2014, 03:01:34 ÖS