0 Üye ve 1 Ziyaretçi Konuyu İncelemekte. Aşağı İn :)
Sayfa 1
Konu: Bez Epiteli  (Okunma Sayısı: 654 Kere Okundu.)
« : Ocak 24, 2012, 01:05:41 ÖS »

Anqel*
*
Üye No : 21465
Nerden : Yurt Dışı
Cinsiyet : Bayan
Konu Sayısı : 5208
Mesaj Sayısı : 17 796
Karizma = 50130


Bez epiteli ya da Salgı epiteli; salgı çıkaran epitel doku çeşididir.
Bez dokusunu oluşturan hücreler kendileri için gerekli çeşitli molekülleri kandan alarak onları hücre içi biyosentez mekanizmalarıyla daha karmaşık yapılı ürünler haline dönüştürdükten sonra yine aynı yolla kana verir veya iç ya da dış ortama salgılarlar. Bu olaylara salgılamadenir. Hücrede yapılarak salgılanan maddeye salgı adı verilir. Salgılama işi için özelleşmiş hücre ve hücre gruplarına salgı bezi denir. Salgılamadaki kimyasal dönüşümde enerjiye gerek vardır.

Bez epiteli, hücrelerden salgı ürünlerinin atılmasına göre ikiye ayrılır:

1. İç salgı bezleri (Endokrin bezler)
2. Dış salgı bezleri (Ekzokrin bezler, Eksokrin bezler)

Vücuttaki çeşitli işlevler için gerekli maddeleri üreten özelleşmiş dokulara salgıbezi denir. Başlıca iki tip salgıbezi vardır. Dış salgtbezleri, ürettikleri maddeleri özel kanallar aracılığıyla doğrudan bir organın iç boşluğuna ya da vücut yüzeyine boşaltır. Örneğin tükürük bezlerinin salgıladığı tükürük incecik kanallardan geçer ve çiğneme sırasında besinlerin yumuşayıp parçalanmasına yardımcı olmak üzere ağız boşluğuna akar.

Midenin ve bağırsakların içini döşeyen zarın altında da çok küçük salgıbezleri bulunur; bunların görevi, besinlerin sindirilmesine yardımcı olan çok etkili sindirim salgılarını üretip mideye ya da bağırsaklara boşaltmaktır. Derialtı dokusundaki ter bezlerince üretilen ve vücut sıcaklığının düzenlenmesinde önemli rol oynayan ter, incecik kanallardan ve gözeneklerden geçerek deriden dışarı atılır. Burnun içini döşeyen zardaki salgı hücrelerinin ürettiği sümüksü salgı ise burundan giren toz parçacıklarını ve mikropları tutarak akciğerlere giden havanın temizlenmesini sağlar. Gözyaşı dediğimiz tuzlu sıvıyı salgılayan gözyaşı bezleri ile kadınlarda doğumdan sonra süt salgılamaya başlayan meme ya da süt bezleri de birer dış salgıbezidir.

İç salgıbezleri hormon denen kimyasal maddeleri üretir ve salgısını özel kanallar aracılığıyla belirli bir organa iletmek yerine doğrudan kana boşaltır. Kan dolaşımıyla bütün vücuda taşınan hormonlar gerekli organ ya da dokularca kandan emilir ve her biri değişik organlarda değişik etkiler yaratır

En önemli iç salgıbezleri tiroit, paratiroitler, timüs, epifiz, hipofiz, hipotalamus, böbreküstü bezleri, eşey bezleri (kadındaki yumurtalıklar ile erkekteki erbezleri) ve pankreastaki Langerhans adacıklarıdır.

Tiroit bezi boynun ön bölümünde, âdemelması denen gırtlak çıkıntısının hemen altında yer alır. Gırtlağın önünde bir kalkan gibi durduğu için bir adı da "kalkanbezi"dir. Kabaca bir H harfi oluşturan iki lopu (parçası) soluk borusunu iki yandan sarar. Bu bezin salgıladığı tiroit hormonları kemiklerinin gelişmesinde ve genel olarak vücudun büyümesinde çok önemli rol oynadığı gibi biyokimyasal tepkimelerin ve hücrelerdeki enerji tüketiminin hızını da denetler.
Paratiroitler tiroit bezinin hemen yanında, ikisi sağ, ikisi sol lopunun arka yüzüne yapışık dört küçük salgıbezidir. Bunların salgıladığı paratiroit hormonu vücuttaki, özellikle kemiklerdeki kalsiyum metabolizmasını düzenler. Başka bir deyişle, bu kimyasal maddenin kandan ne kadar emilip kemiklerde ne kadar kullanılacağını yönlendiren paratiroit bezleridir.

Timüs ya da timus denen iç salgıbezi göğüste, hemen hemen kalple aynı hizada bulunur. Yeni doğmuş bebeklerde ve çocuklarda timüs bezi çok büyüktür; ergenlik çağından sonra yavaş yavaş büzülüp küçülmeye başlar ve erişkinlerde neredeyse bir kalıntıya dönüşür. Bu yüzden yakın yıllara kadar bu bezin ergenlikteki cinsel gelişme ve büyümeyle ilişkili olduğu sanılıyordu. Oysa bugün timüsün lenf sisteminin bir parçası olduğu ve bağışıklıkta önemli rol oynayan lenfositlerin üretiminde görev aldığı biliniyor (bak. Bağışıklık). Timüste üretilen bu lenfositlere (özelleşmiş akyuvarlara), salgıbezinin ilk harfiyle T lenfositleri denir. Timüsün dölüt evresinde hızla büyüyüp ergenlikten sonra küçülmesi öbür memelilerde de aynıdır. Bu yüzden, kasaplık hayvanların "uykuluk" adıyla bilinen timüsü dana ve kuzu gibi genç hayvanlardan alınır.
Epifiz bezi beyinde bulunur ve görünümü çam kozalağını andırdığı için "kozalaksı bez" adıyla da anılır. Ama melatonin ve serotonin gibi bazı hormonları salgılayan bu bezin işlevi henüz yeterince aydınlatılamamıştır.

Gene kafatasının içine yerleşmiş bir başka salgıbezi de beynin tabanında bulunan hipofiz bezidir. İki bölüme ayrılan bu salgıbezinin ön lopundan büyüme hormonu ve üreme organlarını uyaran iki ayrı hormon salgılanır. Arka lop, hipotalamusun ürettiği iki hormonun depolanıp gerektiği zaman salgılandığı yerdir. Bu hormonlardan vazopresin hem atardamarları daraltarak kan basıncını yükseltir, hem de böbrekleri uyararak ne kadar idrar yapmaları gerektiğini bildirir. Ositosin denen öbür hormonun görevi ise özellikle doğum sırasında dölyatağının kasılmasını sağlayarak doğumu kolaylaştırmak ve doğumdan sonra meme bezlerini uyararak süt salgısını başlatmaktır.

Hipotalamus, beyin tabanının hemen hipofizin üstünde kalan bölgesidir ve hipofizin çalışmasını denetleyen çeşitli hormonlar üretir. Sıkı bir işbirliği içinde olan bu iki salgıbezi bir anlamda vücudun orkestra şefi sayılır. Sinir sistemi ile iç salgı sistemi (hormonlar) arasında doğrudan bağlantı kuran ve vücuttaki birçok önemli sürecin eşgüdümünü üstlenerek uyum içinde yürümesini sağlayan bu bezlerdir.

Böbreküstü bezleri, adından da anlaşıldığı gibi, böbreklerin hemen üstünde yer alır. Birer şapka gibi her iki böbreğin tepesini örten bu iki bezin kabuk ve öz bölgesinden iki ayrı hormon salgılanır. İçteki öz bölgesinde üretilen adrenalin hormonunun salgılanması, sinir sisteminin istençdışı (insanının isteği ve iradesi dışında) çalışan bölümünce denetlenir. Beklenmedik olaylara ya da korku ve heyecan gibi tedirgin edici duygulara tepki olarak salgılanan adrenalinin etkisiyle kan basıncı ve kandaki şeker miktarı hızla artar. Böbreküstü bezlerinin kabuk bölgesinden salgılanan al-dosteron hormonu ise vücuttaki tuz metabolizmasını düzenler.

Eşey bezleri doğrudan cinsellik ve eşeyle ilgili salgıbezleridir. Kadınlardaki eşey bezlerine yumurtalık, erkeklerdekine erbezi ya da testis denir. Kadınlarda ve erkeklerde birer çift eşey bezi bulunur. Bir bebeğin dünyaya gelmesi, erkeğin ve kadının eşey bezlerince üretilen üreme hücrelerinin birleşmesiyle olur. Eşey bezleri, insanda ve hayvanlarda soyun sürmesini sağlayan bu üreme hücrelerinin yapımından başka, kadın ile erkek arasındaki temel farklılıklara yol açan ikincil eşeysel özellikleri belirleyen hormonları da salgılar.

Pankreas denen salgıbezi midenin arkasında, onikiparmakbağırsağına yapışık durumdadır. Salgıladığı bazı sindirim enzimlerini onikiparmak bağırsağına, Langerhans adacıkları denen bölgesinde üretilen ve eksikliği şeker hastalığına yol açan ensülin hormonunu ise doğrudan kana boşaltır (bak. Şeker Hastalığı). Bu nedenle pankreas hem iç, hem dış salgıbezidir. Bu iki tip salgı üretimine karaciğerde, böbreklerde ve eşey bezlerinde de rastlanır.

Özellikle boyunda, koltuk altlarında ve kasıklarda toplanmış olan lenf düğümlerine günlük kullanımda çoğu kez "lenf bezi" denirse de bunlar gerçek bir salgıbezi değil, bağışıklık sisteminin bir parçasıdır.



WebCanavari
WeBCaNaVaRi Botu

Bu Site Mükemmel :)

*****

Çevrimİçi Çevrimİçi

Mesajlar: 222 194


View Profile
Re: Bez Epiteli
« Posted on: Nisan 23, 2024, 01:58:26 ÖS »

 
      Üye Olunuz.!
Merhaba Ziyaretçi. Öncelikle Sitemize Hoş Geldiniz. Ben WeBCaNaVaRi Botu Olarak, Siteden Daha Fazla Yararlanmanız İçin Üye Olmanızı ŞİDDETLE Öneririm. Unutmayın ki; Üyelik Ücretsizdir. :)

Giriş Yap.  Kayıt Ol.
Anahtar Kelimeler: Bez Epiteli e-book, Bez Epiteli programı, Bez Epiteli oyunları, Bez Epiteli e-kitap, Bez Epiteli download, Bez Epiteli hikayeleri, Bez Epiteli resimleri, Bez Epiteli haberleri, Bez Epiteli yükle, Bez Epiteli videosu, Bez Epiteli şarkı sözleri, Bez Epiteli msn, Bez Epiteli hileleri, Bez Epiteli scripti, Bez Epiteli filmi, Bez Epiteli ödevleri, Bez Epiteli yemek tarifleri, Bez Epiteli driverları, Bez Epiteli smf, Bez Epiteli gsm
Sayfa 1
Yukarı Çık :)
Gitmek istediğiniz yer:  


Benzer Konular
Konu Başlığı Başlatan Yanıtlar Görüntü Son Mesaj
Örtü Epiteli Nedir
Biyoloji
Anqel* 0 805 Son Mesaj Mart 09, 2012, 01:31:48 ÖS
Gönderen : Anqel*


Theme: WeBCaNaVaRi 2011 Copyright 2011 Simple Machines SiteMap | Arsiv | Wap | imode | Konular