0 Üye ve 1 Ziyaretçi Konuyu İncelemekte. Aşağı İn :)
Sayfa 1
Konu: Basmacı Ayaklanması  (Okunma Sayısı: 1458 Kere Okundu.)
« : Aralık 28, 2012, 02:29:06 ÖS »
Avatar Yok

Asortik Hatun
*
Üye No : 3762
Nerden : İzmir
Cinsiyet : Bayan
Konu Sayısı : 13388
Mesaj Sayısı : 22 841
Karizma = 58066


Basmacı Ayaklanması, (Rusça: Basmaçestvo), Sovyet yönetimine karşı Orta Asya'da 1917'de başlayan ve aralıklı olarak 1931'e değin süren ayaklanma hareketi. Ruslar Basmak' ve Baskın kelimesinden yola çıkarak ayaklanmaları Basmacı Ayaklanması olarak nitelendirildi. Ancak, bu hareket Türkistan'ın genelinde Korbaşılar Hareketi olarak milli bir direniş hareketi olarak kabul edilir.

Çarlık döneminde Türkmenistan, Başkırdistan ve Kırım'da Rus kolonizatörlere karşı saldırılar, soygunlar düzenleyen çeteler yaygındı. Bu çetelere Başkırtlar Ayyar, Türkmenler Basmacı adını veriyordu. 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra Türkmenistan'da, Fergana Vadisinde Ruslara başkaldıran siyasal amaçlı örgütlere de Basmacı adı yakıştırıldı. Özbek ve Kazak basınında bu anlamda, Cezayir Basmacıları, Hind Basmacıları gibi, sömürge yönetimine başkaldıran, özgürlük yanlısı direnişçiler içinde kullanıldı.

1917 Sovyet Devrimi sırasında Fergana'da Mehmet Emin Bey, Hokand'da Kiçkine Irgeş önderliğinde bağımsızlık yanlısı Basmacı çeteleri örgütlendi.Bolşevikler Şubat 1918'de Hokand'ı ele geçirip Hokand Milli Hükümeti'ne son verince Mehmet Emin Bey Margilan'a çekilip direnişini sürdürdü.

Basmacılar 1921'de Buhara'da da örgütlendiler. Lakay aşireti reislerinden İbrahim Bey gibi Buhara emirine bağlı tutucu Basmacılar yenilik yanlısı Cedidcileri de düşmanları sayıyorlardı. Enver Paşa, Hacı Sami ve arkadaşları Türkmenistan'ı Sovyetler'e karşı ayaklandırmak için Ekim 1921'de Buhara'ya gittiklerinde İbrahim Bey, Jön Türk hareketinin önderi olarak Osmanlı padişahlarının otoritesini sarstığı ve II. Abdülhamid'in devrilmesini sağladığı gerekçesiyle Enver Paşa'yı tutsak etti. Basmacıları ikna etmeyi başaran Enver Paşa, aşiret reislerinden Devletmend'in desteğiyle örgütlediği Basmacılarla küçük başarılar kazandı; ama Ağustos 1922'de Belcivan'a (bugün Tacikistan) çekilmek zorunda kaldı ve orada Kızılordu'yla girdiği çatışmada şehit düştü. Orta Asya Türklerini bir Turan bayrağı altında birleştirme ülküsünü gerçekleştiremedi.

Enver Paşa'nın ölümünden sonra arkadaşları Hacı Sami'nin önderliğinde Basmacıları yeniden örgütlediler. Lakay reisi İbrahim Bey'i de yardıma zorlayan Hacı Sami, sayı ve donanım bakımından üstün Kızılordu birliklerine karşı Haziran 1923'e kadar savaştıktan sonra Türkiye'den gelen arkadaşlarının tümünü yitirdi; Afganistan'a geçti. Kızılordu Türkmenistan'ı ele geçirince yakaladığı Basmacı önderlerini idam etti. Bu kez Hive Hanı Cüneyd Bey, yönetimindeki Basmacılarla 1924'te Hive'yi yeniden ele geçirdi, 1927'ye değin mücadeleyi sürdürdü.1873'ten beri Ruslara karşı direnen ve Rus uyrukluğuna geçmeyi kabul etmeyen Cüneyd Bey, 1927'de Ruslarla barış yaptı ama onların Basmacıları tutukladığını, kendisini de ele geçirmek istediklerini görünce çete savaşını 1929'a değin sürdürdü; bütün Karakum Türkmenleri ayaklandırdı. Sonra İran'a, oradan da Afganistan'a geçti. Ruslar Buhara'da Şerefeddinof adlı Kazanlı bir komünist yönetiminde özel yetkili bir mahkeme kurarak her Basmacı için bütün kabilesinin sorumlu tutulacağını bildirdiler ve bu kararlarını uygulamaya koydular. 1931'de Lakaylı Ali Bey'in yakalanmasıyla Basmacı direnişi sona erdi.

Basmacı Ayaklanması Türkistan ulusal dernekleri, partileri; Başkırdistan, Buhara ve Hive hükümetleri üyeleri, Kırgız ve Kazak aydınları, Türkiye'den gelen subaylar, Afganlı ve Kaşgarlıların desteğiyle sürdürülmüştü. 16. yüzyıldan sonra Türkistan ve Orta Asya'da böylesine farklı grupları kapsayan ve bu denli uzun süren başka bir halk hareketi gerçekleşmemişti.

WeBCaNaVaRi'na Üye Olmadan Link'leri ve Kod'ları Göremezsiniz.
Link'leri Görebilmek İçin. Üye Ol. veya Giriş Yap.
Üyelerimizden Destek Bekliyoruz.
WeBCaNaVaRi Botu

Bu Site Mükemmel :)

*****

Çevrimİçi Çevrimİçi

Mesajlar: 222 194


View Profile
Re: Basmacı Ayaklanması
« Posted on: Mart 28, 2024, 03:53:28 ÖS »

 
      Üye Olunuz.!
Merhaba Ziyaretçi. Öncelikle Sitemize Hoş Geldiniz. Ben WeBCaNaVaRi Botu Olarak, Siteden Daha Fazla Yararlanmanız İçin Üye Olmanızı ŞİDDETLE Öneririm. Unutmayın ki; Üyelik Ücretsizdir. :)

Giriş Yap.  Kayıt Ol.
Anahtar Kelimeler: Basmacı Ayaklanması e-book, Basmacı Ayaklanması programı, Basmacı Ayaklanması oyunları, Basmacı Ayaklanması e-kitap, Basmacı Ayaklanması download, Basmacı Ayaklanması hikayeleri, Basmacı Ayaklanması resimleri, Basmacı Ayaklanması haberleri, Basmacı Ayaklanması yükle, Basmacı Ayaklanması videosu, Basmacı Ayaklanması şarkı sözleri, Basmacı Ayaklanması msn, Basmacı Ayaklanması hileleri, Basmacı Ayaklanması scripti, Basmacı Ayaklanması filmi, Basmacı Ayaklanması ödevleri, Basmacı Ayaklanması yemek tarifleri, Basmacı Ayaklanması driverları, Basmacı Ayaklanması smf, Basmacı Ayaklanması gsm
Yanıtla #1
« : Eylül 06, 2013, 04:37:00 ÖÖ »
Avatar Yok

zehra arı
*
Üye No : 131378
Nerden : Yurt Dışı
Cinsiyet : Bay
Konu Sayısı : 3
Mesaj Sayısı : 401
Karizma = 0


teşekkürler
Yanıtla #2
« : Nisan 12, 2014, 09:16:27 ÖS »
Avatar Yok

cannn772
*
Üye No : 175165
Nerden : Mersin
Cinsiyet : Bayan
Konu Sayısı : 0
Mesaj Sayısı : 5
Karizma = 0


teşekkür ederim...
Sayfa 1
Yukarı Çık :)
Gitmek istediğiniz yer:  


Benzer Konular
Konu Başlığı Başlatan Yanıtlar Görüntü Son Mesaj
Aynacıoğulları Ayaklanması.
Tarih
Honey_Face 1 1217 Son Mesaj Ocak 07, 2013, 05:39:25 ÖS
Gönderen : Alone_Angel
Nasturi Ayaklanması
Yabancı Tarih
Asortik Hatun 0 829 Son Mesaj Aralık 12, 2012, 11:25:42 ÖÖ
Gönderen : Asortik Hatun
Nika Ayaklanması
Yabancı Tarih
Asortik Hatun 0 714 Son Mesaj Aralık 12, 2012, 11:26:29 ÖÖ
Gönderen : Asortik Hatun
Paskalya Ayaklanması
Yabancı Tarih
Asortik Hatun 0 760 Son Mesaj Aralık 20, 2012, 03:50:12 ÖS
Gönderen : Asortik Hatun
Demerara Ayaklanması
Yabancı Tarih
Asortik Hatun 0 700 Son Mesaj Aralık 26, 2012, 12:30:39 ÖS
Gönderen : Asortik Hatun


Theme: WeBCaNaVaRi 2011 Copyright 2011 Simple Machines SiteMap | Arsiv | Wap | imode | Konular