Az olsun, öz olsun prensibiyle efsane olmuş 9 oyun stüdyosu

Son birkaç senedir bazı oyun stüdyoları 1 ya da 2 oyun çıkartıp, varlarını yoklarını o oyunlara harcıyorlar. Bu "az ama öz" işler yapan oyun stüdyoları bunu ne şekilde yapıyor, kendilerine ait bir tarzları var mı, ya da neden başarılı oldular, masaya yatırdık. / Yiğitcan Erdoğan




Oyun endüstrisindeki bazı, neredeyse “auteur” titizliğinde çalışan oyun stüdyoları, varoluşlarının çoğunu belli başlı oyun serilerine harcıyor. EA, Activision ve Ubisoft gibi firmalar, alt kategorilerine senede milyar tane oyun ürettiriyorlar. Sadece Ubisoft Montreal, bir sene içinde yirmi beş IP’ye falan koşuyor muhtemelen. Bu stüdyolar ellerindeki bazı serileri imza hâline getiriyor, son birkaç senedir o serilerden başka bir şeyle uğraşmıyorlar. Biz bugün onları listeleyelim dedik.
Şimdiden uyaralım, Valve’ı listeye almadık. Zira Valve Half-Life ve Portal gibi iki sapasağlam FPS IP’sine sahip olduğu gibi, üstüne üstlük Counter-Strike, DOTA 2, Team Fortres 2 ve Left 4 Dead gibi multiplayer serilerle uğraşıyor. Tüm bunları geçtik, zaten adamların yıllar sonra herhangi bir oyunuyla değil, yaptıkları dijital dağıtım sistemiyle hatırlanacaklarına emin gibiyiz.

Bunun dışında anlaştıysak, buyurun başlayalım!


1. Bethesda Game Studios





Hangi seri(ler) ile ünlü: The Elder Scrolls, Fallout

Başka oyunları var mı: Neredeyse yok. Stüdyodan bağımsız olan dağıtımcı firma id ve Arkane Studios gibi isimlere sahip, o yüzden Bethesda Softworks adı altında Rage, Dishonored gibi oyunlar çıkıyor bazen. Ama BGS söz konusu olduğunda, adamların 2002’den beri sadece 2 seriyle uğraştıklarını görüyoruz. Elder Scrolls ve Fallout.

Tekil bir tarzları var mı: Kesinlikle. Bir Bethesda oyununu diğerlerinden ayıran onlarca şey var. Bunların bazıları kötü -donuk bakışlı insanlar, kötü seslendirme-, bazıları ise çok iyi -tonla gizli içerik, muhteşem dünyalar, uçsuz bucaksız coğrafya-. Bunlar yüzünden Fallout 3 için herkes “Fallout dünyasında geçen Oblivion” demişti zaten.
Bu tarzı kırdılar mı: Henüz hayır.

2. Blizzard Entertainment





Hangi seriler ile ünlü: Starcraft, Warcraft ve Diablo

Başka oyunları var mı: Heroes of the Storm, Hearthstone ve Overwatch. Bunların hepsi son iki sene içerisinde duyuruldular ve sadece bir tanesi (ki o da Warcraft evreni dahilinde ufak bir oyun) piyasaya çıktı. Yani ucu ucuna bu kategoriye dahiller, seneye bu listeyi yaparsak kriterleri kırabilirler.

Tekil bir tarzları var mı: Görsel olarak Warcraft III’ten beri yaşlanmayan bir “çizgi filmimsi” lisan belirlediler, her oyunlarına da uyguluyorlar. Oynanış mekaniği ya da dünya tasarımı olarak bir tarzları yok, fakat prensip olarak her oyunu “öğrenmesi kolay, ustalaşması zor” çizgisinde yapmaya çalışıyorlar.
Bu tarzı kırdılar mı: Onu kırmadan önce, kafalarını kıracak bir yapıları var, bkz: Titan, Nomad, WarCraft Adventures…

3. Creative Assembly





Hangi seri ile ünlü: Total War

Başka oyunları var mı: Stormrise ve Alien: Isolation. Bu iki tek seferlik oyunun haricinde Total War’ın spin-off’ları kabul edilen Spartan: Total Warrior ve Viking: Battle For Asgard’ı yaptılar. Fakat genel olarak son on beş yıldır odak noktaları Total War serisi.

Tekil bir tarzları var mı: Yok. Total War serisi içerisinde bir bütünlükten söz etmek mümkün, fakat bu genel olarak aynı serinin oyunlarında gözüken şeylerden ibaret bir bütünlük. Yaptıkları diğer oyunlar tematik, mekanik ve görsel olarak çok, çok farklı işlerdi.

4. EA Digital Illusions CE





Hangi seriler ile ünlü: Battlefield, Mirror’s Edge

Başka oyunları var mı: Şimdilerde Battlefront’u yapıyorlar. Onun dışında EA içerisinde görev adamlığı rolleri de var. Medal of Honor’dan Need for Speed’e kadar pek çok oyunun multiplayer’ına, yapım sürecine ufaktan katkılar sağladılar.

Tekil bir tarzları var mı: Evet. Mirror’s Edge’e bakıp, “yok” demek mümkün, fakat Battlefield’ın oynanış mekanikleri onların alametifarikası. Bunun haricinde her zaman teknik kısma çok önem veren bir firma oldular ki, Frostbite motoru bunun nişanesi.

Bu tarzı kırdılar mı: Mirror’s Edge tematik olarak tarzın kırıldığı yerdi, fakat görsel lisan ve perspektif olarak yine birinci kişi kamerasının kullanılması DICE’ın şahsi raconundan ileri geldi. Yani bu sorunun cevabı hem evet, hem de hayır.

5. Firaxis Games





Hangi seriler ile ünlü: Civilization, XCOM

Başka oyunları var mı: Sid Meier çatısı altında çıkan Pirates, Railroads ve Ace Patrol gibi başka oyunları var. Fakat bunların hiçbiri seri olmadı, Civ serisi her zaman stüdyonun orta direğiydi.

Tekil bir tarzları var mı: Aslında var. Genel olarak Firaxis oyunlarının prensibi bellidir. Oyuncuların kendi hikayelerini yaşayabilecekleri ortam tanınır, çok ufak yönlendirmeler yapılacaksa yapılır ve kesinlikle stratejik düşünme gerekmektedir.

Bu tarzı kırdılar mı: Sid üstadın gençlik yıllarına dönüşü Ace Patrol ile evet. Mobil platforma çıkan oyun, eskinin simülasyonlarına bir göndermeydi.

6. Game Freak





Hangi seri ile ünlü: Pokémon

Başka oyunları var mı: Sırasıyla Game Boy Advance ve 3DS için Drill Dozer ve HarmoKnight adlı iki oyun yaptılar. Bu sene de iOS ve 3DS için Solitiba adında bir oyun çıkarttılar. Kelimenin tam anlamıyla son 15 senedir Pokémon dışında yaptıkları tek oyun bunlar.

Tekil bir tarzları var mı: Pokémon serisi ara ara yaptığı atılımlar haricinde hâlâ aynı oyun. Fakat burada Zelda’msı bir durum var. Formül tuttuğu için çok üzerine gidilmiyor. Drill Dozer ve HarmoKnight’ta gördük ki, Game Freak ile söylenebilecek tek şey, renkli oyunlar yapmayı sevdikleri. Onun ötesinde bir tarzları yok.

7. Gearbox Software





Hangi seriler ile ünlü: Brothers in Arms, Borderlands

Başka oyunları var mı: Half-Life 1’in efsane ek paketlerini yapmışlardı. Çıkışları öyle oldu. Sonrasında uzun süre konsol oyunlarını PC’ye portladılar. Brothers in Arms ve

Borderlands arasında da Duke Nukem Forever ve Aliens: Colonial Marines adında iki koskocaman rezalet var.

Tekil bir tarzları var mı: Kesinlikle hayır. İki ana serileri birbirinden daha farklı olamazdı. Bugüne kadar hep FPS yaptılar, o yüzden türsel olarak bir tarzdan söz edebiliriz. Ama oynanış mekanikleri, görsel dil ve tema olarak Borderlands ve Brothers in Arms, dünyanın en alakasız serileri herhalde…

8. Naughty Dog, Inc.





Hangi seriler ile ünlü: Crash Bandicoot, Jax, Uncharted

Başka oyunları var mı: Geçen sene The Last of Us diye ufak bir oyun yapmışlardı, belki duymuşsunuzdur. Bir iki ödül falan da aldı sanırım…

Tekil bir tarzları var mı: Hem evet, hem de hayır. Naughty Dog’un iki dönemi var. PS1 / PS2 dönemi ve PS3 / PS4 dönemi. İlk dönemlerinde tarzları renkli, hızlı ve göründüğünden daha geniş olduğunu ima eden parlak hikayeler anlatmak üzerine kuruluydu ve tercih ettikleri tür platformdu. İkinci dönemlerinde ise “her şeyden önce sinematik hikaye anlatımı” prensibiyle ilerleyip, daha geniş türde aksiyon oyunları yaptılar. Yani tekil tarzları hep oldu, sadece iki farklı tekil tarzları mevcuttu.

Bu tarzı kırdılar mı: Hem de ne kırma! PS3 neslinde bambaşka bir yöne gittiler. Ama bu ikinci tarzlarını bugün kırmış değiller.

9. Rockstar Games





Hangi seriler ile ünlü: GTA, Red Dead, Max Payne

Başka oyunları var mı: Manhunt, Bully ve Midnight Club büyük ihtimalle en ünlü “diğer” oyunları Rockstar’ın. Bir de arada bir masa tenisi oyunu yapmışlardı ama onu kimse tam anlayamadı.

Tekil tarzları var mı: Siz deli misiniz? Rockstar belki de şu an oyun dünyasının en imza oyunlarını yapıyor. Açık dünya onların alametifarikalarından biri, bir diğeri ise şüphesiz dozu yüksek tutulmuş şiddet. Çoğu zaman bir oyunda kurdukları mekaniği diğer oyuna da taşıyorlar (Manhunt’ın stealth sistemi -> San Andreas’a, Red Dead’in silah tekerleği -> Max Payne ve GTA V’e). Görsel olarak da çok ama çok tanınır vaziyetteler. GTA III’ten beri kullandıkları artwork’ler ve tasarımlar stüdyonun damgası niteliğinde.

Bu tarzı kırdılar mı: Şaka gibi ama o masa tenisi oyunu bunun en kırıldığı noktaydı, ki dürüst olmak gerekirse kendisi RAGE motoru için bir teknoloji demosundan fazla bir şey değildi. Onun dışında genel olarak Rockstar, şeklini şemalini en net korumayı başarmış stüdyolardan biri…