Ayı Ana - Türk ve Altay mitolojisinde Ayı Tanrıça. Farklı Türk dillerinde Azı (Adı, Azığ, Adığ) Ana olarak da söylenir. Moğollar Bavgay Ece derler. Bazı Türk boyları ayıdan türediklerine inanırlar. Finlerde ayı en kutsal hayvan olarak kabul edilir. Kahverengi ayı bu toplumda ayrı bir öneme sahiptir. Fin (Suomi) halkı Ural kökenli olup Türklere komşu bir kavimdir ve İskandinavyaya göç ederek orada devlet kurmuşlardır. Ayı; gücü, toprağı, savaşçılığı büyüklüğü simgeler. Ayı tırnağının ve pençelerinin koruyuculuğuna inanılır. Modern ekonomi/borsa teorilerinde Ayı Eğilimi yukarıdan aşağıya doğru vurulan pençeyi, yani değeri düşen kıymetlerden kar elde etmeyi anlatır ve bu benzetmenin yapılmış olması insanın ne kadar çağdaş olursa olsun daima içinde ilkel bir yön bulunduğunu açıkça ortaya koyar. Gerçi bu durumun doğrudan Türk söylenceleriyle bağlantılı olduğunu söylemek mümkün değildir fakat pek çok kültürün de ortak algılayaşlarının olduğu muhakkaktır. Yani söylencelerin de kendine özgü yönleri olduğu kadar diğer toplumlarla benzer ve aynı zihinsel süreçlerle ortaya çıkmış olan taraflarını da göz ardı etmemek gerekir. (Karşıt: Boğa Eğilimi). İnsanoğlunun korktuğu şeye saygı duymasının ve onu yok etmeye çalışmak yerine onunla özdeşleşerek onun gibi olmayı amaçlamasının en güzel örneği Ayı Ana ve Ay Ata kavramlarıdır.

Etimoloji

(Ay/Az/Ad) kökünden türemiştir. Sözcük olarak güç anlamını barındırır. Az kökü Azman (Vahşi Hayvan) sözüyle de yakından alakalıdır. Moğolca Ayh sözcüğü korku demektir ve bağlantılı olması muhtemeldir.