Ayağın içinde bulunan kaslar ayak parmaklarının bükülmesini ve açılmasını sağladığı gibi tonusları ile ayağın kavislerinin belirlenmesine yardımcı olan bir görevi üstlenir. Ayağın yapısının içinde sadece ayağı ilgilendiren kaslar bulunduğu gibi, bacağı ilgilendiren kaslarda bulunur. Bacakla ilişkin olan kaslar ayak bileğini geriye, sağa ve sola bükmeye, tabana, ileriye hareket ettirme gibi farklı hareketleri yapmasını sağlar. Bu kaslar arasında baldır kası, tibia ve fibula kemiklerinin önünde bulunan tibialis anterior kası sayılabilir. Ayak kasları hem hareketi düzenler, hem de ayak yapısının şeklini sağlar.

Ayak kaslarının özellikleri nedir?



Ayak bileği eklemi ve ayak kemikleri arasında olan eklemler üstünde olan kaslar uzun ya da kısa yapıda olur. Bu kasların yapısı elde olan kaslara benzer. Özellikle uzun kaslar birden fazla eklem üzerinde etkili olur. Bu sayede değişik fonksiyonların ortaya çıkmasını sağlar. Bu kaslardan bir kısmı sonuç kirişleriyle, ayak kubbesini desteklemeye yardımcı olur. Ayak bileği ekleminde bu tarzda fleksion ve ekstension adında iki ana hareket elde edilir. Bu eklemin anatomik yapısı gereğini bu hareketlerin yapılması gereklidir. Ayakta yapılan bu hareketler dorsal fleksion ya da plantar fleksion olarak tanımlanır. Ayak iskeletinde bulunan büyük kemiklerden talus kemiği calcaneus ve os naviculare arasındaki eklemi oluşturur. Bu eklem ortamına göre ayakta supinasyon ve pronasyon hareketlerini yapılabilir. Ayak bileğinin eklemine uyan ana hareketleri yapan önemli kas grupları bulunur. Bu kasların bir kısmı sadece ayak ekleminde etkili olur. Diğer kaslar ise kuvvetli ve uzun kirişlerle ayak parmaklarına kadar gider. Bu kaslardan bir kısmı ise doğrudan bacak kemiklerinden başlamaktadır. Diğerleri bacak kemiklerinin arasından sağlam aponevrotik yapıdan başlar. Azda olsa uyluk iskeletinden başlayan kaslar da bulunur.

Ayak kasları hareketleri nasıl yaptırır?

Vücutta bacakların ön kısmında lokalize olan kaslar ayağa dorsal fleksion, arka kısmında bulunanlar ise planter fleksion hareketi yaptırır. Bacağın dış yanında olan kaslar ise pronasyon hareketinde etkili olur. Bu kasların çoğu ayak bileğine yaklaştıklarında kirişleşirler. Ayak kısmında olan kasların kuvvetli olanları ve ince olan kirişleri yer alır. Bu sayede hareketlerin kolayca yapılabilmesi ve kuvvetlerin nakli en üst seviyede sağlanır. Ayağın normal görünümünün olması ve fonksiyonlarının yapılmasını sağlayan kubbemsi şeklin her türlü korunması gerekir. Bacaklardan ayaklara kadar giden kas girişlerinin ayağın kubbemsi yapısının korunmasında büyük rolü bulunur. Bu kas kirişleri ayağı iki yönden sarıp, üzengi gibi askıya alır. Bu şekilde olması ayak kubbesinin aşağıya doğru çökmesini önler.

Kasların fonksiyonlarını yapmaması halinde pes planus yani düztabanlık rahatsızlığı ortaya çıkar. Ayak iskeletini oluşturan kısa kemikler ve ayak parmakları arasında bulunan kısa ve küçük kaslar farklı görevler üstlenir. Bu kasların başlangıcı ve bitişleri ayak iskeletinde bulunan küçük kemiklerin üzerindedir. Ayak tabanında bulunan kaslar ayak sırtında olan kaslara göre sayıca daha fazladır. Kaslar burada olan bazı boşlukları doldurmakta, fakat ayak hareketlerinde bir önemi bulunmaz. Bunların esas görevi kemikler arasında olan ilişkileri düzenlenmesine yardımcı olmak ve ayak kubbesini destekleyerek sorunları önlemektir. Yürüyüş sırasında ayak parmaklarının bükülmesine yardım ederek, ayağın yerle olan temasını yüzeysel olarak daha fazla sağlamaktır.