Avrupa tarihi

Avrupa tarihi Avrupa kıtasında yaşayan insanların tarihin başlangıcından günümüze kadar gelen tarihini kapsar. Avrupa kıtasında M.Ö. 35.000 yılına kadar uzanan bir insan varlığı saptanmışsa da M.Ö. 700 yıllarında Antik Yunanistan'da Homer'in yazdığı İlyada destanı Avrupa kıtasında kayda geçmiş ilk yazılı belgeler arasındadır. Gene aynı yüzyılda kurulmuş olan Roma Krallığı da Batı Avrupa'da kayda geçmiş ilk uygarlıklar arasındadır. Antik Yunanistan ve Antik Roma uygarlıkları 4. yüzyıl'da çökmüş, aynı yüzyılda Hristiyanlık dini Avrupa kıtasında söz sahibi olmuştur.


İlk Çağ (5. yüzyıl öncesi)

Yunanların M.Ö. 3000 yıllarında kitleler hâlinde Balkan Yarımadası'nın güneyine göç ettikleri inanılır. [1] M.Ö. 23. ve 17. yüzyıllar Proto-Grek dönem olarak adlandırılır. M.Ö. 1600'den 1100'e kadar olan dönem, Homeros'un epiklerinde masallaştırdığı Truva'ya karşı savaşan Kral Agememnon'un başında olduğu Miken Yunan Çağı'dır. M.Ö. 1100'den M.Ö. 8. yüzyıla olan hiçbir yazılı eserin günümüze ulaşmadığı ve sadece yetersiz arkeolojik kalıntıların bulunduğu Karanlık Çağ olarak adlandırılır. Heredot'un Tarihler, Pausanias'ın Yunanistan'ın Tanımı, Diodorus'un Biblioteca ve Jerome'nin Kranikon adlı eserleri bu dönemle ilgili bazı kısa bilgiler ve dönemin kralları hakkında bilgi verir. Antik Yunan Çağı'nın çoğu zaman M.Ö. 323 yılında ölen Büyük İskender'in hükümdarlığının başlaması ile sona erdiği kabul edilir. Büyük İskender dönemine Helenistik Çağ adı da verilir.


Antik Roma ise M.Ö. 9. yüzyılda İtalya Yarımadası'nda kurulan Roma şehir devletinden doğarak tüm Akdeniz'i çevreleyen muazzam bir imparatorluk haline gelen medeniyetin adıdır. Yaklaşık 12 yüzyıl boyunca varlığını sürdürmüş olan Roma uygarlığı bir monarşiden oligarşi ve cumhuriyetin bileşimi bir demokrasiye ve daha sonra da otokratik bir imparatorluğa dönüşmüştür. Fetih ve asimilasyon yollarıyla Batı Avrupa ve Akdeniz'i çevreleyen bölgede egemen olmuştur.

Bununla birlikte Roma İmparatorluğu zaman içinde düşüşe geçmiş ve çökmüştür. Hispanya, Galya ve İtalya'yı içine alan batı imparatorluğu 5. yüzyılda bağımsız krallıklara bölündü. Batı imparatorluğunun 476 yılında sona ermesi Roma'nın yıkılışı ve Orta Çağ'ın başlangıç tarihi kabul edilir. Öte yandan İstanbul'dan yönetilen doğu imparatorluğu, 1453 yılına kadar varlığını sürdürmüştür.



Roma İmparatorluğu

Orta Çağ (5.-15. yüzyıl arası)

Orta Çağın ilk dönemi

Roma'yı yağmalayan Vandallar

Roma İmparatorluğu 364 yılında Doğu ve Batı olarak ikiye bölününce gücünü önemli ölçüde yitirdi. İmparatorluk sınırları dışında yaşayan Gotlar, Vandallar, Lombardlar, Franklar, Jütler ve Saksonlar gibi çoğu Germen kökenli "barbar" kavimler Roma İmparatorluğu’na saldırmaya başladılar. Hun saldırıları karşısında Tuna Irmağı’nın güneyine inen Vizigotlar 410 yılında Alarik'in önderliğinde Roma'yı ele geçirdiler. Gotların batı kolu olan Vizigotlar, daha sonra İspanya'ya yerleşerek burada güçlü bir krallık kurdular.

Başka bir Germen halkı olan Vandallar da komutanları Genserik'in önderliğinde, 455'te Roma'yı ele geçirip yağmaladılar. barbar halklardan sayılan Franklar da batıya doğru ilerleyerek, Fransa'nın içlerine kadar girdiler. Jütler ve Saksonlar ise, o dönemde Roma’nın eyaleti olan İngiltere'ye akınlar düzenlediler.

Barbar kavimlerden Ostrogotlar (Doğu Gotlar) da Roma topraklarını istila ettiler ve İtalya'da bir krallık kurdular. Ancak bu krallığın ömrü uzun olmadı ve 60 yıl sonra ortadan kalktı. "Barbar" akınları sırasında İtalya’da kalıcı bir yönetim oluşamadı. Bizans İmparatoru Jüstinyen, bu siyasal boşluktan yararlanarak İtalya'yı da imparatorluk topraklarına kattı. Jüstinianos'un 565'te ölümünden sonra, bu kez Lombardlar İtalya'yı istila ettiler.