 |
|
|
Balkanlar
Avrupa ve dünya tarihinde önemli bir rol oynamış olan Balkanlar,
Türkiye’nin dış politikası içinde de özel bir yere sahiptir. Bu
durum, Türkiye’nin de Balkanlar’ın ayrılmaz bir parçası olmasından
kaynaklanmaktadır. Bu çerçevede, Balkanlar’da barış ve istikrarın
korunması Türkiye için hayati önem taşımaktadır.
Türkiye, bir bölge ülkesi olarak, Balkan ülkeleri ile ikili
ilişkilerine özel önem vermektedir. Türkiye’nin, bölge ülkeleriyle
sahip olduğu, bağımsızlık, egemenlik ve toprak bütünlüğüne
karşılıklı saygı ve içişlerine karışmama prensipleri üzerine
kurulmuş köklü iyi komşuluk ilişkileri, ikili ilişkilerin her alanda
daha geliştirilmesi bakımından uygun bir ortam sağlamaktadır.
Balkanlar Türkiye’nin Avrupa’ya açılan kapısıdır. Türkiye ve diğer
Balkan ülkeleri halkları arasında önemli bağlar mevcuttur. Çeşitli
Balkan ülkelerinde soydaş toplulukları yaşamaktadır. Diğer yandan,
ataları, ebeveynleri ve/veya kendileri Balkan yarımadasının değişik
bölgelerinden Türkiye’ye göç etmiş vatandaşlarımız bulunmaktadır. Bu
nedenle, Balkanlar’da ortaya çıkan bunalımlar, başta Türkiye’ye
yönelik mülteci akımına yol açması üzere Türkiye bakımından önemli
sonuçlar doğurmaktadır.
Bu itibarla Türkiye, Balkanlar’ın geleceğini etkileyebilecek
gelişmelerle yakından ilgilenmektedir. Bosna-Hersek ve Kosova
krizleri sırasında kan dökülmesinin ve etnik temizliğin engellenmesi
amacıyla yürütülen uluslararası faaliyetlerde ön planda yer
almasının nedeni de budur. Türkiye, eski Yugoslavya’nın pek çok
bölgesinde, sivillerin can güvenliğinin ve esenliğinin sağlanması
amacıyla yürütülen faaliyetlere, asker, polis ve gözlemci katkısı
sağlamaya da devam etmektedir. Türkiye, savaştan zarar görmüş Balkan
ülkelerine, savaş yaralarını sarabilmeleri için önemli miktarda
yardım da sağlamıştır.
Türkiye, ikili çabalarına ek olarak, Balkanlar’da yumuşama, barış ve
istikrarın sağlanması amacıyla bölgesel düzeyde de gayret
göstermektedir. Türkiye’nin, Güneydoğu Avrupa Ülkeleri (GDAÜ)
İşbirliği Süreci ve Güneydoğu Avrupa Çok Uluslu Barış Gücü (GAÇBG)
gibi önemli girişimlerin hayata geçirilmesinde oynadığı rol, Balkan
ülkeleri arasındaki ilişkilerin daha da geliştirilmesine ve
Balkanlar’da kalıcı bir barış içinde birlikte yaşama anlayışının
yerleşmesine verdiği önemin göstergesidir. Türkiye, bu çerçevede,
bölgesindeki ekonomik süreçlerde de üzerine düşen rolü oynamakta
kararlı olup, bu çerçevede Güneydoğu Avrupa İstikrar Paktı (İP) ve
Güneydoğu Avrupa İşbirliği Girişimi (SECI) içinde de faal bir
siyaset takip etmektedir.
Türkiye, uluslararası ilişkilerin ve işbirliğinin ekonomik ve siyasi
boyutlarının birbirinden ayrılamayacağı düşüncesiyle, bölgenin kendi
içinden çıkan tek süreç konumunda bulunan ve bölge ülkelerinin kendi
aralarındaki işbirliğini geliştirme ve Güneydoğu Avrupa’ya kalıcı
istikrar getirme yönündeki iradelerinin sembolü olan GDAÜ İşbirliği
Süreci ile Güneydoğu Avrupa İstikrar Paktı arasındaki eşgüdümün
geliştirilerek devam ettirilmesi gerektiğine inanmaktadır.
Türkiye, “Balkanlar” kelimesinin uzun zamandır beraber anıldığı ve
olumsuzluklar içeren anlamdan artık kurtarılarak, “karşılıklı saygı”
ve “barış içinde birlikte varolma” gibi kavramları simgeler hale
getirilmesi zamanının geldiğine inanmaktadır.
Balkan ülkelerinin herbirinin ekonomik kalkınmışlık seviyesi ve
yaşam standartı, bölgenin güvenliği ve istikrarına doğrudan etki
etmektedir. Bu çerçevede, bölgenin güneydoğu köşesi sosyal ve
ekonomik karışıklık içine düşerse Avrupa’nın bütününde istikrar ve
güvenlikten bahsetmek de mümkün olamayacaktır.
Bu nedenle, Türkiye, Avrupa-Atlantik ve Avrupa kurumlarının, kalıcı
barışı, istikrarı ve refahı sağlamak amacıyla Balkanlar bölgesini
kucaklaması ve bölgenin çok çeşitli tarihi mirasını Avrupa kültür ve
medeniyetinin kurucu unsurları olarak kabul etmesi zamanının
geldiğine inanmaktadır.
2.II. BALKAN ÜLKELERİYLE İLİŞKİLER
2.II.a. Türkiye - Arnavutluk İlişkileri
Türkiye ile Arnavutluk arasındaki yakın dostluk, siyasi tercihlerin
ötesinde, paylaşılan ortak tarihi, insani ve kültürel mirastan
kaynaklanmaktadır. Bunun doğal sonucu olarak, iki ülke arasındaki
ilişkiler mükemmel düzeyde seyretmektedir. Yoğun gündemine rağmen
ilişkilerde hiçbir siyasi sorun bulunmamaktadır.
İkili ilişkilerin en önemli veçhelerinden birini askeri ilişkiler
oluşturmaktadır. Türkiye ile Arnavutluk arasındaki askeri ilişkiler
gerçekten de yüksek bir düzeye erişmiştir. Türkiye’nin lojistik ve
eğitim alanlarındaki desteği, Arnavutluk ordusunun NATO
standartlarına ulaşmasına katkıda bulunmaktadır. Diğer taraftan, iki
ülke ekonomik ilişkilerinin daha da geliştirilmesi gerekmektedir.
Türkiye, Arnavutluk’u Balkanlar’ın barış ve istikrarı için önemli
bir ülke olarak görmekte ve bu alandaki katkılarını takdirle
karşılamaktadır. Aynı zamanda, Türkiye, Arnavutluk’un
Avrupa-Atlantik kurumlarıyla bütünleşme sürecinde kaydettiği
ilerlemeden memnuniyet duymaktadır. Türkiye, Arnavutluk’un bu hedefe
yönelik çabalarına destek vermeyi sürdürecektir.
2.II.b. Türkiye - Bosna-Hersek İlişkileri
İki ülke arasında mevcut derin tarihi bağlar dolayısıyla,
Bosna-Hersek Türk dış politikasında özel bir yer tutan ülkeler
arasında olmuştur. Türkiye uluslararası alanda tanınmış sınırları
içersinde Bosna-Hersek’in toprak bütünlüğünün, egemenliğinin ve
bağımsızlığının korunması suretiyle çok etnili ve çok kültürlü
statüsünün yeniden kurulmasının önemli olduğuna inanmaktadır.
Türkiye, Barışı Uygulama Konseyi ve Yönlendirme Kurulunun bir üyesi
olarak Dayton Barış Anlaşmasının tam olarak uygulanmasını
başlangıçtan itibaren desteklemiştir. Türkiye, Dayton Barış
Anlaşmasının hayata geçirilmesindeki gerçek sorumluluk, yetki ve
otorite ile Bosna-Hersek’in bir barış ve refah ülkesine
dönüştürülmesi sorumluluğunun Bosna-Hersek halkına ait olduğunu
düşünmektedir.
2.II.c. Türkiye - Bulgaristan İlişkileri
Türkiye ve Bulgaristan arasındaki ilişkiler, bu ülkedeki yeni
rejimin, eski liderliğin Bulgaristan’da yaşayan Türk azınlığa
yönelik baskıcı politikalarını terketmesi ile son on yıllık dönemde
nitel bir gelişme sergilemiş, iki ülke arasında her düzeydeki
temasların sayısı artmış, uzun süredir varolan bazı ikili sorunlar
çözüme kavuşturulmuştur. Buna ek olarak, iki ülke arasındaki ticari
ve ekonomik ilişkilerin geliştirilebilmesi için gerekli hukuki
çerçeve tamamlanmış ve bu sayede bu alanlarda önemli gelişme
kaydedilmiştir.
Türkiye, Bulgaristan ve Romanya’nın NATO üyeliklerini
Parlamentosunda kabul ettiği bir yasa ile destekleyen tek ülke
olarak, 2002 yılı Kasım ayında Prag’da yapılan zirvede bu ülkelerin
NATO üyeliği için davet almalarını memnuniyetle karşılamıştır.
2.II.d. Türkiye - Hırvatistan İlişkileri
Türkiye ile Hırvatistan arasındaki ikili siyasi ilişkiler geçtiğimiz
yıllarda kaydadeğer ölçüde geliştirilmiştir. Bunda karşılıklı üst
düzey ziyaretlerin de önemli rolü vardır. Türkiye, Hırvatistan’ın
demokratikleşme süreci, mülteci dönüşleri, özelleştirme, ekonominin
yeniden yapılandırılması alanlarındaki ve Avrupa-Atlantik kurumları
ile bütünleşme yönündeki çaba ve kazanımlarını takdirle
karşılamakta, aynı zamanda, Hırvatistan’ın Balkanlar’da kalıcı barış
ve istikrar ortamının korunmasına yönelik politikalarına değer
vermektedir.
2.II.e. Türkiye - Makedonya Cumhuriyeti İlişkileri
Türkiye ve Makedonya iki ülke arasındaki tarihi ve kültürel bağlara
dayanarak geçtiğimiz yıllarda yakın ve dostça ilişkiler
geliştirmiştir. Türkiye, Makedonya Cumhuriyeti’nin güvenliğine,
istikrarına, refahına ve toprak bütünlüğüne büyük önem vermekte
olup,13 Ağustos 2001’de imzalanan “Çerçeve Anlaşması”nı ve anlaşma
uyarınca yapılan anayasal değişikliklerin kabulünü memnuniyetle
karşılamıştır. Türkiye, “Çerçeve Anlaşması”nın ruhuna uygun olarak,
Makedonya’daki Türk azınlığın hakça temsiline büyük önem
atfetmektedir.
Türkiye, Çerçeve Anlaşması uyarınca silahların toplanmasını
denetlemek ve ülkede güvenlik ortamını sağlamak amaçlı NATO
operasyonlarına katkıda bulunmakta, ayrıca Avrupa Güvenlik ve
İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Makedonya Gözlem Misyonuna da personel
sağlamaktadır. Türkiye AB’nin Makedonya’daki NATO Misyonu’nu
devralmasından sonra NATO destekli AB Operasyonu’na (Concordia) da
katılmaktadır.
Türkiye, Makedonya’nın uzlaşmaya ve şiddet olaylarının
tekrarlanmamasına yönelik çabalarını desteklemeye devam edecektir.
Türkiye aynı zamanda Makedonya’nın Avrupa ve Avrupa-Atlantik
kurumları ile bütünleşme çabalarını ve bugüne kadarki kazanımlarını
takdirle karşılamakta ve desteklemeye devam etmektedir.
2.II.f. Türkiye - Romanya İlişkileri
Günümüzde Türk-Romen ilişkileri mükemmel bir düzeyde seyretmektedir.
Bunun temelinde, paylaşılan uzun bir ortak geçmiş yatmaktadır. İkili
ilişkilerin ulaştığı mükemmel düzeye karşın, özellikle ekonomik
alanda bu ilişkilerin daha da ileriye götürülmesi olanağı mevcuttur.
Türkiye, Romanya’yı Balkanlar’ın barış ve istikrarı için önemli bir
ülke olarak görmekte ve bu alandaki katkılarını takdirle
karşılamaktadır. Aynı zamanda, Türkiye, Romanya’nın Avrupa-Atlantik
kurumlarıyla bütünleşme yolunda kaydettiği ilerlemeden memnuniyet
duymaktadır.
Türkiye, Romanya ve Bulgaristan’ın NATO üyeliklerini Parlamentosunda
kabul ettiği bir yasa ile destekleyen tek ülke olarak, 2002 yılı
Kasım ayında Prag’da yapılan zirvede bu ülkelerin NATO üyeliği için
davet almalarını memnuniyetle karşılamıştır.
2.II.g. Türkiye - Slovenya İlişkileri
Türkiye, Slovenya ile ilişkilerin geliştirilmesine önem
atfetmektedir. Türkiye ve Slovenya dış politikalarında, barış,
istikrar, iyi komşuluk ile ikili ve çok-taraflı işbirliğine dayanan
ekonomik gelişme gibi, ortak hedefleri paylaşmaktadırlar. Her iki
ülke de Avrupa ülküsüne inanmaktadır.
2.II.h. Türkiye – Sırbistan ve Karadağ İlişkileri
Türkiye, yakın komşu olarak gördüğü Sırbistan ve Karadağ ile olan
ilişkilerine daima büyük önem vermiştir. Türkiye, Yugoslavya Federal
Cumhuriyeti Parlamentosu’nun Şubat 2003’te Anayasal Şart’ı kabul
etmesi üzerine Sırbistan ve Karadağ adını alan yeni Devlet
Birliği’nin, Balkanlar’ın esenlik, huzur ve istikrarına katkıda
bulunmasını temenni etmekte, yakın dostluk ve işbirliği ilişkilerini
idame ettirmek istemektedir.
Kosova:
Türkiye, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1244 sayılı
kararının eksiksiz uygulanmasına destek vermekte, KFOR, UNMIK ve
AGİT Misyonu’na asker, polis ve uzmanlar sağlayarak Kosova’nın
güvenlik ve istikrarına katkıda bulunmaktadır. Türkiye bölgeyle
yüzyıllardır süregelen tarihi ve kültürel bağları dolayısıyla,
Kosova ile ilgili gelişmeleri yakından takip etmektedir. Bu
bağlamda, Türk azınlığın kazanılmış haklarının korunmasına ve
Kosova’nın siyasi ve idari yapılarında adil ve hakça temsiline
ülkemizce büyük önem atfedilmektedir.
2.II.i. Güneydoğu Avrupa Ülkeleri (GDAÜ) İşbirliği Süreci
Türkiye, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Makedonya
Cumhuriyeti, Romanya, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ve
Yunanistan’ın tam, Hırvatistan’ın da gözlemci üye olarak katıldığı
Güneydoğu Avrupa Ülkeleri (GDAÜ) İşbirliği Süreci, bölge ülkelerinin
kendi aralarındaki işbirliğini geliştirme ve Güneydoğu Avrupa’ya
kalıcı istikrar getirme yönündeki iradelerinin sembolüdür.
Türkiye, bölgesel konuların ele alınarak bölgesel çözüm yollarının
üretilebileceği bir üst düzey siyasî işbirliği forumu olarak gördüğü
GDAÜ İşbirliği Süreci'ne, bölgenin kendi içinden çıkan tek işbirliği
süreci olması nedeniyle özel önem vermektedir.
Türkiye, GDAÜ İşbriliği Süreci ile Güneydoğu Avrupa İstikrar paktı
arasındaki koordinasyonun geliştirilerek devam ettirilmesi
gerektiğine inanmakatdır.
(GDAÜ İşbirliği Süreci Çeşme Üçlü Zirvesi, 14-15 Mayıs 2002)
2.II.j. Güneydoğu Avrupa İstikrar Paktı (İP)
Türkiye, uluslararası toplumun Balkanlar’daki kırılgan duruma kalıcı
bir çözüm yaratmaya yönelik bir yüklenimi olarak değerlendirdiği
Güneydoğu Avrupa İstikrar Paktı’nı (İP) en başından beri
desteklemektedir. Ancak, baştaki iyimser havanın ardından,
halihazırda, Pakt’ın yeni bir yapılandırmaya gereksinim duyduğu
hususu genel kabul görmektedir. Türkiye, AB’nin bu bağlamda ön
almaya ve ek sorumluluk üstlenmeye hazırlandığını görmekten
memnuniyet duymakta, ancak, İstikrar Paktı’nın başarı için
gereksinim duyduğu yeni yapılanma konusunda bölge ülkelerine de
danışılması gerektiğini düşünmektedir.
Türkiye, GDAÜ İşbirliği Süreci ile Güneydoğu Avrupa İstikrar paktı
arasındaki koordinasyonun geliştirilerek devam ettirilmesi
gerektiğine inanmaktadır.
|
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::|~ ☼ Kültür ☼ ~|::. > Genel Kültür. > Dünya Kültürleri (Moderatör: WeBCaNaVaRi)
Konu: Avrupa tarihi balkanlar
Yazdır
Gelişmiş Arama
Mayıs 15, 2013, 11:57:18 ÖS