Gerçekten dönebilir miyiz normale? Bilgisayar veya bir cep cihazı görünce ellerimiz titremez mi? E-mail adreslerimizi iptal edebilir miyiz? Blackberry’mizi çöpe atabilir miyiz?
Malis Alphan
Salı günü e-mail bağımlılığının belirtilerinden ve nedenlerinden söz etmiştim. Özet: Artık Blackberry, zartberi, cep bilgisayarı, el bilgisayarı, el oyuncağı, iphone, kayfon, laptop, hoptap, notbuk, küçülüp küçülüp gömlek cebime giren top olarak binbir çeşitte tüketiciyle buluşan ve evde, havuzda, deniz yatağında, klozette, küvette, Yumoş kokulu çarşafların üzerinde, direksiyonda, romantik bir yemekte, saunada ve hamamda e-mail’leri kontrol etme imkanı tanıyan cihazlar sayesinde bağımlı olduk.
Peki e-mail bağımlılığı ruh sağlığını tehdit ediyor mu?
Valla Pekin Sağlık Bakanlığı’na göre ediyor. Bakanlık, “e-mail ve internet bağımlılığını” kompülsif kumarbazlık ve alkoliklik kategorisine dahil etmeye hazırlanıyor. Ve Çin’de 18 yaşın altındaki gençlerin yüzde 10’unun bu hastalıktan mustarip olduğunu açıklıyor. Ama umut vaat ediyor: “E-mail bağımlılarının yüzde 80’i üç aylık tedaviyle normale dönebilir.”
Gerçekten dönebilir miyiz normale? Bilgisayar veya bir cep cihazı görünce ellerimiz titremez mi? E-mail adreslerimizi iptal edebilir miyiz? Blackberry’mizi çöpe atabilir miyiz?
Teknoloji şirketleri birleşti
Teknoloji şirketleri de tehlikenin farkında. IBM, Intel, Google, Microsoft ve daha birçok şirket ve akademik kurum birleşerek Aşırı Yüklenme Araştırma Grubu’nu kurdu. Amaçları, gelen kutularımızdaki “bilgi kirliliği”ni azaltmak ve çalışanların sürekli e-mail’lerine bakması sonucu kaybolan verimliliği işyerlerine geri kazandırmak.
Peki bu bilgi kirliliği sorununun boyutu nedir? Bir ofis çalışanı e-mail’lerini günde en az 50 kez, hızlı mesajlarını 77 kez kontrol ediyor; internet sitelerini 40 kez ziyaret ediyormuş. Araştırmayı yapan şirkete göre işyerlerinin bilgi kirliliği nedeniyle geçen yılki kaybı 650 milyar dolarmış.
Anlayacağınız bu e-mail sapıklığının kimseye bir yararı yok. Size ruh hastası statüsü kazandırıyor; işverenin kârından yiyor.
Peki bu esaretten nasıl kurtulacaksınız?
Eğer e-mail’lerinizi kontrol etmek için bu yazıyı yarım bırakmayıp bu satıra kadar geldiyseniz, işte tımarhaneye yatmaya gerek kalmadan uygulayabileceğiniz test edilip onaylanmış domestik öneriler...
Aciliyeti yok
Çok acil bir mesele olsa biliyorsunuz ki sizi telefonla ararlar; oturup “Kocanız trafik kazası geçirdi” diye e-mail atacak halleri yok. Yani, e-mail’leri gelir gelmez okumazsanız çok da zararını görmezsiniz.
Hemen cevap yazın
E-mail’lerimizi okurken çoğumuz cevap verme işini sonraya bırakırız. Sonra bu mail’ler yapılması gereken işler listesini kabartarak hem bilgisayarımızda hem de beynimizde yer kaplar. Siz iyisi mi cevap vermeyecekseniz yeni e-mail’lere bakmayın.
Saat ayarı
Gün içinde e-mail’lerle meşgul olacağınız aralıkları saptayın. Bu her sabah, öğle ve öğleden sonra 10’ar dakika olabilir.
GmailThis!’i yükleyin
GmailThis!’i yükleyerek e-mail’lerinize bakmadan “acil” e-mail’lerinizi gönderebilirsiniz.
Ceza
Kendinize günlük e-mail’e bakma limiti koyun. Eğer limiti aşarsanız kendinizi cezalandırın. Mesela, her limit aşımı için kavanoza 1 YTL atın ve haftanın bitiminde kavanozda biriken parayı okumak isteyen kız çocuklarına bağışlayın. En azından bu sapıklığın birine faydası olsun.
E-mail’siz gün
Hastalığınızı tedavi edecek en iyi ilaç gelen kutunuzdan arada bir uzak kalmak. Rutininizi haftada bir bozmak size iyi gelebilir. Haftanın bir günü e-mail’lerinize bakmayın. Psikologlar bunu başaramayanlara, en azından cumartesi sabahı bu işe beş dakika ayırmalarını, günün geri kalanında gelen kutusundan uzak durmalarını öneriyor. Bunu yaptığınızda göreceksiniz ki dünya dönmeye devam ediyor.
Tatil
Bir hafta teknolojiden uzak bir yerlere gidin. Güney’de bu tür oteller bulabilirsiniz. Cep telefonu çekmiyor, internet yok, gerçek bir tatil... Hayattaki esas önemli şeylerin farkına varmak için bir fırsat.
Kapatın
Eve geldiğinizde Blackberry’nizi bir dolaba kitleyin. PDA’inizi kapatın.
Hayat beklemiyor
Mesajlarınız bekleyebilir ama hayat beklemiyor. Hayatınız gözünüzün önünden film şeridi gibi geçerken sadece “@@@@@@@@@@” göreceksiniz. O anda, geride okunmamış kaç e-mail bıraktığınız değil, kaçırdığınız gün batımları, tanışmadığınız insanlar, Blackberry’nizle katlettiğiniz filmler ve romantik dakikalar umurunuzda olacak.
