Geçmiş, Bizi Sorgular By: By.CeZa Date: August 19, 2008, 10:17:25 PM
Macar yazar Magda Szabó'nun 1987 yılında yazdığı otobiyografik romanı Kapı'da İkinci Dünya Savaşı öncesi ve sonrası Macar toplumunun küçük bir kesiminin fotoğrafı çekiliyor.
ROMANIN başkahramanları yazar Magda ile onun ev işlerine yardımcı olan Emerenc'tir. Emerenc, komşu binada kapıcılık yapan, çevredeki evlere yemeğe ve temizliğe giden taşralı yaşlı bir kadındır. Emerenc, sadece yaptığı işe layık olduklarını düşündüğü kimselerin evinde çalışır; evinde çalışacağı kişileri tanımak için de bir test süresi belirlemiştir. Magda Szabile kocası bu testten başarıyla çıkar, Emerenc artık onların yanında çalışacaktır. Yaşlı kadın, Magdaların evinde 20 yıldan uzun süre ev işlerini gören iyiliksever bir ev perisidir. Davranışlarında mesafelidir, ilişkilerinde laubaliliğe yer yoktur, buna karşın yazarın üzerinde duygusal bir üstünlük kurmayı başarır. İlişkileri zamanla bir anne-kız ilişkisine dönüşür. Zaman geçtikçe yaşlı kadını çevreleyen sırlar, teker teker ortaya çıkar. Emerenc'in üzerine titrediği bir sırrı vardır: İkinci Dünya Savaşı sırasında Yahudi bir çiftin çocuklarını saklamıştır. Romanın en can alıcı bölümlerinden birinde sakladığı çocuk, söz vermesine karşın ziyaretine gelmez ve Emerenc onun için büyük bir özenle kurduğu sofrayı korkunç bir öfkeyle yıkıp kırar. Magda söz vermiştir; Emerenc elden ayaktan düşünce, kedilerini canlarını yakmadan ortadan kaldıracaktır. Ancak sözünde duramaz ve ölüm döşeğindeki Emerenc'e masum yalanlar uydurmak zorunda kalır. Hızlı bir iyileşme sürecine giren yaşlı kadın sonunda gerçeklere ve aldanışa yenik düşer. Kapı bir roman olduğu kadar aynı zamanda bir belgedir de. Roman, tartışmalı ahlaki bir soruna da parmak basar: Kendi isteğiyle ölmek isteyen bir kişi ölüme terk edilmeli mi, terk edilmemeli midir?
GERÇEK BİR ÖYKÜ
Yazar romanda, Emerenc'in garipliklerini sıralayarak merak uyandırırken bir yandan da geçmişi gözler önüne sererek bu garipliklerin nedenlerini de ortaya koyar. Olay örgüsü ve yaşandığı çevre günümüzü yansıtmakla birlikte olayların herhangi bir zaman ve mekânda gerçekleştikleri de düşünülebilir. Yazar kendisiyle ev işlerini gören yaşlı kadın arasındaki gerçek bir yaşanmışlığı öykülemiştir. Magda Szabkitabını şöyle anlatır: "Bu kitap, özellikle de bu yeni baskısı, yazarlık kariyerimde bir kilometre taşı oldu. Kapı'yı kaleme alırken boşuna yazdığım, Emerenc Szeredas'ın kimseyi ilgilendirmeyeceği duygusuna kapılmıştım. Oysa mitolojik bir kahraman gibi algılanan Emerenc, ilk mucizesini göstermekte gecikmedi: İlk baskısının ardından henüz bir haftada kitap tükendi. Süpürgesiyle kaldırımları süpüren bu yaşlı kadın, Macaristan sınırlarını aşarak okyanus ötesine kadar ulaştı."
Link
Ynt: Geçmiş, Bizi Sorgular By: melek_03 Date: June 15, 2010, 11:58:46 AM
Teşekkürler..
