Arşiv Anasayfa Ziraat
Sayfalar: 1
Entomopatojen Nematodlar By: meryem2 Date: October 31, 2014, 07:47:33 PM
ENTOMOPATOJEN (BÖCEK PARAZİTİ) NEMATODLAR ve
TARIMSAL MÜCADELEDE KULLANIMLARI
Türkçe’ye böcek paraziti (böcek öldüren) nematodlar şeklinde çevrilebilen Entomopatojen
Nematod (EPN)’lar şeffaf renkli, iplik gibi ve yaklaşık 0,2-10 mm boylarında olup ancak
mikroskop yardımı ile görülebilen ve toprak altında yaşamlarını sürdüren canlılardır. Doğası
gereği, tarımsal ürünlerde zarar yapan böceklerin içinde yaşayan ve bu sırada o böceklerin
ölümlerine neden olan faydalı canlılar olup, bitkilerde zarar yapan ve tarımsal anlamda
zararlı olan “Bitki Paraziti Nematodlar” ile karıştırılmamalıdırlar. Aşağıdaki resimde iç içe
geçmiş halde on binlerce EPN’nin mikroskop altındaki görüntüsü yer almaktadır.
EPN, toprak içinde konukçu böceği arama yeteneğine sahiptirler. Konukçu böceğe ulaşan
EPN’ler, böceğin içine girer ve çeşitli maddeler salgılayarak o böceğin ölümüne neden
olurlar. Böceğin içine girişten ölümüne kadar geçen süre -ortam koşullarına bağlı olmakla
beraber- yaklaşık 36 saattir. Böcek öldükten sonra EPN’ler böcek içinde ürer ve daha sonra
ölü böceği terk ederek yeni konukçu arayışına başlarlar. Yaklaşık 3 adet EPN bir böceğin
ölümü için yeterlidir ve böceğe giriş yaptıktan ortalama 15 gün sonra ölü böcek içinden on
binlerce EPN çıkar.
Önceki yıllarda yapılan çalışmalarda EPN’lerin 200’den fazla zararlı böcek üzerinde etkili
olduğu bulunmuştur. Günümüzde bu sayı çok daha fazladır. Bu zararlı böcek türleri arasında
Elma İçkurdu, Kımıl, Bozkurtlar, Patates Böceği, Bağ Maymuncuğu, Çiçek Tripsi, Mantar
Sinekleri gibi ekonomik önemli zararlılar mevcuttur. Konukçu olmadığı durumlarda EPN’ler
toprak altında ortalama 6-7 aya kadar canlı kalabilmekte ve bu süre bazı zamanlarda 2 yıla
kadar çıkabilmektedir.
Entomopatojen nematodların etkinliğinin yüksek olmasının yanında araziye uygulanma
yöntemleri de basittir. Toz halinde olan EPN preparatları normal musluk suyu ile iyice
karıştırıldıktan sonra klasik pülverizatörler ile uygulanabilmektir. İnsan ve çevre sağlığına
hiçbir zararı olmayan EPN’ler araziye uygulanırken, diğer pestisit uygulamaları sırasında
alınan çeşitli önlemlerin (özel giysi, maske vb.) alınmasına da ihtiyaç duyulmaz.
Bütün bu olumlu özelliklerin yanında EPN’lerin olumsuz yönleri de bulunmaktadır.
Toprakta hareket edebilmeler için çok az da olsa suya ihtiyaç duyan EPN’lerin raf ömürleri de
yaklaşık 2 aydır. İki ay sonunda etkinliklerinde %60’lara varan düşüşler gözlenmektedir.
Ticari olarak üretimleri sırasında çok fazla teknik bilgiye ihtiyaç duyulması ve üretim
maliyetinin fazla olması da olumsuz yönlerindendir.
Son yıllarda ortaya çıkan aşırı ve bilinçsiz pestisit tüketimi bazı sorunları ortaya
çıkartmaktadır. Bunlar:
1. Zararlılarda dayanıklılık oluşumu, bunun sonucunda artık o bölgedeki zararlı
popülasyonun kullanılan ilaçtan etkilenmemesinin ortaya çıkması,
2. Hedef alınmayan organizmalar (balarısı, doğal düşmanlar, kuşlar gibi) üzerinde
ölümcül etkilerinin olması,
3. Doğal düşmanların yok olmasıyla o güne kadar problem olmayan ikincil zararlıların
ana zararlı durumuna geçmesi,
4. Bitkilerde fitotoksisitenin meydana gelmesi,
5. İlaçlama masraflarının fazla olması,
6. Pestisitlerin toprak, içme suları, akarsu ve göletlere karışıp o habitatları ve o kaynaktan
yararlanan başta insan olmak üzere canlıları olumsuz etkilemeleri,
7. Bitki üzerinde kalıntı yoluyla ilaçların insana geçmesi ve daha çok kronik toksisitenin
olması şeklinde sıralanabilir.
Tüm bu olumsuzluklara rağmen kimyasal mücadele, kısa sürede sonuç alınabilmesi ve
uygulama kolaylıkları gibi avantajlarıyla hala en çok kullanılan mücadele yöntemidir. Son
yıllarda önemle üzerinde durulan organik tarım yaklaşımı tarım ilaçları kullanımının zorunlu
olmadığını ispat etmektedir.
EPN’ lerin gerek hedef alınmayan organizmalara, gerekse bitki ve insana hiçbir toksik
etkisi yoktur. EPN’ lerin ticari olarak üretilen tüm preparatları merkezi Amerika’ da bulunan
APHIS (Animal and Plant Health Inspection Service) tarafından da onay almıştır.
Böceği hastalandırıp ölümüne neden olduğundan konukçusunda dayanıklılık
oluşturması çok zordur. Ayrıca, toprak üstü yüzeylere uygulanan EPN’ lerin konukçu
bulamadığı durumlarda formülasyon özelliğine bağlı olarak yaklaşık 20 saat sonra ölmeleri
doğada mevcut doğal düşmanların olumsuz etkilenmelerini engellemektedir. Bu sayede, son
ilaçlama ile hasat zamanı arasında beklenilmesi gereken üç haftalık süreyi de ortadan
kaldırmaktadır.

SiteMap - İmode - Wap2