Anoskopi Nedir? By: sanane_61 Date: October 08, 2013, 02:02:06 PM Anoskopi veya anoskop nedir?
Makat bölgesine ait; ağrı, şişlik, kanama vb. yakınmalar ile başvuran hastalarda Genel Cerrahın makat kanalını incelemesi için kullanılan alete ‘anoskop’ ve bu alet yolu ile yapılan inceleme işlemine de ‘anoskopi’ adı verilir.
Yüksek çözünürlüklü anoskopi nedir?
Şüpheli olan olgularda ‘’HRA’’ veya ‘’high resolution anoscopy’’ olarak adlandırılan yüksek çözünürlüklü anoskopi tetkiki tercih edilir. Yöntemin temeli, makat kanalı içindeki şüpheli bölümün % 5 asetik asit veya Lugol türündeki boyalar ile boyandıktan sonra daha detaylı olarak incelenmesi esasına dayanır.
Anoskop nasıl bir alettir?
Muayene sırasında kullanılan anoskop metal veya plastik yapıda olabilir. Metal anoskoplar, sert (rijid) yapıda olup çok kez kullanılabilirler ve sıklıkla sağlık kuruluşlarında bu tür anoskoplar tercih edilir. Ayrıca, kendinden ışığı bulunan plastik yapıda ve tek kullanımlık olan anoskoplar bulunmaktadır, bu tür anoskopların avantajları; muayenenin metal (rijid) olanlara göre daha konforlu olması ve her hastaya özel kullanım gibi olanaklarının olmasıdır.
Anoskopi ne yarar sağlar?
Anoskopi hem tanı, hem de tedavi amaçlı kullanılabilir. Bu sayede, basur, makat çatlağı, makat fistülü, makat apsesi, iltihabi bağırsak hastalığı, makat kanseri, rektum kanseri, rektal polip, makat siğili, proktit, cinsel temasla bulaşan makat hastalıkları, makat sarkması, rektosel, vb. hastalıkların tanısı konulabilir. Ayrıca, hastaya bu yolla hemoroid için boğma tedavisi, hemoroid için skleroterapi, hemoroid için infrared koagülasyon, makat siğillerinin alınması, makat tümörlerinden biyopsi alınması gibi tedavi edici girişimler de uygulanabilir.
Toplumda makat kanseri sıklığı 1/ 100,000 iken, eşcinsel veya homoseksüel ilişki yaşayan erkeklerde 37 / 100.000 sıklıktadır. Özellikle makat yolu ile cinsel ilişki yaşayan kişilerde, makat siğili ve cinsel temasla bulaşan makat hastalıkları, vb. sorunlar anoskopi tetkiki ile kolaylıkla anlaşılabilir.
Anoskopi nasıl yapılır?
Hasta sıklıkla sol yanına (Sims pozisyonu) veya sırtüstü ve bacaklar havada (litotomi pozisyonu veya jinekolojik pozisyon) yatırılarak ve ayakları karnına çekili pozisyonda işlem gerçekleştirilir, bazı hekimler ise hastayı diz ve dirseklerinin üzerine eğilmesini sağlayarak muayene etmeyi tercih ederler. Önce cerrah makat bölgesini gözle detaylı olarak inceler, burada araştırılan: hemoroid, rektal polip, makat çatlağı, makat siğili, makat apsesi, makat fistülü, makat kanseri, yabancı cisim, kan vb. varlığıdır. İşlem öncesinde cerrah makat etrafına lokal anestezi yapan bir merhem (% 2’lik lidocaine) veya kayganlaştırıcı jel veya yağ (vazelin) sürer ve parmakla muayene yapar. Parmak muayenesinde cerrah içeride kitle, hemoroid veya rektal polip varlığını ve hassasiyeti araştırır. Parmak muayenesini takiben anoskop tümüyle makat içine yerleştirilir ve daha sonra cerrah yavaş yavaş aleti geriye doğru çekerek, makat kanalı içini ışık altında çepeçevre inceler. Özellikle, tedavi uygulamaları öncesinde lavman (makat yolu ile kimyasal bir sıvı verilmesi işlemi) yapılması gerekebilir. Girişimsel işlemler yapılacaksa hastaya bazen hafif anestezi (fentanil, midazolam, propofol, ketamin veya etomidat) verilmesi gerekebilir.
Hangi hastalarda anoskopi işlemi sorun oluşturabilir?
Yeni doğanlarda makat doğuştan kapalı olabilir ve bu duruma ‘anus imperforatus’ adı verilir, bu hastalarda anoskopi yapılmamalıdır. Aynı şekilde makat darlığı (anal stenoz) sorunu olanlarda anoskopi sorun ouşturabilir. Ayrıca, makat bölgesi ameliyatları sonrasındaki anoskopi girişimlerini ameliyat bölgesine bir zarar vermemek için dikkatle gerçekleştirilmelidir. Mümkünse ameliyat sonrası anoskopi incelemesi, ameliyatı gerçekleştiren cerrah veya cerrahi ekip tarafından gerçekleştirilmelidir.
Anoskopi işlemi sonrasında ne tür komplikasyonlar görülebilir?
• Kanama: Anoskop’un makat içindeki bağırsak yüzeyini (mukoza) aşındırmasına bağlı olarak hafif bir kanama görülebilir. • Enfeksiyon: anoskopi aletinin iyi sterilize edilmemesine bağlı olarak bazı enfeksiyonlar bulaşabilir. Bu nedenle, tek kullanımlık (disposable) plastik anoskopların kullanımı büyük avantaj sağlar.
Anoskopi işlemi sonrası nasıldır?
İşlem sonrasında bazı hastalarda hafif bir huzursuzluk veya ağrı hissi oluşabilir.
