Sorunlarla Başa Çıkma Stratejileri By: Asortik Hatun Date: July 22, 2013, 10:49:47 PM Bir sorun karşısında sadece duygularımızı değiştirmeye çalışmak yerine sorunun kendisi ile mücadele edip, sorunu çözmek her zaman daha kalıcı ve daha işe yarar sonuçlar elde etmek açısından önemlidir. Sınavlarda ağırlıklı olarak matematik sorularından puan gelirken, matematik işe yaramıyor diye bir düşünce oluşturmak ve bunda da başarılı olmak öğrencilik başarısını asla getirmeyecektir. Bugün gerek öğrencilerin gerekse de yaşamın içerisindeki bireylerin sorunlarla başa çıkmak için iki tür strateji benimsedikleri bilinir. 1. Aktif başa çıkma stratejilerini kullananlar 2. Kaçınmacı başa çıkma stratejilerini kullananlar Sorun ile aktif başa çıkma yöntemini benimseyenler, problem odaklı düşünüp, sürekli olarak o problemle nasıl baş edeceğini planlar. Mümkün olduğu kadar çok bilgi edinerek en etkili yöntemi bulmaya çalışırlar. Problem merkezli çözüm arayışı, problemden kaçmayı düşünmeyen tam dersi daima onu kendi gündeminde tutan insanların benimsediği bir yöntemdir.
Bugün insanların sorunla başa çıkabilmesi konusunda en başarılı sistem aktif problem merkezli sistem olarak bilinir. Özellikle stres, kaygı, heyecan gibi duyguların sınava eşlik ettiği hallerde, bazı uygulamalar çözüm getirememektedir. Bunların başında da öğrenciyi sınav ve eksik konular gerçeğinden uzak tutmak için o konuyu hiç konuşmamak gelir. Bu kaçınmacı sorun çözme yöntemi sadece o zaman dilimini kurtarmaya yönelik, stratejik olmayan operasyonel bir tutumdur. Kaçınmacı başa çıkma yöntemleri sorunu düşünmemeye çalışarak kaygıdan uzaklaşma yöntemidir. Bu kafayı rahatlatmak için başka şeyler düşünme eylemi olarak da karşımıza çıkar. Öğrencilerin, zorlandığı ama çalışıp öğrenmek zorunda olduğu bir derse çalışmayı ertelemesi, bastırma ve kaçınma yöntemine başvurduğunu gösterir. Kaçınmacı strateji, kişinin eninde sonunda o sorun ile yüz yüze kalmasına ve o sorunu yine çözmeye çalışmak gibi sürece girmesine yol açmaktadır. Bu nedenle sorun ne ise o sorunu, çözüm olanaklarını, çözüm süresini, çözüm yöntemlerini elle almaktır. Sorunlarla başa çıkma stratejilerini benimseyen bireylerin, benimsedikleri stratejiye göre şu davranışları gösterdiği bilinir.
Aktif Bilişsel (Düşünce) Stratejiler
- Kendisini en kötüsüne hazırlamak - Olayın olumlu yönünü görmeye çalışmak - Sorunu çözmek için çok sayıda yöntem üzerinde düşünmek - Geçmiş deneyimlerden yararlanmak - Olaya dışarıdan bakmak - Kendi kendisini telkin etmek - Kendi kendisine söz vermek - Yapılacak hiçbir şey olmadığını kabullenmek
Bu strateji tek başına bir çözüme ulaşmamızı sağlamaz. Bu düşünce aşamasını takiben mutlaka eyleme geçilmesi gerekir.
Aktif Davranışsal Stratejiler
- Sorun ile ilgili daha çok bilgi toplamak - Sorun ile ilgili olarak yakın çevresi ile konuşmak - Uzmana başvurup görüşünden yararlanmak - Sorunu düşünmemek için bir meşgale bulmak - Bir eylem planı yapıp onu uygulamak - Acele etmeme kararı almak - Olaydan belirli bir süre için uzaklaşmak - Duygularını dışa vurmak - Daha fazla spor yapmak
Bu strateji de bir adım ileri gitmek anlamına gelmekle birlikte sorunu çözüp hemen sonuç almak isteyen ve zamanla yarışan öğrenciler için çok yüksek düzeyde fayda sağlayan bir yöntem değildir. Bu nedenle bu stratejiye daha nitelikli yöntemleri eklemek gerekir. Yani aktif problem merkezli bir çözüme yönelerek, sorun ne ise onu doğrudan çözmeye çalışmanın verimli ve işe yarar sonuç almak açısından önemi çoktur.
Kaçınma Stratejileri - Kızdığında öfkeyi başkasından çıkarmak - Duyguları kendine saklamak - İnsanlardan uzak durmak - Olanları kabullenmemek - Fazla yiyerek gerginliği azaltmak - Sakinleştirici kullanmak
Kaçınma yöntemi sorun çözme yöntemi değildir. Çözemediğin sorundan zihinsel olarak uzaklaşma kaçma eylemidir ve asla başarı getirmez. Sevgili öğrenciler, daima sorun ile yüzleşiniz ve sorunu yok saymadan onu çözmeye ve istediğinizi elde etmeye çalışınız.
