Slavlar By: Asortik Hatun Date: May 17, 2013, 12:15:16 AM Slavlar, Avrupa'da yaşayan en kalabalık etnik topluluk. Daha çok Avrupa'nın doğusunda ve güneydoğusunda yaşarlar. Ayrıca Asya'nın kuzey kesimlerinde yaşamaktadırlar. Slavlar, Doğu Slavları, Batı Slavları ve Güney Slavları olmak üzere üç gruba ayrılırlar. Ruslar, Ukraynalılar ve Beyaz Ruslar Doğu Slavları grubuna girer. Polonyalılar, Çekler ve Slovaklar Batı Slavları grubuna girer. Sırplar, Slovenler, Bulgarlar, Hırvatlar, Boşnaklar ve Makedonlar Güney Slavları grubuna girer. Slavlar dini bakından Ortodokslar ve Katolikler olarak iki ana grupta toplanır. Ayrıca Müslüman ve Protestan Slavlar da vardır. Ortodoks Slavlar geleneksel olarak Kiril alfabesini, Katolik ve Müslüman (Kiril alfabesini kullanan Pomaklar hariç) Slavlar ise Latin alfabesini kullanırlar. Slavların Hint – Avrupa (Arî) menşeili kavimlerle aynı ırktan oldukları antropolojik ve dil araştırmalarıyla tespit edilmiştir. IX. X. yüzyıl mezarlarında bulunan iskelet kları eski Slavların ekseriyetle dalikosefal, uzun boylu, yani şimal ırkının hususiyetlerini taşıdıklarını gösterir. VI. yüzyıl Bizans kayıtlarıyla, IX. X. yüzyıl Arap kaynaklarındaki bilgiye göre de Slavların “sarışın” bir kavim oldukları bilinmektedir. Bu suretle antropolojik hususiyetler, Slavların Germen, yani şimal ırkına yakın olduklarını gösterir. Dil, arkeoloji ve bitki adlarının araştırmasından çıkan neticelere göre “ilk Slav Vatanı”nın Vistul Nehri’nden başlayarak Pripet Havza’sını ve Dnepr sahasını işgal ettiği anlaşılıyor. Slav (Slovene) adına ilk defa, eserini M.S. VI. yüzyılın başlarında yazan, Nızians’lı Pseuda Cesarıos’un kitabında rastlanıyor. “Slav” sözcüğünün ne anlama geldiği ve menşei hakkında bilgimiz bulunmamaktadır. Pek çoklarına göre bu, Slavların tarih sahnesinde ilk görüldükleri dönem olarak kabul edilir. Pek çok tarihçiye göre Slavların kökeni, M.Ö. II. binyılın ortalarına, Orta ve Doğu Avrupa’ya dayanır. Bunlar daha sonra Güney’e (Balkanlar’a), Doğu’ya (Dnepr Nehri civarına) ve Kuzey’e doğru yayılmıştır.. İlk Slav vatanının, Vistül Nehri ile Pripet Havzası ve Orta Dnepr arasında olduğu sanılıyor. Hunlar ve Gotlar döneminde var olan Slav kavimleri VI. yy’da Avarların istilasına hedef oldular. Ardından Hazarların egemenliği gündeme geldi. Göktürk Kağanlığının M.S. 552’de kurulmasından sonra Avarlar’ın bir kısmı İdil (Volga) Nehri’ni aşarak Avrupa’ya gelmişler ve M.S. 568’de Panoya merkez olmak üzere Avar İmparatorluğu’nu kurdular. Böylece Slavlar Avar İmparatorluğu’na tabi oldular. Slavlar uzun süre Avar hakimiyetinde kaldılar. Bu durum Slavların tarihi gelişmeleri üzerinde büyük tesir yaptı. Slavların aktif olarak tarih sahnesine çıkmaları, Balkanlarda ve Bahemya’da yerleşmeleri, ilk siyasi teşkilatlarını kurmaları ve etnik yapılarının değişmeleri hep Avarların hakimiyeti altında iken olmuştur. Avarların zayıflayarak Slav topraklarından çekilmeleri üzerine, Doğu Slavları bir Türk kavimi olan Hazarlar’ın hakimiyeti altına girdiler. Hazar Devleti VII. yüzyılın sonuna kadar Doğu Avrupa’nın en güçlü siyasi teşkilatı idi. Ticaretle uğraşan Hazarlar Don Nehri’nin aşağı kısmında ve Kerç Boğazı civarında Sarkel ve Tamatarhan gibi şehirler kurdular. Hazarlar ticaret sayesinde çok zenginleştiler. Doğu Slavları Hazarlara tabidiler ve Hazarlara vergi veriyorlardı. Doğu Slavları Dnepr, Volga, Don nehirleri civarındaki ormanlık alanda yaşıyorlardı. Zamanla Fin kavimlerinin topraklarına doğru ilerlemeye başladılar. Doğu Slavları ile İsveçlilerin ataları sayılan Normanlar arasında uzun çatışma dönemleri yaşandı. “Rus” adının kökeni genellikle Norman Okulu ile bağlı sayılır. “Rus” veya “Rusi” kelimesinin, muhtemelen Fincedeki “Ruotsi”den geldiği kabul edilir. Bu, Naeller Gölü (Stockholm civarında) yakınlarındaki İsveçlililere takılan addı. Bunun “kayıkçılar, kürekçiler” anlamına geldiği söylenegelir. Kelime Slavcaya önce “Rusi” sonra da “Rus” olarak geçmiştir. Bir başka efsaneye göre, VI-IX. yy’larda Doğu Avrupa’da geniş bir alana yayılmış olan Slavlar zamanla bazı kavimler oluşturdu. Bunlardan birinin adının “Rus”, kıyısında yaşadıkları nehrin adının ise “Ros” olduğu ve Rusya adının buradan kaynaklanmış olabileceği de söylenir. Avrupa’nın Doğu’ya açılan topraklarındaki nehirler arasında dağınık yerleşim birimleri oluşturan Slavlar, VIII. yy’da Varyag halkıyla (Vikinglerle) yoğun temaslar içine girdiler. Rus devletlerinin temelinde sayılan ilk devlet organizasyonu, M.S. 862’de İlmen ve Ladoga gölleri civarındaki Novgorod’da (Yenişehir) İskandinav kökenli Vikinglerin lideri Rurik tarafından gerçekleştirilmiştir. Prens Rurik’in varisi olan Oleg ise 882’de Kiev’in kontrolünü ele geçirerek Kiev Rusyası’nın temellerini atmıştır.
