Bademcik - Tonsillit By: Asortik Hatun Date: January 24, 2013, 10:36:52 PM Bademcikler, ağzımızın içinde, boğazımızın girişinde, dil kökümüzün her iki yanında bulunan, isminden de anlaşılacağı gibi badem şeklinde lenfoid yapılardır.
Halk arasında ve genelde her nekadar, bademcik dendiği zaman yukarıda tarif vettiğimiz, boğazımızda ki bademciklerimiz anlaşılırsa da, boğazımızda ki bademciklerimiz Waldeyerin Lenf Halkası adını verdiğimiz bir lenfatik gurubun önemli bir parçasıdır. Yani Bademciklerimiz birbiri ile çok yakın temasta bulunan, adeta altıgen şeklinde sıralanmış bir lenfatik yapı ve bunları bir birine bağlayan lenfatik yolların, bütünün bir parçasıdır. Altıgen yapının her bir köşesinde bademcikler bulunur. Altıgenin en üstte kutubnunda değişik adlarla isimlendirilen Adenoid dokusu bulunur ve tektir. İltihabına Adenoidit (Geniz bademciği, geniz eti, ahtapot) hastalığı adı verilir.
En alt kutupta dil kökü bademciği vardır ve o da tektir.
Diğer iki gurup üsttedir, Östaki tüpünün genize açıldığı bölgededir ve Gerlach bademciği adını alır sağlı sollu çifttir.
Son ikisi ki, biz onları Bademcik (Tonsil) olarak adlandırdığımız Bademciklerimiz vardır ve bunlar da çifttir.
Barsaklarımızda ki Peyer Plakları adını verdiğimiz lenfatik yapılar da, bademciklerimizle aynı entegrasyon zincirinde bulunmaktadırlar. Bütün bu saydığımız bademciklerimizin (lenf düğümlerimizin) özelliği, getirici lenf damaları yoktur, götürücü (taşıyıci) lenf damarları vardır. Boğaz ve barsaklarımızda ki lenf yapılarının aynı entegrasyon zincirinde olmaları nedeni ile, küçük çocuklar ve bebeklerde bademcik şikayetleri olduğunda, bu şikayetlere karın ağrıları da eşlik eder.
İçinde sık olarak karşılaştığımız bağaz ve genzimizde bulunan Bademcikler, boğaza giren bakteri ve virüs cinsi mikropları (Antijenleri) yakalarlar ve vücudun mikroplarla savaşmasına yardımcı bağışıklık sistemi hücrelerini ve antikorları üretirler.
Bademcik iltihabı;
Bademciklerin mikroplarla karşılaşması, ödemlenmesi ve şişmesi sonucunda gelişir. Eğer sık tekrarlayan bademcik iltihabınız varsa, eklem ağrısı, kan testlerinde bozukluk, bademci.k hipertrofisi, ağız kokusu, tümör, v.s., yakınmalarınız varsa doktorunuz bademciklerin alınmasını önerebilir. Bademciklerin alınmasından sonra daha sık hastalanma söz konusu olmaz çünkü, boğazımız, barsak sistemimiz ve genzimizde yukarıda tarifini yaptığımız ve vücutta bademcik gibi görev yapan lenfoid yapılarımız (müdafaa bariyerlerimiz) vardır. Başka Lenfoid dokular, bir eksiklik, yetersizlik olmadığı durumlarda (İmmün sistem, kan hücre gelişimi v.s.,) mikroplarla savaşan hücreleri (Antikorları), Kan hücrelerini, yeterince üretebilirler.
Şu hallerde bademcik ameliyatı uygundur; - Solunumu engelleyecek derecede bademciklerin büyümüş olması, - Sık tekrarlayan boğaz ağrısı ve boğaz iltihaplanmaları, - Bademcik kaynaklı tümöral hadiselerde, - Bademciklerin neden olduğu horlama ve uykuda nefes duraksaması, - Bademcik iltihabının orta kulak iltihabı, sinüzit, vb. komplikasyonlara neden olması halleridir.
Bademcik ameliyatı yaklaşık 20-30 dakika sürede uygulanmaktadır. Ancak, hastanın hazırlanması, genel anestezinin başlama ve sona erme süreleri de eklendiğinde ameliyathanede geçen toplam süre 1-1.5 saate kadar çıkabilir.
Tonsillektomi ameliyatında riskleri şu şekilde sıralayabiliriz; - Anesteziye bağlı riskler: Ciddi problemler oldukça nadirdir. - Kanama: Tonsillektomi sonrası en sık karşılaşılan komplikasyondur. Yetişkinlerde daha sık görülür. Ameliyat sonrası erken dönemde olabileceği gibi 5-10 gün sonra da görülebilir. Bu nedenle ameliyat sonrası 10 gün içinde hastalarımıza şehir dışına çıkmamalarını tavsiye ediyoruz. Enfeksiyon: Ameliyat sonrası tonsil yatağında bakteri kolonizasyonu ve buna bağlı hafif ateş görülebilir. Ciddi infeksiyon nadir olarak görülmektedir. Ağrı: özellikle erişkin hastalrda daha sık görülmektedir. Operasyon sonrası uygulanan ağrı kesiciler sayesinde pek rahatsızlık vermemektedir.
Ameliyat sonrası hastalar yakın semtlerde oturuyor veya ameliyat oldukları şehirde bulunuyorlarsa, genelde hastaların ameliyat günü akşamı taburcu edilmesinde hekiminin önerisi önemlidir. Ancak aşağıdaki durumlardan biri veya birkaçı birlikte varsa 1 gece yatırması uygun olacaktır bu önerileri şöyle sıralıyabiliriz: Hasta çok uzakta oturuyor veya kolay ulaşım imkanının olmaması halinde Yetişkin hastada ise Ameliyat sonrası ağızdan yeterli gıda alamaması Ameliyat sonrası ciddi bulantı ve kusma Eşlik eden başka hastalıklar (Kan hastalıgı, Epilepsi, v.s.) varlığı varsa hastaların gene hekimin önerisi doğrultusunda gözetim altında tutulması uygun olacaktır.
