Mersiye By: Asortik Hatun Date: December 31, 2012, 02:19:40 PM MERSİYE: Ölen birinin ardından duyulan üzüntüyü dile getirmek amacıyla kaleme alınan şiirlerdir.
Mersiyeyi yazan, ölen kimsenin ahlaki güzelliklerini, yaptığı iyilikleri dile getirir. Dünyanın geçiciliği, kadere rıza gösterilmesi gibi konuları ele alır.
Mersiyelerde genellikle şu bölümler vardır:
Girizgâh: Feleğe sitem, dünyanın geçiciliğinden söz edilir.
Yas: Sevilen kişinin ölümünden duyulan üzüntü dile getirilir.
Methiye: Ölen kişinin özellikleri ve yaptıkları, övgü dolu sözlerle, mübalağalı bir şekilde anlatılır.
Olay tasviri: Ölümün nasıl gerçekleştiği detaylı ve dramatik bir şekilde anlatılır.
Dua ve temenniler: Ölenin makamının cennet olması için dua, geride kalanlara uzun ve sıhhatli bir ömür temenni edilir. Padişahlara yazılan mersiyelerde buna ek olarak yeni padişaha övgülerde bulunan mersiyeler de vardır.
Bu tür şiirler çoğunlukla terkib-i bend, kaside, terci-i bend ve murabba nazım biçimleriyle yazılmıştır.
İslam dünyasında mersiye dendiğinde ilk önce, Hazret-i Hüseyin'in Kerbela'da şehid edilmesi dolayısıyla yazılmış şiirler akla gelir. Bu konu o kadar işlenmiştir ki Maktel-i Hiseyn adıyla yeni bir tür meydana gelmiştir.
Mersiye yazılanlar arasında padişahlar, şehzadeler, vezirler, devlet ileri gelenleri, şeyhler ve aile fertleri yer almaktadır.
Germiyan Beyi Süleyman Şah (Ö. 1387 ) için şair Ahmedi'nin yazdığı mersiye Anadolu Türk edebiyatında ilk mersiye örneği sayılmaktadır.
Bâkî'nin Kanuni için yazdığı "Kanuni Mersiyesi" edebiyatımızda önemli bir yer tutmaktadır. Bunun yanında Kanuni Sultan Süleyman'ın oğlu "Şehzade Mustafa"nın hazin ölümü için de birçok mersiye yazılmıştır.
