Olumculuk By: Liza Date: July 18, 2012, 08:07:13 PM Varlık ve nedenler araştırmasını çıkarsız sayan, felsefe sorunlarını deneysel bilimlerin verilerine dayanarak çözmeyi amaçlayan öğreti; pozitivizm. Olumcu görüş tüm metafiziği bir yana bırakarak olgular ve yasalar araştırmasına yönelir. Bu görüş gerçek anlatımını 19. yüzyıl filozofları Auguste Comte ve John Stuart Mill'de bulur; Auguste Comte sorunu tüm kuramsal uzanımlarıyla ele aldığından olumculuğun temellendiricisi sayılır. Auguste Comte'un olumculuğu her şeyden önce bir bilimler felsefesi, daha sonra da bir siyaset ve din anlayışıdır, ne var ki bu üç alan birbirinden ayrı alanlar değil, tersine birbirini tamamlayan alanlardır. Bu alanların açıklanması üç durum yasasında dile gelir. Buna göre insanlık dinbilimsel durum, metafizik durum ve olumcu durum olmak üzere üç dönem yaşamıştır. Dinbilimsel durum insanlık yaşamının ilk evresini oluşturur ve insanın her bilmediği, anlayamadığı şeye aşkın bir yorum getirdiği dönemdir. Bu dönemde insanoğlu usundan çok imgelemini kullanmış, bununla açıklamalardan çok yakıştırmalar yapmıştır. Metafizik durumda mitolojik tanrısal güçlere duyulan inanç dağılmış böylece metafizik kavramların araştırılmasıyla insan zihni mutlak'ı bulmaya yönelmiştir. Üçüncü dönemde, olumcu dönemde, mutlak araştırmasının yerini görelilik (rölativite) araştırması almıştır. Usun imgeleme baskın olduğu bu dönemde insanoğlu deney olgularıyla bu olgular arasındaki ilişkilerle, bu olguları belirleyen yasalarla ilgilenmiştir. Bu noktada Auguste Comte'un siyaset anlayışı belirir; artık toplumları olumcu bir anlayışla yeniden düzenlemek gerekmektedir, bunun için düşünürlerin ve sanatçıların etkin olduğu bir manevî ortam yaratmak gerekmektedir. Auguste Comte bu yeni dönem için yeni bir din önerir, bu da elbette olumcu din olacaktır. Herhangi bir aşkın varlığı gerekli kılmayan bu yeni dinde tek tapılası güç insanlık olacaktır. İngiltere'de Stuart Mill olumculuğu uygulamaya yönelik bir anlayışla geliştirmeye yöneldi. Onun felsefesi çağrışımcılığa dayanan bir deneyciliktir. Mill felsefesinde, yararcı ahlâk anlayışı özgürlükçü siyaset anlayışıyla bütünlenir. Auguste Comte anlayışını pek çok yönüyle benimseyen Mill, olumcu din anlayışına karşı çıkar.
