Iyotlu Tiroyit Hormonlarının Iç Organlara Etkisi

Iyotlu Tiroyit Hormonlarının Iç Organlara Etkisi By: Anqel* Date: March 23, 2012, 01:22:35 PM
İç organlara etkileri

Sinir sistemi üstüne

Zeka etkinliğini ve kemik-kiriş reflekslerinin çabuk gevşemesini sağlarlar. Sempatik sinir sistemiyle bazı bağlantıları vardır.

Kalp-damar aygıtı üstüne

Kalp atım sayısı ve hacmi ile kanın dolaşım hızını artırırlar.

Alyuvarları yapan kemik iliği üstüne

Yeni alyuvarların yapımını artırırlar. Tiroyit yetmezliğinde, kemik iliği yetmezliğine bağlı bir kansızlık görülür, tiroyit hormonlarının verilmesiyle geçer.

Sindirim kanalı üstüne

Barsak sağınma hareketini hızlandırırlar.

Öteki içsalgı bezleriyle ilişkileri Üreme bezleri

Hayvanda deneysel olarak tiroyidin çıkarılması, cinsel olgunlaşmanın durmasına yolaçar.

Tiroksin ile östrojenler arasında karşıtlık olduğu sanılmaktadır.

Kadında, ergenlik dönemi başlangıcında, adet dönemi öncesinde ve gebelikte, çoğunlukla gizli bir tiroyit bezi büyümesi görülür.

Gerçekte bu ilişkiler son derece değişken ve karmaşıktır.

Böbreküstü bezleri öz maddesi

Böbreküstü özü hormonları ile iyotlu tiroyit hormonları, birbirlerinin etkilerini güçlendirirler; bunların kalp-damar etkilerinin buradan kaynaklandığı sanılmaktadır. Böylece tiroksin, kalp kasını (adrenaline hassaslaştırarak) etkiler.

Pankreasın insülin salgılayan içsalgı bölümü

Tiroyit hormonları insülinin yıkımını hızlandırırlar.

Böylece pankreas ve tiroyidin, kan şekeri üstüne karşıt etkileri vardır.

Böbreküstü bezleri kabuğu

Deneysel olarak, kortizol, iyodun tiroyit bezine bağlanmasını ve dolaşan iyot miktarını (özellikle hormon içindeki) azaltır. Kortizolün, TSH’nın hipotalamus tarafından yapımını durdurduğu düşünülmektedir.

Salgılanmanın düzenlenmesi Hipotalamus-hipofiz düzenlemesi

Geri denetim (feed back) ilkesine göre yapılır. Düzenleme merkezi hipotalamustur. Hipotalamus, iyotlu tiroyit hormonlarının düzeyinden etkilenir ve hipotalamus-hipofiz kapı sistemiyle ön hipofize giden TRF’yi serbestleştirici etmen salgılar. TRF ön hipofize ulaşınca, TSH yapımını uyarır. TSH da genel kan dolaşımına karışır ve hedef organ olarak tiroyidi alır; TSH uyarısına göre, tiroyit bezi, tiroyit hormonlarını salgılar: Tiroyit hormonları yükselirse, TRF ve TSH azalır; alçalırsa, TRF ve TSH yükselir.

Sıcaklık koşullarının rolü

Beden üşüyünce, kalori yapımı (termogenez: Isı yapımı) ve tiroyit tarafından iyot tutulması azalır.

Beslenme etmenlerinin rolü

İyot bakımından çok yoksul sular içilmesi, bir guatrın belirmesine yolaçar. Ama, aşırı iyodun da, tiroyit bezinin çalışmasını durdurabileceği bilinmelidir.