Zihinsel Özürlü Çocuklara Günlük Yaşam Becerilerini Kazandırırken Nelere Dikkat By: -o_o-GökhaNur-o_o- Date: March 07, 2012, 12:59:31 PM Zihinsel özürlü çocuklar hem geç hem de güç öğrendikleri için bir beceriyi öğrenirlerken normal çocuklara göre daha uzun zaman harcarlar. Öğrenmeleri için çok tekrar yapmaları gerekir.Yapmaları gereken işteki mantıki sırayı izlemede güçlük çekerler veya izleyemezler. Bu nedenle de sık sık uyarılmaları gerekir. Dış uyaranlardan kolaylıkla etkilendikleri için dikkatleri çok çabuk dağılır. Hatta zaman zaman ne yaptıklarını unuturlar. Bu özellikleri nedeniyle özürlü çocuklara günlük yaşam becerilerini kazandırırken şu noktalara dikkat etmemiz gerekir.
• Çocuğun ilgisini çekerek uygulamaya başlanmalıdır. • Öğretilenler çocuğun gereksinimlerini karşılayacak davranışlar olmalıdır. • Öğretilenler çocuğun toplum içinde yaşamını kolaylaştırmalıdır. • Kazandırılacak beceriler kısa basit cümlelerle anlatılmalıdır. • Her adımda çocuğa ne yaptığımız anlatıldığı gibi çocuğun yaptığını tekrar etmesi istenmelidir. • Çocukların duygu ve düşüncelerini özgürce ifade etmeleri sağlanmalıdır. • Çocuklar soru sormaya ve konuşmaya özendirilmelidir. • Çocuklar toplum içine sokulmalıdır. • Yaşıtları ile birlikte olmaları sağlanmalıdır. • Çocuklar bol bol gezdirilmeli, tiyatro, lokanta, park vs. götürülmeliler. • Bol bol renkli resimleri olan kitaplar okunmalıdır. • Çocuklar yetişkinler ile birlikte masada oturarak yemek yemelidirler. • Çocuğun kendi başına öz bakımını yapabilmesi, gereksinimlerini karşılaya bilmesi, kendini idare etmeyi öğrenmesi için olanak sağlanmalıdır. • Çocukların gösterdiği olumlu ve olumsuz tüm tepkilerin nedenleri araştırılmalıdır. • Başarılar üzerinde durulmalı ve ödüllendirilmelidir. • Olumsuz, çocukları cesaretini kırıcı ifadeler yerine güven verici olumlu ifadeler kullanılmalıdır.Genel ifadelerden çok özel ifadeler, soyut kavramlardan çok somut kavramlar kullanılmalıdır. • Azarlama,tenkit özelle ikili ilişkilerimizde yer alma malıdır. • Yapılacak iş gerekiyorsa çocuğa yapılarak gösterilmeli, çocuğun izlemesi sağlanmalıdır. • Çocukta yerleşmesi istenen davranış adım adım anlatılmalı, uygulatılmalı ve çocuğun başarması için yeterince zaman tanınmalıdır.
Zihinsel Özürlü Bir Çocuğa Kazandırılması Gereken Günlük Yaşam Becerileri Nelerdir ?
• Giysilerini giyip çıkarma, katlama ve yerlerine yerleştirme • Tuvalet gereksinimini kendi başına karşılama ve temizliğini yapma • Vücut temizliğini ve bakımını kendi kendine yapabilme • Ev temizliğine yardımcı olma - toz alma, elektrik süpürgesi, bulaşık makinesi, çamaşır makinesi kullanmayı öğrenme, kapı ve pencereleri gürültüsüz kapama becerisi kazanma vb.- • Yemek hazırlığı yapma -masa hazırlama, sebze ayıklama masa toplama vb.- • Görgü kurallarına uygun yemek yemeği öğrenme • Toplu taşıtlara binme ve inme kurallarını öğrenme
Günlük yaşam becerileri çocuğa öğretilirken verilen ödül ve ödülün veriliş şekli çok önemlidir. Başlangıçta ödül çocuk uygun davranışı gösterir göstermez verilirken istenilen davranış yerleştikçe ödülün araları uzatılır. Ödüller somut nesneler veya sosyal olaylar olabilir. Somut ödüller; yiyecek, içecek, top oynama, oyuncak, su ile oynama gibi Sosyal olaylar; çocuğu öpme, okşama, kucaklama gibi Davranışın ardından verilen somut ödülden sonra mutlaka soyut bir ödül verilmelidir. Zamanla sadece soyut ödül verilecek duruma gelinir.
Zeka özürlü çocukların, normal çocuklardan çok büyük bir farkı yoktur, hatta bazı işleri normal çocuklardan daha dikkatli yapabilirler. Yalnızca onların öğrenme ve gelişmeleri için daha çok bizim sevgimize, desteğimize ve güvenimize gereksinimleri vardır. Çocukların günlük yaşam becerilerini kazanmalarının desteklenmesi onların daha erken bağımsızlaşmalarını sağlarken, kendilerine olan güvenlerinin artmasını sağlar. Bütün bunlar çocuğun aileye verdiği yükü hafifletir. Ailenin ileriye dönük endişeleri azalır.
