Türklerin İslam dinini benimsemesinden sonra ortaya çıkan yazılı edebiyattır. Arap ve Fars Edebiyatlarının etkisi altında gelişmiştir. Bu etki, Arapça ve Farsça sözcüklerin önce Türkçe, sonra Osmanlıca'ya girmesinin yanı sıra, bu dillerin anlatım biçimlerinin benimsenmesiyle de kendini gösterir. Bu akımın "Divan Edebiyatı" olarak adlandırılmasının nedeni, şâirlerin, şiirlerini divan denen el yazması kitaplarda toplamış olmalarıdır
GENEL ÖZELLİKLERİ
Nazım birimi genellikle beyittir ve cümle beyitte tamamlanır. Beyit, cümleye egemendir.
1-Nazım ölçüsü “aruz”dur.
2-Dili Arapça, Farsça, Türkçe karışımı olan Osmanlıca’dır.
3-Şiirlerde tam ve zengin uyak kullanılmıştır.
4-Şiirlerin konuyu içeren başlıkları olmadığı için nazım biçimlerine göre adlandırılmışlardır.
5-Klişe bir edebiyattır. Duygu ve düşünceler değişmez sözlerle (Mazmun) anlatılır.
6-Anlatılan şey değil, anlatış biçimi ön plandadır.
7-Soyut bir edebiyattır. İnsan ve doğa gerçekte olduğundan farklı ele alınmıştır.
8-Aydın zümrenin edebiyatıdır. Medrese kültürü hakimdir. Genellikle saraya ve çevresine seslenir.
9-Sanatlara bolca yer verilmiş, sanat yapmak amaç durumuna gelmiştir.
10-Ulusal bir edebiyat olmayıp dinin etkisiyle şekillenmiştir. Arap ve İran edebiyatının etkisi çok fazladır.
11-Şiirde daha çok aşk, sevgili, içki, din ve kadercilik gibi konular işlenmiştir.
12-Nazım ön planda tutulmuş, nesre pek az yer verilmiştir.
13-Nesir alanında tezkireler (edebiyat tarihi görevini gören biyografik eser), münşeatlar (mektuplar), tarihler, dini metinler ve nasihatnamelere de rastlanmaktadır. Bunlarda da sanat yapma amacı ön plandadır.
14-13.yüzyılda gelişmeye başlamış 16. ve 17. yüzyıllarda en olgun dönemini yaşamış, 19.yüzyılın sonlarına kadar sürmüştür.
DİVAN EDEBİYATI NAZIM TÜRLERİ
TEVHİT VE MÜNACÂT Tanrının birliğini ve yüceliğini anlatan şiirlere tevhit, Tanrıya yapılan yalvarış ve yakarışları anlatan şiirlere de münacât denir. Daha çok kaside biçimiyle yazılmıştır.
NAAT Hz. Muhammed’i övmek için yazılan şiirlere denir. Bunlar da daha çok kaside biçimiyle yazılmıştır
MERSİYE: Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan üzüntü ve acıyı anlatmak için yazılan şiirlerdir. Genellikle terkib-i bent biçimiyle yazılmıştır. (Bu türün, Eski Türk Edebiyatı’ndaki adı sagu, Halk Edebiyatı’ndaki adı ise ağıttır).
HİCVİYE Bir kimseyi yermek için yazılan şiirlerdir
FAHRİYE Şairlerin kendilerini övmek amacıyla yazdıkları şiirlerdir.
DİVAN EDEBİYATININ ÖNEMLİ ŞAİR VE YAZARLARI
HOCA DEHHANİ
MEVLANA
ALİ ŞİR NEVÂİ
ŞEYHİ
SÜLEYMAN ÇELEBİ
FUZÛLİ
BÂKİ
NÂBİ
NEFİ
NEDİM
ŞEYH GALİP
EVLİYA ÇELEBİ
SİNAN PAŞA
NAİMÂ
KATİP ÇELEBİ
MERCİMEK AHMET
DİVAN EDEBİYATI’NDA DÜZYAZI
Divan, şiire ağırlık veren bir edebiyattır. Düzyazı, ancak bilimsel çalışmalarda, tarihlerde, kimi sanatsal metinlerde ve gezi türü eserlerde kullanılmıştır.
Divan Edebiyatı’nda düzyazılar, yazılış amacı ve dil tutumu dikkate alınarak üçe ayrılır:
1. Sanatlı(süslü) Düzyazı
Söz ustalığı göstermek amacıyla yazılır. Sinan Paşa’nın Tazarru’at adlı eseri, bu türün en tanınmış örneğidir. Sanatlı düzyazıya inşa denir
2. Orta Düzyazı
Yer yer ağır ve süslü, yer yer sade bir dille yazılan düzyazılardır. Genellikle tarih kitaplarında bu düzyazı türü görülür. Osmanlılar zamanında tarihçilik,”vakanüvis” adı altında yürütülen bir tür memurluktu. Sarayda görevlendirilen vakanüvisler, önemli önemsiz her olayı günü gününe notlar halinde yazarlardı. Bu eserler, olay anlatımına dayalı olduğundan, bilimsel tarih anlayışıyla bağdaşmaz. Divan döneminin başlıca tarihçileri arasında Aşıkpaşazade ,Ali, Ebülgazi Bahadır Han,Naima, Peçevi, Mütercim Asım sayılabilir
3. Sade Düzyazı
Dil ve anlatım ustalığının değil, ele alınan konunun önem taşıdığı düzyazı türüdür. Bu anlayış nedeniyle, sade düzyazılarda ustaca söz söyleme çabası görülmez; dil açık, yalın, doğaldır. Bu düzyazı türünü kullananlardan başlıcaları şunlardır: Mercimek Ahmet , Katip Çelebi, Evliya Çelebi (Eseri:Seyahatname).
Ynt: Divan Edebiyatı By: dark rhyme Date: July 31, 2010, 11:47:42 AM
teşekkürler
Ynt: Divan Edebiyatı By: MaViSh Date: May 04, 2011, 02:20:27 PM
teşekkürler
Ynt: Divan Edebiyatı By: yuki Date: May 10, 2011, 06:53:32 PM
paylaşım için teşekkürler
Ynt: Divan Edebiyatı By: EmpaThy Date: July 15, 2011, 11:15:21 AM
FuLL yazaR ve eseRLeri ezbeRLemiştim
çok sanatLı ve sıkıcı bi dönem TeşekkürLer.Ynt: Divan Edebiyatı By: @sen@ Date: July 17, 2011, 03:39:22 AM
Bilgiler için teşekkürler.
