Tembel olma durumu, tembelce davranma, çalışmayı, iş görmeyi sevmeme, çaba göstermekten, sıkıntıya katlanmaktan, kaçma ve vücuttaki herhangi bir organın tıbbî fonksiyonunu yerine getirmede yavaşlık göstermesi manaları için kullanılır.Tembel kelimesi farsçadır. Bu kelime tembel şeklinde de kullanılır. Tembellik kelimesinin arapça karşılığı keseldir. Tembellik manasında olan kesel, kesile fiilinin masdarıdır. Tembel olan kişi manasındaki keslân kelimesi de aynı kökten gelmektedir. Keslânın çoğulu kusâlâ ve keslâdır. Kesil kelimesi de, tembel manasındaki keslân kelimesi ile eş anlamlıdır. Müennesi ise, kesile, keslâ ve keslâne kelimeleri ile ifâde edilir ve tembel olan bayan demektir.Özet olarak tembellik manasındaki kesel, önemli kabul edilen konular hususunda ilgisiz ve lakayd davranmak demektir. Bundan dolayı, * Yerine getirilmesi önemli olan hususların ihmali manasına gelen tembellik kınanmış ve hoş karşılanmamıştır * Kesile fiili ve ondan türeyen kelimelerden yalnız tembeller manasında olan kusâla kelimesi Kuranda iki yerde geçmektedir. Bu kelimenin bulunduğu iki ayetin meâli şöyledir * Şüphesiz münafıklar, Allaha oyun etmeye kalkışıyorlar. Halbuki Allah onların oyunlarını başlarına çevirmektedir. Onlar namaza kalktıkları zaman, üşenerek tembelce, keslanlıkla kalkarlar. İnsanlara gösteriş yaparlar. Allah ı da pek az hatıra getirdiler * * Onların sadakalarının kabul edilmesini engelleyen, onların Allah ve Resulunu inkâr etmeleri, namaza ancak üşenerek tembellikle gelmeleri ve istemeyerek sadaka vermelerinden başka bir şey değildir.Çünkü ahiretteki sevabına inanmamaktadırlar. * Bu ayetlerin ikisinde de, namazda tembellik yapma kınanmış, tenkit edilmiştir. Alimler, bu ayetlerde söz konusu olan tembellik hakkında farklı yorumlarda bulunmuşlardır. Bazı alimlere göre, buradaki tembellik, namazda, gevşeklik göstermek, önem vermemek, bir nevi istemeyerek yerine getirmek demektir. Diğer bazı alimlere göre ise, namazda kusurun olması demektir. Yani namazı kılarken, şartlarına gerektiği gibi riâyet etmemek, bazı eksikliklerle kılmak ve bazen kılıp bazen kılmamak demektir. Hz. Muhammedde, namazlarının sonunda el açıp Allaha dua ederdi. Çeşitli kötü, yanlış, zararlı ve istenmeyen şeylerden Allaha sığınırdı. Bunlardan biri de tembelliktir. * Ya Rabbi, tembellikten sana sığınırım. * derdi.Bir de Hz. Muhammed zamanında müslüman olan insanlar ona biat edince, * Allahın emir ve yasaklarına riâyet edeceklerine ve tembellikte bulunmayacaklarına, tembellik yapmayacaklarına dair biat ediyorlardı * Kuran ve sünnette bu şekilde tenkit edilen tembellik, insanların dünya ve ahireti için zararlı olan bir şeydir. Başarısızlığın başlangıcıdır. Onun için İslâm dini insanları tembellikten sakındırmıştır. Aynı zamanda bütün peygamberler insanları tembelliğe karşı uyarmışlardır. Tembelliğin zıddı çalışkanlıktır. O da inanan insanların şiârıdır ve her türlü başarının yolu, çalışkanlıktan geçer. * Bütün peygamberler, çalışmayı emretmişlerdir.
