Ses Ve Sesle Ilgili Kavramlar By: AkoXenSeM Date: January 24, 2010, 08:06:37 PM Ses atmosferde kulağımız tarafından algılanabilen periyodik basınç değişimleridir. Fiziksel boyutta ses, hava katı sıvı veya gaz ortamlarda oluşan basit bir mekanik düzensizliktir. Bir maddedeki moleküllerin titreşmesi sonucunda oluşur. Ses veren her madde bir ses kaynağıdır. Ses kaynaktan aldığı enerjilerle titreşerek yayılırlar. Titreşen cisimler esnek olup sesi oluşturur. Esnek olan cisimler ses dalgaları meydana getirebilir ve ses dalgalarını iletebilir. Ses mekanik dalga olduğu için yayılması için bir ortama ihtiyaç duymaktadır. Ses dalgaları ortamlarda sıkışma ve genleşme şeklinde boyuna ilerleyen dalgalardır. Ses dalgalarının basıncı olup girişim sunucu vuru oluştururlar. Sesin bir frekansı, boyu, periyodu ve hızı bulunmaktadır. Bir saniye içerisindeki titreşim sayısına sesin frekansı denir. Birimi ise Hertz (Hz)dir. Dalga boyu, bir ses dalgasının oluşması için sesin aldığı yoldur. Sesin hızı normal koşullarda; havada 340, tahtada 4000-6000, suda 3000-5000, çelikte ise 8000 m dir.Ses boşlukta yayılmaz.Çünkü:titreşen bir cismin sıkışıp genleşmesine yol açabilecek atom ya da molekül gibi tanecikler yoktur. Ancak uzay boşuk değildir. Tüm sesler şu ya da bu şekilde oluşan titreşimlerin sonucudur. Hava basıncının meydana getirdiği etkiden yararlanılarak, mikrofonlar aracılığıyla sesin elektriğe çevrilmesi sağlanmıştır. Bunun tersi bir işlemle de elektriğin sese çevrilmesi mümkün olmaktadır. Elektriğin sese çevrilmesi de hoparlör vasıtası ile gerçekleşmektedir. İnsan gözünün görüş alanı sınırlıdır. Yaklaşık 120° ‘lik bir açı ile görme yapabiliriz. Ama kulak için bir görüş alanından bahsedilemez. Ses hangi yönden gelirse gelsin kulak tarafından duyulabilir. Bu duyma için ses kaynağına doğru bir yönelme gerekmez. Ses kaynağının yerini bulmak için iki kulak arasındaki uzaklık farkı kullanılır. Çünkü iki kulak arasındaki ses şiddeti farklıdır. İşitme duyumuzun ayrı bir özelliği ise, onu gözden ayrı olarak kullanabiliriz. Bir şeye bakabilir ama başka bir yöndeki sesle ilgilenebiliriz. Nasıl ki ışıkta bir görülebilir alan varsa seste de bir duyulabilir alan vardır. İşitmede de görmedeki gibi eşsiz bir sanat vardır. Her titreşimin bir frekansı vardır ve insan kulağı 16Hz ile 16.000 Hz arasındaki frekansları duyabilirler. Bu alanın altındaki ve üstündeki frekanslar işitilmekten çok algılanabilirler. İnsan kulağı işitilebilir frekansları eşit olarak algılayamaz. Ses yoğunluğuna bağlı olarak en iyi orta frekanslar algılanabilir. Ses belli ortamlarda yayılarak ilerleyebilir. Sesin değişik ortamlardaki hızları da değişiktir. Havada ki ilerleme hızı saniyede 343 metre iken suda ortalama 1400 metre, katı cisimlerde ise saniyede 6000 metredir. Konuşan kişi yaklaştıkça sesin duyulabilirliğide artar. Buna ses yakınlığı denir. Ses yakınlığı, kullanılan mikrofonun türüne, mekânın akustiğine, ses kaynağının gücüne, mikrofona gelen doğrudan ve yansıyan sinyallere göre değişme gösterir. Yer değiştiren moleküllerin sayısı büyüdükçe ses dalgası da büyüyecektir. Hareket eden her molekül sayısı bir ses dalgasının büyüklüğünü belirler ve bu genlik olarak adlandırılır. Genliğin subjektif etkisi ses yoğunluğu (loudness) olarak adlandırılır. Ses yoğunluğu dB olarak gösterilir. İnsanlar 0 dB ile 120 dB arasında bir ses yoğunluğu alanını işitebilirler. Bu alan “dynamic range” olarak isimlendirilir. Saniyede bir titreşimin tamamlanmasıyla oluşan devir sayısı o sinyalin frekansı olarak adlandırılır. Saniyede 100 titreşim devri tamamlanıyorsa onun frekansı 100 Hertz’dir. Bir titreşimin şiddeti belirli bir sınırı geçtiğinde o ses artık duyulmaz olur. Yani ses çok kuvvetli olduğunda duyulmaz olur. Ama kulakta bir acı duygusu uyandırırlar. Ama alt sınır için böyle bir acı söz konusu değildir. İnsan kulağının ağrı sınırı 130 dB’dir. Bu oldukça geniş ve mükemmel bir aralıktır. Bu aralığa şimdiye kadar hiçbir mikrofon ulaşamamıştır. Peki, nedir bu dB(desibel)?Kulağın işitebilip ayırt edeceği en küçük ses miktarıdır. Pratikte watt’dan çok desibel kullanılırYnt: Ses Ve Sesle Ilgili Kavramlar By: AkoXenSeM Date: March 19, 2010, 10:35:46 PM Rica Ederim..Ynt: Ses Ve Sesle Ilgili Kavramlar By: melek_03 Date: June 03, 2010, 12:25:01 PM Teşekkürler..
