Abhazya (Abhazca: Аҧсны/Apsnı; Gürcüce: აფხაზეთი / Aphazeti ), Gürcistan'ın kuzeybatı kesiminde, Karadeniz'in doğusunda ve Rusya'nın güneyinde tarihsel bölge. Adını, bugün bölgenin halklarından biri olan Abhazlardan ya da eski bir halk olan Abasglardan alır.
1990'ların başındaki savaşın ardından Sohum’a egemen olan ve Rusya’nın desteğindeki ayrılma yanlısı güçler 1994 yılında bağımsızlığını ilan etmiş, ama Abhazya Cumhuriyeti adını taşıyan bu yönetim bugüne değin herhangi bir ülke tarafından tanınmamıştır. Gürcistan’ın merkezi yönetiminin desteğindeki özerk yönetim ise, bölgenin eski statüsünün korunmasından yanadır. Abhazya Cumhuriyeti Hükümeti’nin yönetim merkezi Sohum, Abhazya Özerk Cumhuriyeti Hükümeti’nin yönetim merkezi ise Çhalta’dır (de jure Sohum).
Abhazya, 8.600 km²’lik bir alanı kapsar. Bölgede 157.000-190.000 (2006 tah.) arasında kişinin yaşadığı sanılır.
Siyasal statü
Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, Avrupa Birliği Konseyi gibi uluslararası örgütler Abhazya’yı Gürcistan’ın bir parçası olarak tanımakta ve anlaşmazlığın her iki tarafın barışçı yollarla çözümlemesini istemektedir.
Bununla birlikte, bugünkü nüfusunun büyük bölümü Abhazya’yı egemen bir devlet olarak kabul etmektedir. Ancak bugünkü Abhazya nüfusuna yakın sayıda bir nüfus bölgeden göç ettirilmiş ve daha sonra bu nüfusun çoğunluğunun evlerine dönmelerine izin verilmemiştir. Öte yandan Abhazya sınırları içinde kalan Yukarı Kodori Vadisi (Gürcüler tarafından Yukarı Abhazya olarak adlandırılmıştır), Gürcistan yönetiminin kontrolü altındadır ve burada, Gürcistan hükümetinin desteğinde ikinci bir Abhazya hükümeti bulunmaktadır.
Ekonomi
Başlıca gelir kaynağı turizmdir, ancak sektör 4 yıldan bu yana artarak süren ekonomik ve siyasi ambargo nedeniyle büyük darbe yemiştir. Tkuarçal bölgesinde dünyanın en iyi kömürleri üretilmektedir. Tarihte de en eski İpek Yolunun denize açılan kapısı olan Abhazya, zengin kömür havzasına ve değerli mermer yataklarına sahiptir. Abhazya’daki ağaç çeşitliği nedeniyle bu zamana kadar önemli bir gelir kaynağı olan ağaç ürünleri sektörü, son zamanlarda ormanların koruma altına alınmasıyla askıya alınmıştır. Ambargodan dolayı üretilen malların dışarıya satılamaması yüzünden, ülke ekonomik olarak fazla bir gelişme gösteremektedir.
Nüfus
Abhazya’da ilik nüfus sayımın 1886 yılında yapıldı (1893’te Tiflis’te yayımlanmıştır). Çarlık Rusyasının yönetimi altındaki Sohum Bölgesi’nde toplam 68.773 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun 30.640’ı Samurzakanolu, 28.323’ü Abhaz, 3.558’i Megrel, 2.149’u Yunanlı, 1.090’ı Ermeni, 1090’ın Rus ve 608 Gürcü (İmeretli ve Gurialı dahil) olarak yazılmıştır. O dönemdeki Samurzakano, Abhazya’nın bugünkü Gali bölgesidir. Samorzakanolu olarak yazılan nüfusun büyük çoğunluğunun Megrel, küçük bir bölümünün de Abhaz olduğu kabul edilir. 1917 yılı tespitlerine göre bölge nüfusunu yüzde 41,7’si Gürcü (54.760) ve yüzde 30,4’ü Abhaz (39.915) idi. Ancak bu dönemde Gagra yöresi Sohum Bölgesi’nin bir parçası değildi. Sonraki dönemlerde Rus, Ermeni ve Gürcü nüfusu hızla artarken Abhaz nüfusu düşük bir düzeyde kalmıştır. 1989 Sovyet nüfus verilerine göre Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin toplam 525 bin nüfusunun yaklaşık 240 bini Gürcüler, 94 bini Abhazlar, 75 bini Ruslar, 76 bini Ermenilerden oluşuyordu. 1990’ların başında, Abhazya’daki savaş sırasında Gürcü nüfusunun tamamı göç ettirildi ve bu nüfusun ancak 45 bin kadarı Gali bölgesine dönebildi.
Yüzey şekilleri ve iklim
Abhazya, Kuzeybatı Kafkasya'da Karadeniz’in kuzey kıyılarında 8.600 km²’lik bir alanı kapsar. Kafkas Dağları Abhazya’yı kuzey ve kuzeydoğuda, Rusya Federasyonu içindeki Çerkesya topraklarından ayırır. Abhazya’nın doğusunda Gürcistan yer alır. Güney ve güneybatısı Karadeniz’le çevrelenmiştir.
Abhazya’nın büyük bölümü (yaklaşık % 75) dağlardan oluşur. Nüfusun büyük bölümü kıyı kesimlerinde, düz alanlarda ve alçak kesimlerde yerleşmiştir. Büyük Kafkas Dağları bölgeyi kuzeyden tamamen kuşatır. Dağların yüksekliği pek çok yerde 4.000 m civarındadır. İklimi genel olarak ılımandır.
Başlıca kentler
Sohum, Gagra, Gali, Gudauta,Oçamçire, Tkvarçeli
