BASINÇLAR
Havadaki su buharı ve gazların cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Ölçen alet barometredir.
Normal hava basıncı 1013 milibardır (1033gr.=760mm civa basıncı)
BASINCI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1.YOĞUNLUK
Atmosferdeki su buharı ve gazların oranına atmosfer yoğunluğu denir. Yoğunluk arttıkça basınç ta artar.
2.SICAKLIK
Isınan hava genişler, hafifler ve yükselir. Yükselen havanın yere uygulamış olduğu basınç azalır. Dolayısıyla sıcaklığın artmasıyla basınç azalır. Soğuyan havanın hacmi daralır, sıkışır, ağırlaşır ve alçalmaya başlar. Alçalan havanın yere yapmış olduğu basınç da artar.
Sıcaklığa bağlı olarak Ekvator’da sürekli Termik A.B ,Kutup’larda ise sürekli
Termik Y.B alanı oluşmuştur.
Dünya dönmeseydi ve her yer deniz seviyesinde olsaydı , genel hava dolaşımı şekildeki gibi olurdu.
3.YÜKSELTİ
Yükseklere çıkıldıkça atmosferin yoğunluğu ve kalınlığı azalır. Bunun sonucu basınç ta yükseldikçe azalır. Yükselti ile basınç ters orantılıdır.
Ortalama her 10,5 metre yükseldikçe 1mm basınç azalır. Bu basınç azalmasından yararlanılarak yükselti ölçen alet geliştirilmiştir. Buna altimetre denir.
4.MEVSİMLER
Bir yerde kışın havanın soğuması ile Y.B oluşurken , aynı yerde yazın A.B oluşur.
5.YERÇEKİMİ
Havanın ağırlığı yerçekiminin bir eseridir. Bu nedenle atmosferin alt kısmında ağır gazlar yer alır. Dünyanın şeklinden dolayı kutuplarda yer çekimi daha fazladır. Yer çekiminin de etkisiyle kutuplarda basınç fazladır.
6.DİNAMİK ETKENLER
Dünyanın günlük hareketinden dolayı 30° enlemlerinde sürekli Dinamik Y.B ,60° enlemlerinde ise Dinamik A.B alanları oluşmuştur.
